Dịch Covid-19 có thể đã khởi phát từ tháng 9 năm ngoái

Nhóm nghiên cứu điều tra nguồn gốc virus corona đã phân tích một số lượng lớn các chủng từ khắp nơi trên thế giới và tính toán rằng đợt bùng phát đầu tiên đã xảy ra trong khoảng từ ngày 13/9 đến ngày 7/12/2019.

"Virus có thể đã biến đổi thành dạng có hại với con người cách đây nhiều tháng trước, nhưng vẫn lưu hành ở loài dơi hoặc động vật khác hoặc thậm chí là chính con người trong vài tháng mà không lây nhiễm cho các cá thể khác," Peter Forster, nhà di truyền học ở Đại học Cambridge, cho biết. "Sau đó, nó bắt đầu lây nhiễm và lan ra ở người từ ngày 13/9 đến ngày 7/12, tạo ra một mạng lưới như chúng tôi trình bày trong [tạp chí] Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Hoa Kỳ [PNAS]."

Forster và các đồng nghiệp của ông từ một số viện nghiên cứu bao gồm Viện Di truyền pháp y ở Munster, Đức, đã phân tích 1.001 trình tự hệ gen đầy đủ chất lượng cao do các nhà khoa học trên toàn cầu công bố. Họ làm được việc này nhờ sử dụng mạng lưới phát sinh gen - một thuật toán cho phép lập bản đồ di chuyển toàn cầu của các sinh vật thông qua các đột biến gen của chúng.

Nhóm vẫn đang cố gắng xác định vị trí của bệnh nhân 0 (bệnh nhân đầu tiên) và hy vọng được các nhà khoa học ở Trung Quốc giúp đỡ, nhưng một số dấu hiệu ban đầu hướng nghi ngờ vào các khu vực ở phía nam Trung Quốc.

Đợt bùng phát dịch đầu tiên có thể là mốc sự kiện liên quan đến một vài đột biến cuối cùng để hoàn thành bước nhảy vọt từ chủng vô hại đến mầm bệnh chết người, theo nhóm nghiên cứu Cambridge.

"Nếu buộc phải đưa ra câu trả lời, tôi sẽ nói rằng những ca lây lan ban đầu có nhiều khả năng ở miền nam Trung Quốc hơn là ở Vũ Hán," theo Forster. "Tuy nhiên, bằng chứng chỉ có thể đến từ việc phân tích thêm dơi và các động vật vật chủ tiềm năng khác và các mẫu mô được bảo quản trong các bệnh viện Trung Quốc từ tháng 9 đến tháng 12 [năm 2019]," ông nói. "Nghiên cứu này sẽ giúp chúng tôi hiểu cách thức truyền nhiễm và ngăn chặn các trường hợp tương tự trong tương lai."

Su Bing, nhà nghiên cứu di truyền thuộc Viện Động vật học Côn Minh ở Vân Nam, cho biết, mạng lưới phát sinh gen là công cụ đáng tin cậy đã được sử dụng bởi các "thám tử gen" trong nhiều thập kỷ và đã ứng dụng trong một loạt các lĩnh vực bao gồm theo dõi sự di chuyển của người tiền sử.

Nhưng phương pháp này có giới hạn của nó, ông nói. Độ chính xác của ước tính thời gian dựa trên mạng phát sinh gen bị ảnh hưởng bởi kích thước mẫu và giả định tốc độ đột biến. Trong một đợt bùng phát chưa từng có, virus có thể trải qua các biến đổi theo cách không thể đoán trước. "Vì vậy phương pháp này không thể quá chính xác - luôn có sai số," theo Su Bing.