Ngày 14/9 năm nay đánh dấu 250 năm ngày sinh của nhà thông thái người Phổ Alexander von Humboldt, người có những cuộc hành trình và quan sát giá trị đã đặt nền móng cho phép đo lường khí tượng học hiện đại.
Khó có thể xác định Humboldt là chuyên gia một ngành hay một lĩnh vực nhất định, bởi lẽ, ông vừa là một nhà quan sát tuyệt vời, tỉ mỉ ghi lại từng chi tiết dù là nhỏ nhất, lại vừa là người bao quát được bức tranh toàn cảnh của vấn đề, kết nối các kiến thức liên ngành từ sinh học, địa lý và khí tượng học.
Là nhà thông thái nổi danh, lúc sinh thời, Humboldt đã chu du khắp châu Mỹ. Bất cứ nơi nào đặt chân đến, Humboldt đều có bạn đồng hành là các dụng cụ, công cụ khoa học sẵn sàng được dỡ ra khỏi vali để ghi lại mọi chi tiết ông quan sát được.
Tầm nhìn xa trông rộng đã thôi thúc Humboldt lập bản đồ thế giới sử dụng các đường đẳng nhiệt (những đường nối các điểm có nhiệt độ trung bình giống nhau) và phân loại các vùng khí hậu, từ các vùng Nội chí tuyến đến các vùng Cực.
“Humboldt là một trong số những người hiếm hoi cuối cùng tập hợp được tất cả kiến thức khoa học trong cùng một khối óc.”, trích nhận xét của các nhà nghiên cứu trong bài đăng kỉ niệm ngày sinh của nhà bác học đăng trên tạp chí Journal of Biogeography.
Ngày nay, hầu hết các nhà khoa học đều theo đuổi chuyên ngành riêng để nghiên cứu, song thử thách lớn nhất họ gặp phải chính là tiếp cận vấn đề theo kiểu Humboldt. Chỉ khi cùng ngồi lại và hợp tác, các nhà khoa học mới có thể tạo ra những mối liên hệ giữa kiến thức các ngành, điều mà Humboldt, với khối kiến thức vĩ đại, đã tự mình thực hiện hai thế kỉ trước.
Tiểu sử Alexander von Humboldt
Friedrich Wilhelm Heinrich Alexander Freiherr von Humboldt (1769-1859), thường được biết đến với tên Alexander von Humboldt là một nhà khoa học và nhà thám hiểm nổi tiếng của Vương quốc Phổ.
Sau khi trúng tuyển vào đại học, ông đam mê nghiên cứu các môn khoa học và thể hiện sự thông minh tài năng hiếm có của mình. Trong kỳ nghỉ hè ông thực hiện chuyến dã ngoại của mình trên sông Rhine và cho ra đời chuyên luận khoa học đầu tiên, Mineralogische Beobachtungen über einige Basalte am Rhein. Cũng từ đó niềm đam mê khám phá và du hành các vùng đất mới trong ông trỗi dậy. Ông bắt đầu bổ sung kiến thức và vốn ngoại ngữ để bước đầu thực hiện các chuyến du thám.
Ông bắt đầu chuyến thám hiểm của mình từ những chuyến đi ngắn, sau đó từ năm 1799 đến 1804 ông đã thực hiện chuyến thám hiểm Mỹ latinh. Ông là người đầu tiên tìm hiểu và mô tả vùng đất "mới" này theo quan điểm khoa học thực sự. Ông cũng là một trong những người đầu tiên đề ra giả thuyết cho rằng hai bờ Đại Tây Dương (ở phía Mỹ Latinh và phía Châu Phi) đã từng gắn liền với nhau. Không những thám hiểm vùng đất mới ông còn đam mê nghiên cứu các loài động vật chưa được biết đến. Chính vì thế có nhiều loài sinh vật có tên khoa học được đặt theo tên của ông.
Với những thành công mà ông đạt được, ông trở thành người vô cùng nổi tiếng. Ông được mời làm viện sỹ chính thức, ông được vua ban cho một chỗ chính thức trong nội các của Hoàng gia. Ở Pháp ông được cả giới khoa học và xã hội Paris hết sức trọng vọng. Tuy nhiên ông chọn Berlin là nơi sinh sống và nghiên cứu.
Về cuối đời, von Humboldt đã cho xuất bản bộ sách 5 tập Kosmos trong nỗ lực thống nhất các nhánh kiến thức khác nhau của thế giới.
Ngày 06/05/1859 ông mất tại Berlin, hưởng thọ 90 tuổi.
|
Nguồn:https://www.theguardian.com/news/2019/sep/13/weatherwatch-alexander-von-humboldt-prussian-polymath-who-founded-modern-meteorology
Công Nhất tổng hợp