Dự án nghiên cứu phát triển văc xin COVID-19 của Công ty TNHH MTV Văc xin và Sinh phẩm số 1 (VABIOTECH) đang có triển vọng rất tích cực khi vượt tiến độ 2 tháng so với kế hoạch trong giai đoạn 1, với kết quả đáp ứng miễn dịch khá cao của văc xin dự tuyển.
Các nhà nghiên cứu của Vabiotech đang tiến hành lấy mẫu máu chuột để đánh giá kháng thể đáp ứng miễn dịch sau tiêm. Ảnh: Vietnamplus
Đây là kết quả đánh giá, phân tích của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương với 2 lô mẫu huyết thanh của 50 con chuột đã tiêm dự tuyển vắc-xin Covid-19 mà các nhà nghiên cứu của Viện đã nhận được vào các ngày 15/5 và 29/5. Bằng việc tiêm so sánh với chính chủng virus hoang dại đã được bất hoạt cho chuột, Viện VSDTTW xác định các mẫu huyết thanh này đã cho đáp ứng kháng thể, trong đó có những mẫu đáp ứng khá cao.
Ở giai đoạn tiếp theo, vắc xin dự tuyển sẽ được phát triển thành vắc xin hoàn chỉnh, ổn định và đủ tiêu chuẩn để sử dụng cho người. Nhóm nghiên cứu cũng sẽ xây dựng quy trình sản xuất thương mại để có thể đáp ứng quy mô sản xuất lên tới hàng triệu thậm chí là hàng chục triệu liều.
“Để cho ra đời vắc-xin hoàn chỉnh cần 9 – 12 tháng nữa nhưng chúng tôi đang nỗ lực để rút ngắn thời gian này”, đại diện nhóm nghiên cứu tiết lộ. “Dù vậy, so với mức trung bình 10 năm của 1 vắc-xin bình thường, thời gian 18 - 24 tháng để phát triển được một vắc-xin đã là quá nhanh rồi.”
Theo TS Đạt, Chủ tịch Công ty, đại diện Vabiotech, dự án lần này không chỉ dừng lại ở việc cho ra đời loại vắc-xin mà cả thế giới đang trông đợi, mục tiêu lớn hơn là giúp tăng tính chủ động về vắc-xin cho Việt Nam, nhất là các vắc-xin đại dịch. Nếu trong tương lai xuất hiện thêm chủng coronavirus mới gây đại dịch ở người, với công nghệ sẵn có trong tay, chỉ cần “lắp ráp” phần gen của chủng virus mới vào là rất nhanh sẽ cho ra đời loại vắc-xin mới, sẵn sàng và chủ động văc xin phòng chống dịch bệnh cho người dân.
Do được triển khai để ứng phó với một đại dịch toàn cầu và đặc biệt là được tài trợ kinh phí diện “khẩn cấp” bởi Quỹ VinIF, dự án sản xuất vắc-xin Covid-19 khởi đầu rất thuận lợi. Ngay từ đầu tháng 2/2020, 2 cán bộ nghiên cứu của VABIOTECH đã được cử sang làm việc và phối hợp với các nhà khoa học tại Phòng thí nghiệm của Đại học Bristol (Anh) nỗ lực triển khai thực hiện nhiều công đoạn nghiên cứu nhằm đẩy nhanh tiến độ của Dự án.
Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh vào thời điểm đó tại Anh nói riêng, Châu Âu và thế giới nói chung, nhóm nghiên cứu đã làm việc gần như 24/7, mỗi ngày chỉ ngủ vài tiếng, để kịp hoàn thành kế hoạch đặt ra. Hai thành viên của nhóm nghiên cứu từ VABIOTECH kịp quay về Việt Nam ngay sát thời điểm đóng cửa đường hàng không hồi cuối tháng 3. Mẫu cũng được chuyển về tới Việt Nam như dự định. Sau thời gian 14 ngày cách ly tập trung sau khi về nước, Ban Lãnh đạo Công ty và nhóm nghiên cứu quyết định biến phòng thí nghiệm của VABIOTECH thành “phòng cách ly để nghiên cứu” bù đắp lại thời gian bị gián đoạn. Nỗ lực của nhóm nghiên cứu đã được bù đắp: 1 tháng sau, dự tuyển vắc-xin đã được hoàn thành để tiêm thử nghiệm trên chuột.
Công nghệ mà Vabiotech sử dụng trong sản xuất vắc-xin phòng chống dịch bệnh là công nghệ vector virus thay vì các công nghệ vắc xin bất hoạt hay sống giảm độc lực như truyền thống. Đây là công nghệ mới, đa năng, cho hiệu suất sản xuất cao, không phụ thuộc vào việc nuôi cấy toàn thể tác nhân gây bệnh, phù hợp đối với các vắc-xin đại dịch.
“Nhờ nguồn kinh phí tài trợ, Công ty đã nâng cấp được hệ thống nuôi cấy tế bào Bioreactor vốn đã được trang bị gần 10 năm trước. Model thế hệ mới này thích ứng hơn với công nghệ vector virus mà chúng tôi đang dùng”, TS. Đỗ Tuấn Đạt, cho biết. Dự án của Vabiotech có thể tăng tốc còn do được “hưởng lợi” từ những kết quả của đề tài nghiên cứu đặc điểm dịch tễ học của virus SARS-CoV-2 mà Viện VSDTTW đang triển khai. Đây cũng là một dự án cấp bách do Quỹ VinIF tài trợ ngay khi Covid-19 mới bùng phát. Nhờ các thông tin “giải mã” này mà dù nhiều nước đã “việt vị” trong dự đoán về dịch bệnh nguy hiểm bậc nhất đầu thế kỷ XXI, Việt Nam vẫn có thể làm chủ tình hình.
VABIOTECH tin tưởng rằng với nỗ lực của nhóm nghiên cứu, sự hỗ trợ tối đa của Ban Lãnh đạo Công ty, Lãnh đạo Bộ Y Tế và nhà tài trợ, Việt Nam sẽ sớm có được văc xin phòng chống dịch bệnh cho công tác phòng chống dịch.