Theo các thành viên của Nghị viện Châu Âu và các tổ chức nghiên cứu, sẽ cần có thêm nhiều điều chỉnh chiến lược công nghiệp của EU để nó phù hợp với các chương trình tài trợ nghiên cứu và đổi mới sáng tạo trong bảy năm tới.

Siêu máy tính Vega mới được khai trương tháng 4/2021 tại Maribor đã đưa Slovenia leeb bản đồ toàn cầu của các siêu máy tính. Nguồn: gov.si

Theo thông báo gần đây của Ủy ban Châu Âu, EU sẽ cho ra mắt các liên minh công nghiệp mới để phát triển các bộ vi xử lý, công nghệ bán dẫn, dữ liệu công nghiệp, công nghệ đám mây, tên lửa phóng tàu vũ trụ và hàng không không phát thải. Đây là một phần trong bản cập nhật của chiến lược công nghiệp đã bắt đầu vào tháng 3/2020 của EU - có mục tiêu tăng cường sự độc lập cho khối EU này khỏi các sản phẩm và dịch vụ công nghệ do các quốc gia khác trên thế giới phát triển và sản xuất.

Liên minh công nghiệp đầu tiên của EU được thành lập vào năm 2017 nhằm đưa EU trở thành khối dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực phát triển và sản xuất pin bền vững cho ngành công nghiệp ô tô. Hiện nay, EU mong muốn có thể dựa trên nền tảng này để tiếp tục xây dựng các liên minh mới giúp thúc đẩy chủ quyền công nghệ. Theo Phó Chủ tịch điều hành Ủy ban Margrethe Vestager: “Chúng tôi đang phát triển các sáng kiến tương tự trong lĩnh vực nguyên liệu thô và hydro sạch, và chúng tôi đang chuẩn bị thành lập các liên minh về bộ xử lý, công nghệ bán dẫn, dữ liệu công nghiệp, mạng edge và đám mây”. Bà nói thêm, “chúng tôi cũng đang xem xét việc chuẩn bị thành lập một liên minh về tên lửa và một liên minh về hàng không không phát thải, để bổ sung cho liên minh nhiên liệu tái tạo và carbon thấp - một liên minh cũng đang được xem xét”.

Hiệp hội các tổ chức nghiên cứu và công nghệ Châu Âu (EARTO) nhận định, các liên minh công nghiệp mới nên phát triển dựa trên quan hệ đối tác công tư ở Horizon Europe - một chương trình kéo dài 7 năm về nghiên cứu và đổi mới sáng tạo. Theo EARTO, Liên minh Châu Âu cần phải quản lý tốt hơn các kế hoạch đầu tư nghiên cứu và đổi mới sáng tạo trong các công nghệ chiến lược, điều phối các quan hệ đối tác của Horizon Europe cũng như lộ trình công nghệ công nghiệp trong khu vực European Research và các mô hình synergy (hiệp lực) đã được công bố cho các ngành công nghiệp dân dụng, quốc phòng và vũ trụ.

Các thành viên thuộc Đảng Bảo thủ của Nghị viện Châu Âu cho rằng, cần điều chỉnh bản chiến lược này nhiều hơn nữa cho phù hợp với chương trình tài trợ trong bảy năm tới. “Thật không may chiến lược được trình bày hôm nay cho thấy có rất nhiều điều còn đang bỏ ngỏ”, Christian Ehler, báo cáo viên người Đức của nghị viện châu Âu và Horizon Europe cho biết. Các thành viên thuộc Đảng Xanh của nghị viện thì nhận định, Ủy ban nên đưa vào chiến lược những mục tiêu đầu tư rõ ràng hơn cho những công nghệ mới trong vật liệu xây dựng và năng lượng sạch để giúp EU cắt giảm 55% phát thải carbon vào năm 2030.

Tự chủ chiến lược

Kể từ khi Ủy ban Châu Âu ra thông báo về các mục tiêu khí hậu đầy tham vọng của mình, các bên liên quan đã tự hỏi rằng làm thế nào để có thể đạt được các mục tiêu này trong thực tế và ngành công nghiệp cần phải làm gì để thích ứng.

Không chỉ vậy, các thành viên nghị viện Châu Âu cũng nêu lên những lo ngại về mục tiêu “dần tự chủ trong công nghệ chiến lược” và họ kêu gọi các bên đưa ra những bản kế hoạch cụ thể và thực tế. Chẳng hạn, một số người bày tỏ sự nghi ngờ về chuyện EU có thể tự sản xuất bộ vi xử lý và chất bán dẫn. Tuy nhiên, Ủy viên thương mại EU cho rằng, ngành công nghiệp và các nhà hoạch định chính sách có những gì họ cần. “Chúng tôi có thể tự tổ chức để làm được việc đó”, Thierry Breton nói.

Trên con đường đạt được quyền tự chủ chiến lược, EU đã ra mắt thế hệ mới của máy tính hiệu năng cao đầu tiên tại Slovenia và đã triển khai liên minh pin. “Từng bước một, chúng ta sẽ biến quyền tự chủ chiến lược trở thành một thứ hữu hình”, Vestager nói.