11 mạng lưới nhà đầu tư thiên thần ở ASEAN sẽ gặp gỡ tại Techfest Vietnam vào ngày 5/12 tới.
Nhà đầu tư thiên thần đã không còn là khái niệm quá mới, nhất là khi vai trò và sự hiện diện của họ trong cộng đồng khởi nghiệp Việt Nam ngày càng tăng.
Người góp phần kiến tạo các nhóm cộng sinh trong hệ sinh thái khởi nghiệp
Đối với một doanh nghiệp trong quá trình khởi nghiệp, nguồn vốn là một yếu tố quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sự tồn tại và phát triển tương lai.
Thông thường, startup tiếp cận các quỹ tài chính chuyên nghiệp không dễ dàng và tỷ lệ thất bại cũng khá cao. Đối tượng đầu tư của các quỹ mạo hiểm thường là doanh nghiệp có thể nhìn thấy tiềm năng sinh lời lớn, đã chiếm lĩnh được một phần thị trường hoặc hoạt động ổn định. Quỹ đầu tư luôn coi trọng lợi nhuận thu về, do đó có nhiều điều kiện chặt chẽ và tạo áp lực lớn cho doanh nghiệp.
Điều này không phải lúc nào cũng phù hợp với các startup đang ở giai đoạn đầu chập chững, nên bên cạnh nguồn lực cá nhân và gia đình thì lựa chọn nhà đầu tư thiên thần có thể là hành động khôn ngoan.
Nhà đầu tư thiên thần thường là những người có khối tài sản lớn, có kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh và dùng tiền của mình để đầu tư một khoản nho nhỏ (dưới 500.000 USD, ở Việt Nam con số này khoảng 10.000–100.000 USD) cho các dự án khởi nghiệp.
Họ là nhân tố lấp đầy khoảng trống trên thị trường vốn khi mà các quỹ lớn không mấy hứng thú với những khoản đầu tư dưới 1 - 2 triệu USD.
Khác với các nhà đầu tư mạo hiểm chuyên quyên tiền hoặc kêu gọi người khác đóng góp để thành lập quỹ đầu tư nhằm mục đích lợi nhuận, các nhà đầu tư thiên thần có mức độ cảm tính và chấp nhận rủi ro cao hơn, thường tiếp xúc với startup ở giai đoạn sớm, sẵn sàng đồng hành và hỗ trợ doanh nghiệp khi gặp khó khăn, thậm chí có thể chấp nhận “mất trắng” tiền đầu tư cho một dự án.
Ngoài quan tâm đến lợi nhuận đầu tư, các nhà đầu tư thiên thần còn quan tâm hơn đến tiềm năng tạo ra thay đổi của các công nghệ và mô hình kinh doanh mới, các hệ giá trị, tiềm lực sáng tạo và vận hành của các nhóm startup.
Nhưng cũng chính vì rủi ro như thế nên mức lãi suất yêu cầu của các nhà đầu tư thiên thần cũng rất lớn, lên tới 20-30% cổ phần. Sự thành bại trong mối quan hệ “hôn phối” của nhà đầu tư thiên thần với startup phụ thuộc rất nhiều vào việc
làm rõ kỳ vọng từ cả hai phía.
Nhà đầu tư thiên thần, với đặc thù kinh nghiệm, mạng lưới quan hệ sẵn có và sở thích của mình còn tự nhiên trở thành những điểm quy tụ mạng lưới các startup, các mentor, các nhà đầu tư, các doanh nghiệp lớn, v.v. có cùng mối quan tâm hay trong cùng hệ sinh thái. Họ trở thành những người kiến tạo các nhóm cộng sinh trong hệ sinh thái khởi nghiệp.
Cũng có người, với đặc thù kinh doanh và quan hệ quốc tế của mình, trở thành bệ phóng cho các startup Việt nam vươn ra thế giới. Họ giúp kết nối thế giới với Việt Nam, và ngược lại - giúp hình thành các nhóm startup có những đồng sáng lập đa quốc tịch, kết hợp công nghệ và nhân sự trong và ngoài nước để hướng đến thị trường khu vực và Thế giới.
Ở Việt Nam, các nhà đầu tư thiên thần thường gồm: chủ doanh nghiệp lớn, người Việt Nam ở nước ngoài, các startup trong nước thế hệ đầu đã thành công và quay trở lại đầu tư, và các nhà đầu tư nước ngoài.
Bước khởi đầu của các nhà đầu tư thiên thần Việt Nam
Do hoạt động đầu tư thiên thần còn khá mới mẻ với cả nhà đầu tư và startup, nên đa phần các nhà đầu tư thiên thần còn hoạt động manh mún, chưa có sự liên kết chia sẻ công cụ - kinh nghiệm đầu tư, hay hợp tác cùng đầu tư.
