Hơn 10.000 loài có nguy cơ tuyệt chủng ở Amazon

Báo cáo mới được thực hiện bởi Science Panel for Amazon (SPA), báo cáo gồm 33 chương tập hợp các nghiên cứu về khu rừng nhiệt đới lớn nhất thế giới từ 200 nhà khoa học từ khắp nơi trên thế giới. Đây là bản đánh giá chi tiết nhất về tình trạng rừng cho đến nay và làm rõ vai trò quan trọng của Amazon đối với khí hậu toàn cầu và những rủi ro sâu sắc mà nó đang đối mặt.

Báo cáo cho biết, mục tiêu đưa cắt giảm nạn phá rừng và suy thoái rừng về mức bằng 0 trong vòng một thập kỷ "là rất quan trọng", đồng thời kêu gọi khôi phục các khu vực rừng đã bị phá hủy.

Rừng nhiệt đới là một bức tường thành quan trọng chống lại biến đổi khí hậu vì chúng có tác dụng hấp thụ và đồng thời lưu trữ carbon.

Theo báo cáo, đất và thảm thực vật ở Amazon chứa khoảng 200 tỷ tấn carbon, gấp hơn 5 lần lượng khí thải CO2 hàng năm của toàn thế giới.

Hơn nữa, sự tàn phá liên tục do sự can thiệp của con người ở Amazon đang khiến hơn 8.000 loài thực vật đặc hữu và 2.300 loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng cao.

Các nghiên cứu trước đây đã cho thấy con người phải đối mặt với những rủi ro thảm khốc và không thể đảo ngược do biến đổi khí hậu và suy giảm đa dạng sinh học, giáo sư Mercedes Bustamante của Đại học Brasilia cho biết trong một cuộc thảo luận online.

"Chúng ta không còn nhiều thời gian để thay đổi quỹ đạo tàn phá rừng này," Bustamante nói. "Số phận của Amazon là trung tâm của giải pháp cho các cuộc khủng hoảng toàn cầu."

Tại Brazil, nạn phá rừng đã gia tăng kể từ khi Tổng thống Jair Bolsonaro nhậm chức vào năm 2019, và nạn phá rừng đạt mức cao nhất trong 12 năm vào năm ngoái, vấp phải sự phản đối kịch liệt của các chính phủ nước ngoài và công chúng.

Bolsonaro đã kêu gọi khai thác và nông nghiệp trong các khu vực được bảo vệ của Amazon và đã hạn chế hoạt động của các cơ quan bảo vệ môi trường, dẫn đến sự tàn phá rừng Amazon gia tăng.

Nước láng giềng Colombia cách đây một tuần báo cáo rằng nạn phá rừng đã tăng 8% vào năm 2020 so với năm trước đó, lên 171.685 hecta. Gần 64% diện tích rừng bị tàn phá diễn ra ở vùng Amazon của nước này.

Cựu Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos đã than thở về sự thiếu ý chí chính trị của các quốc gia Amazon trong việc giải quyết các vấn đề mà khu rừng nhiệt đới đang phải đối mặt.

Trong tổng diện tích nguyên vẹn ban đầu, 18% diện tích lưu vực sông Amazon đã bị tàn phá, theo báo cáo - phần lớn là để phục vụ nông nghiệp và buôn bán gỗ bất hợp pháp. 17% khác đã bị suy thoái.

Trong khi các nỗ lực phục hồi sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo vệ Amazon, báo cáo cho rằng mục tiêu quan trọng nhất hiện nay là bảo vệ thảm thực vật và các nguồn nước hiện có.

Marielos Pena-Claros, giáo sư tại Đại học Wageningen, Hà Lan cho biết: “Các hoạt động khôi phục có thể tốn kém và phức tạp, vì vậy tốt hơn hết là tránh mất rừng và suy thoái rừng để chúng ta không cần thực hiện các hành động phục hồi”.

Tiếp tục phá rừng có thể đe dọa đến khả năng hoạt động của rừng nhiệt đới như một bể chứa carbon, với những hậu quả nghiêm trọng với sự thay đổi khí hậu toàn cầu.

Một nghiên cứu khác được công bố trên tạp chí Nature cho thấy một số khu vực của Amazon đang thải ra nhiều carbon hơn lượng chúng hấp thụ, dựa trên các phép đo carbon dioxide và carbon monoxide được lấy từ phía trên rừng nhiệt đới từ năm 2010 đến năm 2018.

Tác giả chính Luciana Gatti, một nhà khoa học tại cơ quan nghiên cứu không gian Inpe của Brazil, gợi ý rằng lượng khí thải carbon gia tăng ở đông nam Amazonia - nơi nạn phá rừng diễn ra khốc liệt - không chỉ là kết quả của hỏa hoạn và sự tàn phá rừng trực tiếp, mà còn do tỷ lệ chết cây gia tăng do hạn hán, phát thải carbon.

Nguồn: https://www.reuters.com/business/environment/over-10000-species-risk-extinction-amazon-says-landmark-report-2021-07-14/