Sử dụng máy học để theo dõi tác động của đại dịch lên sức khỏe tâm thần

Sử dụng máy học để phân tích văn bản hơn 800.000 bài đăng trên Reddit, nhóm nghiên cứu từ MIT, Harvard và IBM đã có thể xác định những thay đổi giọng điệu và nội dung trong ngôn ngữ của người dùng mạng xã hội từ tháng 1 đến tháng 4 năm 2020 (làn sóng đầu tiên của đại dịch Covid-19). Phân tích của họ cho thấy một số thay đổi chính trong các cuộc trò chuyện về sức khỏe tâm thần, bao gồm gia tăng số lượng các cuộc thảo luận về lo lắng và tự tử. Nghiên cứu đã đăng trên Journal of Medical Internet Research.

“Chúng tôi nhận thấy rằng có những cụm bài đăng nổi lên liên quan đến tình trạng cô đơn và tự tử, và số lượng bài đăng trong những cụm này đã tăng hơn gấp đôi trong thời kỳ đại dịch so với cùng kỳ năm trước, đó là một mối quan tâm nghiêm trọng,” Daniel Low, nghiên cứu sinh trong Chương trình Khoa học sinh học và công nghệ Nghe và Nói tại Harvard và MIT, và là tác giả chính của nghiên cứu cho biết.

Các nhà nghiên cứu cho biết, phát hiện này có thể giúp các bác sĩ tâm thần, hoặc người điều hành các mạng xã hội, xác định và giúp đỡ những người có sức khỏe tâm thần đang bị ảnh hưởng.

“Nhu cầu về sức khỏe tâm thần của rất nhiều người trong xã hội của chúng ta không được đáp ứng đầy đủ, ngay cả ở mức cơ bản. Chúng tôi muốn lôi kéo sự chú ý đến những khó khăn tâm lý mà nhiều người đang phải chịu đựng trong thời gian này, để giúp phân bổ nguồn lực hỗ trợ cho họ,” Laurie Rumker, nghiên cứu sinh trong Chương trình Tiến sĩ Tin sinh học và hệ gen học tại Harvard, chia sẻ.

Nhóm nghiên cứu này trước đây đã từng thực hiện một số nghiên cứu về việc sử dụng máy học để phát hiện các rối loạn sức khỏe tâm thần dựa trên cách mọi người nói và nội dung lời nói. Sau khi đại dịch Covid-19 bắt đầu, họ quyết định tập trung vào việc phân tích các subreddit dành cho các loại bệnh tâm thần khác nhau (subreddit là các nhóm nhỏ thuộc mạng xã hội Reddit, dành cho các chủ đề nhất định).

“Khi Covid bùng phát, tất cả chúng tôi đều tò mò liệu nó có ảnh hưởng nhiều hơn đến một số cộng đồng hay không,” Daniel Low nói. “Reddit cho chúng tôi cơ hội xem xét tất cả các subreddit hỗ trợ các bệnh tâm thần chuyên biệt, để xem các cộng đồng bị ảnh hưởng khác nhau như thế nào khi đại dịch đang diễn ra."

Các nhà nghiên cứu đã phân tích các bài đăng từ 15 nhóm subreddit dành cho nhiều loại bệnh tâm thần, bao gồm tâm thần phân liệt, trầm cảm và rối loạn lưỡng cực. Họ cũng phân tích một số nhóm subreddit dành cho các chủ đề không liên quan cụ thể đến sức khỏe tâm thần, chẳng hạn như tài chính cá nhân, thể dục và nuôi dạy con cái.

