Báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, các bước thực hiện Đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa theo nghị quyết của Quốc hội đang được thực hiện khẩn trương. Tới nay, kinh phí thực hiện đề án chưa được cấp nhưng để đảm bảo tiến độ, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chủ động các hoạt động chuẩn bị.
Trên tinh thần chú trọng phát huy sự đóng góp của các tổ chức xã hội nghề nghiệp, các nhà khoa học, nhà giáo dục, nhà quản lý… và toàn xã hội ngay trong quá trình xây dựng chương trình mới, Bộ đã sớm đưa dự thảo chương trình tổng thể ra để xin ý kiến rộng rãi.
Lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo nhấn mạnh việc thực hiện Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và Đào tạo theo Nghị quyết số 29-NQ/TW về "Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế" được chuẩn bị và thực hiện theo một lộ trình rất rõ ràng, chặt chẽ.
Hiện nay Bộ đã xây dựng, lấy ý kiến, báo cáo Hội đồng Giáo dục Quốc gia Cơ cấu hệ thống Giáo dục quốc gia và Khung trình độ Giáo dục Quốc gia để trình Thủ tướng Chính phủ quyết định ban hành.
Bộ Giáo dục và Đào tạo luôn trân trọng lắng nghe và tiếp thu các ý kiến đóng góp của các nhà khoa học và sẽ chỉ ban hành sau khi Thủ tướng đã ban hành Cơ cấu hệ thống và Khung trình độ quốc gia. Trong giai đoạn chuẩn bị xây dựng chương trình tổng thể chưa có sự tham gia chính thức của các Hội khoa học nhưng các Hội sẽ tham gia trực tiếp khi xây dựng chương trình môn học và tiếp đó là biên soạn sách giáo khoa.
Các chuyên gia, nhà khoa học đã đóng góp nhiều ý kiến rất thẳng thắn, xây dựng về Đổi mới Giáo dục và Đào tạo. Các ý kiến đều ghi nhận nỗ lực của ngành Giáo dục và Đào tạo đã triển khai trong thời gian qua, đặc biệt trong điều kiện chưa có kinh phí thực hiện Đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa.
Bên cạnh đó, các đại biểu cũng góp ý với Bộ Giáo dục và Đào tạo cần làm tốt hơn công tác lấy ý kiến của các tổ chức, chuyên gia thông qua các cơ chế có tính chính thức, ràng buộc trách nhiệm và đảm bảo điều kiện thực hiện, chứ không chỉ lấy ý kiến rộng rãi trên mạng. Đặc biệt, Bộ cần chú ý thông tin phản hồi, phân tích các ý kiến không được tiếp thu, tránh để người góp ý có “cảm tưởng” Bộ chưa thực sự trân trọng, cầu thị các ý kiến.
Nhà sử học Dương Trung Quốc cho rằng, đổi mới giáo dục là việc hệ trọng, nhận được sự quan tâm của các nhà khoa học, chuyên gia, đông đảo người dân cũng như toàn xã hội. Vì vậy việc xây dựng chương trình, biên soạn sách giáo khoa mới cần phải tuân thủ theo đúng quy trình, có thứ tự ưu tiên và cần được tuyên truyền giải thích, chuẩn bị kỹ lưỡng…
Đồng tình với quan điểm trên, Chủ tịch Hội Hóa học Việt Nam Lê Quốc Khánh, Chủ tịch Hội Vật lý Việt Nam Nguyễn Đại Hưng, giáo sư Phan Huy Lê đánh giá cao những bước chuẩn bị chủ động, tích cực của Bộ Giáo dục và Đào tạo; đồng thời đề nghị Bộ cần thể hiện dân chủ, cầu thị hơn nữa trong tiếp thu các ý kiến đóng góp, phản biện từ các nhà khoa học, chuyên gia.
Các chuyên gia tôn trọng chuyên môn về Khoa học Giáo dục và vai trò quản lý nhà nước của Bộ cũng nhưng rất muốn có nhiều dịp được trực tiếp trao đổi, tranh luận để đi tới đồng thuận.
Giáo sư Đặng Vũ Minh, Chủ tịch Liên Hiệp Hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam đánh giá cao quá trình chuẩn bị và triển khai bước đầu Nghị quyết Trung ương, Nghị quyết Quốc hội, Chương trình Hành động và các Nghị quyết của Chính phủ về Đổi mới giáo dục và đào tạo trong thời gian qua.
Giáo sư khẳng định, Liên hiệp hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam nhận thức rõ trách nhiệm và sẵn sàng tham gia góp ý, phản biện về các nội dung, vấn đề. Bộ Giáo dục và Đào tạo và Liên hiệp hội cần có nhiều hoạt động phối hợp hơn nữa trong thời gian tới.
Lắng nghe ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học và ý kiến giải trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cám ơn các nhà khoa học, chuyên gia đã luôn tâm huyết, trí tuệ tham gia đóng góp cho sự nghiệp giáo dục. Phó Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu phải có cơ chế thực chất, hiệu quả để huy động các chuyên gia, nhà khoa học, nhà giáo… tham gia đóng góp cho đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo.
Phó Thủ tướng yêu cầu cần cải tiến cách lấy ý kiến, trong đó quan trọng là huy động các Hội khoa học, các chuyên gia tham gia nghiên cứu, góp ý, phản biện thông qua các cơ chế có tính gắn kết trách nhiệm với đảm bảo điều kiện thực hiện. Đặc biệt cần trao đổi, làm rõ những vấn đề còn có ý kiến khác nhau để đi đến thống nhất giải pháp đúng đắn, có lợi nhất - Phó Thủ tướng lưu ý.
Phó Thủ tướng đề nghị, Liên hiệp hội khoa học kỹ thuật tham gia góp ý vào dự thảo Cơ cấu hệ thống giáo dục quốc gia và Khung trình độ Quốc gia mà Bộ Giáo dục và Đào tạo đang hoàn thiện để trình Thủ tướng ban hành. Bên cạnh đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng cần lắng nghe, trực tiếp trao đổi ý kiến với các Hội về các vấn đề thuộc thẩm quyền của Bộ.
Đối với Đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo thảo luận, thống nhất với Liên hiệp hội khoa học kỹ thuật Việt Nam nội dung và các điều kiện đảm bảo cần thiết để Liên hiệp hội và các hội khoa học tham gia ngay từ quá trình xây dựng chương trình tổng thể bên cạnh việc huy động, mời các nhà khoa học tham gia với tư cách chuyên gia như Bộ đã dự kiến.