Đồng vị alpha - khắc tinh mới của ung thư di căn

Chẩn đoán “ung thư giai đoạn 4” chắc chắn sẽ gây chấn động mạnh về cảm xúc cho những người nhận được nó; nhưng có thể không lâu nữa, các nhà khoa học sẽ trấn an được họ bằng liệu pháp đồng vị alpha (TAT) - một phương pháp chữa trị ung thư trong y học hạt nhân nhờ tác động của các hạt đồng vị alpha.

Phòng thí nghiệm quốc gia về phân tử và vật lý hạt nhân Triumf (Canada) cho biết, đồng vị alpha đang ngày càng được công nhận rộng rãi nhờ tiềm năng chữa trị đáng kinh ngạc đối với bệnh ung thư di căn và giúp cứu sống nhiều bệnh nhân. Bộ Y tế Canada đã chấp nhận TAT vào tháng 12/2013 và hiện liệu pháp này được sử dụng trên toàn thế giới. Trong đó, hạt đồng vị alpha radium-223 đang trở thành “người thay đổi cuộc chơi” trong việc cứu sống người bệnh ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn 4. Việc sử dụng đồng vị này giúp giảm đau, tăng tuổi thọ và chất lượng sống cho họ.

“Các đồng vị alpha thậm chí còn nhắm tới các khối u nhỏ nhất và chiếu xạ chúng từ trong ra ngoài. TAT giống như một vũ khí lợi hại để chống lại bệnh ung thư di căn” - trích báo cáo kết quả nghiên cứu trên Triumf.ca.

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Victoria (Canada) cũng mới tìm ra đồng vị alpha astaline-211 (At-211) có thể ứng dụng chữa ung thư. “Giờ đây, chúng tôi nhận thấy At-211 là một trong những ứng viên tốt nhất cho trị liệu alpha và chúng tôi đang tiếp tục phát triển nó” - tiến sỹ Thomas Ruth tại Đại học Victoria nói.

Mới đây nhất, nhóm nhà khoa học đến từ Đại học Y Heidelberg, Trung tâm Nghiên cứu ung thư Đức (DKFZ) và Trung tâm Nghiên cứu JRC sau gần ba năm nghiên cứu đã công bố kết quả ấn tượng trong việc điều trị 80 bệnh nhân ung thư tiền liệt tuyến di căn bằng liệu pháp TAT với đồng vị 225 Actintium-PSMA-617.

“Nhiều bệnh nhân tái phát sau thời gian nhất định. Tuy nhiên, rất nhiều phản ứng được duy trì lâu dài, trong số đó có một trường hợp không tái phát sau 2 năm. Thực tế điều trị ở phần lớn bệnh nhân cho thấy, liệu pháp TAT với đồng vị 225 Actinium-PSMA-617 có khả năng sẽ làm thay đổi cách điều trị ung thư tuyến tiền liệt di căn trong tương lai” - trích báo cáo trên tạp chí y học nguyên tử JNM.

Thực tế đã cho thấy, phương pháp trị liệu TAT bằng các hạt alpha có hiệu suất cao, chiếu xạ ở bước ngắn là một cách chữa trị nhiều hứa hẹn và rất hấp dẫn. Các hạt alpha có lợi thế trong việc điều trị nhằm mục tiêu vì khả năng tiêu diệt tế bào ung thư đặc biệt cao.

Theo báo cáo nghiên cứu trên Thư viện Y học quốc gia Mỹ (NCBI), TAT là một liệu pháp tiềm năng đối với việc điều trị ban đầu và điều trị bổ trợ hệ thống. Hiện hệ thống điều trị ung thư có thể theo trình tự từ tiêu diệt khối u bằng phẫu thuật hoặc xạ trị bên ngoài cùng với xạ trị bổ trợ và hóa trị. Khi tích hợp vào hệ thống này, TAT có thể phát huy tốt nhất trong việc hướng tới các trường hợp ung thư di căn để tiêu diệt các tế bào ung thư nhỏ. TAT được khuyến cáo là áp dụng tốt nhất sau giai đoạn hóa trị.

“Khi bệnh ung thư tiến triển, các khối u bắt đầu lan khắp cơ thể. Việc trị liệu thông thường sẽ không cho phép bạn hướng tới tất cả các chùm khối u nhỏ có thể phát triển thành ác tính. Trái lại, phương pháp trị liệu alpha phát ra các đồng vị phóng xạ ở tầm ngắn và theo lý thuyết thì sẽ tiêu diệt các tế bào ung thư từ trong khối u, giữ lại các tế bào khỏe mạnh” - trích báo cáo của Triumf.

Mặc dù vậy, TAT hiện vẫn còn trong giai đoạn tiếp tục thử nghiệm và phát triển. Mặt khác, việc ứng dụng nó không chỉ phụ thuộc vào trình độ, kỹ thuật y học mà còn phụ thuộc vào nguồn cung đồng vị alpha phục vụ y học hạt nhân.

“Hiện nghiên cứu về TAT vẫn còn trong giai đoạn trứng nước, chủ yếu do những giới hạn của nó” - báo cáo của Triumf nhận định.