Tuy vậy, thời gian gần đây đã bắt đầu hình thành các mạng lưới nhà đầu tư thiên thần trong nước. Năm 2018 chứng kiến sự thành lập của Mạng lưới nhà đầu tư thiên thần Việt Nam (
Vietnam Angel Network - VAN) với các hoạt động chính: chia sẻ kinh nghiệm về đầu tư thiên thần, kết nối nhà đầu tư thiên thần với dự án khởi nghiệp, và quản lý đầu tư các dự án startup.
Bên cạnh VAN, không ít địa phương, tỉnh thành trong nước từ lâu đã có những câu lạc bộ doanh nhân, câu lạc bộ nhà đầu tư, hội doanh nhân trẻ có những hoạt động tương tự như nhà đầu tư thiên thần.
Về cơ bản, những mạng lưới này tạo thành một cộng đồng có khả năng đóng góp tiếng nói mạnh mẽ hơn với chính quyền trong những đề xuất, kiến nghị về chính sách đầu tư khởi nghiệp.
Sự hiện diện tại Techfest 2019
Để tạo điều kiện cho nhà đầu tư thiên thần trao đổi kinh nghiệm và gặp gỡ startup, trong sự kiện Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo -
Techfest Vietnam 2019 ở Quảng Ninh, sẽ diễn ra
Hội nghị thượng đỉnh Liên minh Thiên thần ASEAN (AAA) với chủ đề “Đầu tư xuyên biên giới”, diễn ra vào ngày 5/12/2019.
Hội nghị có sự góp mặt của 11 mạng lưới đầu tư thiên thần với hơn 4.000 thành viên tại ASEAN. Đây là lần thứ hai Hội nghị được tổ chức, và lần đầu tiên được đăng cai tổ chức tại Việt Nam bởi Vietnam Angel Network (VAN), nhằm kết nối các các nhà đầu tư thiền thần trong và ngoài nước, cùng tìm kiếm cơ hội, chia sẻ kinh nghiệm, hợp tác đầu tư không chỉ tại Việt Nam mà còn xuyên suốt khu vực ASEAN.
Bên cạnh sự góp mặt của Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng, hội nghị còn có các tham luận nhằm chia sẻ kinh nghiệm từ một số nhà đầu tư nổi bật như bà Nguyễn Phi Vân, Chủ tịch Mạng lưới thiên thần Việt Nam (VAN); ông James Tan, Chủ tịch Mạng lưới Thiên thần kinh doanh của Đông Nam Á (BANSEA); ông Lok Choon Hoong, Thư ký Mạng lưới Thiên thần Kinh doanh Malaysia (MBAN).
Trong phần ASEAN Focus tại hội nghị, Đại diện các Hệ sinh thái khởi nghiệp các nước (Indonesia, Malaysia, Singapore, Vietnam, Myanmar) cũng sẽ giới thiệu tổng quan về sự phát triển của Đầu tư thiên thần tại mỗi nước.
Cuối cùng, ông Bill Reichert – Giám đốc điều hành của Quỹ đầu tư Garage Technology Ventures, và là Partner của Quỹ Pegasus Tech Ventures sẽ có một buổi tập huấn chung cho các nhà đầu tư thiên thần về chủ đề “Làn sóng phát triển mới của công nghệ nền (Deep Tech) và những gì Nhà đầu tư cần biết”.
Lịch trình hội thảo xem tại
đây
Mạng lưới VAN là một sáng kiến của Văn phòng Đề án 844,từ giữa năm 2016 và chính thức ra mắt tại Techfest Vietnam 2018 ở Đà Nẵng. Mạng lưới không chỉ có sự hỗ trợ và cố vấn của Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Câu lạc bộ Doanh nghiệp dẫn đầu Việt Nam (LBC), mà có có sự tham gia của Mạng lưới Nhà đầu tư thiên thần Malaysia (MBAN) và Mạng lưới Nhà đầu tư thiên thần Đông Nam Á (BANSEA) là hai mạng lưới lâu đời và phát triển nhất Đông Nam Á.
Trong năm đầu hoạt động, Mạng lưới tập trung vào việc nâng cao năng lực cho nhà đầu tư. Các hoạt động chính hiện nay gồm: chuỗi workshop cập nhật kiến thức và công cụ đầu tư, thông tin công nghệ và kỹ năng hỗ trợ startup; chương trình kiểm định đầu tư ban đầu, thuyết trình đầu tư hàng tháng và quản lý đầu tư; và xây dựng mạng lưới đầu tư xuyên biên giới để đưa startup tại Việt Nam ra nước ngoài từ những ngày đầu tiên. |