Sử dụng một số loại thuật toán xử lý ngôn ngữ tự nhiên, các nhà nghiên cứu đã đo tần suất của các từ liên quan đến các chủ đề như lo lắng, cái chết, cô lập và lạm dụng chất kích thích, đồng thời nhóm các bài đăng lại với nhau dựa trên sự tương đồng ngôn ngữ. Cách tiếp cận này cho phép các nhà nghiên cứu xác định điểm tương đồng và khác biệt giữa các bài đăng của mỗi nhóm subreddit sau khi đại dịch bùng phát.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng hầu hết các nhóm subreddit hỗ trợ tâm lý bắt đầu đăng bài về Covid-19 vào tháng 3, thì nhóm dành cho hội chứng lo âu về sức khỏe bắt đầu sớm hơn nhiều, vào tháng 1. Khi đại dịch tiến triển, các nhóm sức khỏe tâm thần khác bắt đầu trở nên tương tự với nhóm lo âu về sức khỏe, xét về ngôn ngữ thường sử dụng. Đồng thời, nhóm dành cho tài chính cá nhân cho thấy sự thay đổi ngữ nghĩa tiêu cực nhất từ tháng 1 đến tháng 4 năm 2020, tăng đáng kể việc sử dụng các từ liên quan đến căng thẳng kinh tế và tâm lý tiêu cực.

Họ cũng phát hiện ra rằng các nhóm sức khỏe tâm thần bị ảnh hưởng tiêu cực nhất trong thời kỳ đầu của đại dịch là các nhóm liên quan đến ADHD và rối loạn ăn uống. Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng do phong tỏa và không có hệ thống hỗ trợ xã hội thông thường, những người mắc các chứng rối loạn này cảm thấy khó kiểm soát tình trạng của họ.

Sử dụng một thuật toán khác, các nhà nghiên cứu đã nhóm các bài đăng thành các cụm như "cô đơn" hoặc "sử dụng chất kích thích" v.v..., sau đó theo dõi các cụm này trong các nhóm subreddit thay đổi như thế nào khi đại dịch tiến triển. Các bài đăng liên quan đến tự tử tăng hơn gấp đôi so với mức trước đại dịch.

Các nhà nghiên cứu cũng tìm thấy sự ra đời của các cụm chủ đề mới, đặc biệt là tìm kiếm trợ giúp sức khỏe tâm thần hoặc tương tác xã hội. Các chủ đề trong các nhóm hỗ trợ subreddit thay đổi vì mọi người đang cố gắng thích nghi với cuộc sống mới và làm thế nào tìm kiếm thêm trợ giúp tâm lý nếu cần, các tác giả cho biết.

Các tác giả cũng nhấn mạnh rằng họ không thể coi đại dịch là nguyên nhân duy nhất của những thay đổi ngôn ngữ quan sát được, họ lưu ý rằng ngoài đại dịch, khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 4 năm 2020 cũng có nhiều thay đổi đáng kể hơn so với cùng kỳ các năm trước.

Loại phân tích này có thể giúp các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần xác định các nhóm dân số dễ bị suy giảm sức khỏe tâm thần nhất do không chỉ đại dịch Covid-19 mà còn các yếu tố gây căng thẳng sức khỏe tâm thần khác, như bầu cử gây tranh cãi hoặc thiên tai, các nhà nghiên cứu cho biết.

Ngoài ra, nếu được áp dụng cho Reddit hoặc các bài đăng trên mạng xã hội khác trong thời gian thực, phân tích này có thể được sử dụng để hỗ trợ trực tiếp cho người dùng, chẳng hạn như đưa họ vào một nhóm hỗ trợ khác, thông tin về cách tìm hỗ trợ sức khỏe tâm thần.

“Reddit là một nguồn hỗ trợ rất có giá trị cho rất nhiều người đang phải đối mặt với những thách thức về sức khỏe tâm thần, nhiều người trong số họ có thể không được tiếp cận với các hình thức hỗ trợ sức khỏe tâm thần chính thức khác, vì vậy công việc này có ý nghĩa cải thiện các hỗ trợ bên trong Reddit,” Rumker nói.

Các nhà nghiên cứu có kế hoạch áp dụng phương pháp này để nghiên cứu xem liệu các bài đăng trên Reddit và các trang mạng xã hội khác có thể được sử dụng để phát hiện các rối loạn sức khỏe tâm thần hay không. Một dự án hiện tại của họ sàng lọc các bài đăng trên trang mạng xã hội dành cho các cựu chiến binh để tìm người dùng có nguy cơ tự tử và rối loạn căng thẳng sau chấn thương.

https://news.mit.edu/2020/covid-19-impact-mental-health-1105