Nghiên cứu mới cho thấy con người đã chế tạo mũi tên tẩm độc từ cách đây hơn 70.000 năm sử dụng chất độc từ thực vật và động vật.

Qua thời gian, mũi tên tẩm độc vẫn chứng minh giá trị nguyên vẹn khi rất nhiều bộ tộc nguyên thuỷ, người bản địa trên khắp thế giới vẫn sử dụng chúng để đi săn bắt.

Ngày nay, người San ở miền nam châu Phi săn bắn bằng những mũi tên có đầu bọc xương hoặc sắt trông khá đẹp mắt, nhưng khi được tẩm chất độc từ ấu trùng loài bọ cánh cứng Diamphidia nigroonata, chúng nhanh chóng biến thành vũ khí chết người. Ấu trùng chứa chất độc diamphotoxin đủ để hạ gục một con hươu cao cổ trưởng thành.

Bộ săn bắn của người San, châu Phi. Nguồn ảnh: KwaZulu-Natal Museum

Một trong những chứng cứ đầu tiên về việc sử dụng chất độc là dấu vết của ricin - một hợp chất có độc tính cao - trên các công cụ làm bằng gỗ có niên đại 24.000 năm được tìm thấy trong hang Border, Nam Phi. Tuy nhiên, các nhà khảo cổ từ lâu đã nghi ngờ rằng kỹ thuật săn bắn này đã xuất hiện từ sớm hơn rất nhiều. Và bằng chứng mới hiện nay cho thấy con người đã sử dụng những mũi tên tẩm độc trong suốt 72.000 năm qua.

Trong một nghiên cứu mới, nhà khảo cổ Marlize Lombard thuộc Đại học Johannesburg, Nam Phi đã xem xét các đặc tính độc đáo của những mũi tên tẩm độc đã được biết tới và so sánh chúng với những mũi tên không có độc bằng cách phân tích 128 mũi tên có đầu bọc xương.

Nếu không sử dụng chất độc, những mũi tên cần phải đâm đủ sâu vào cơ thể con mồi để tiêu diệt hoặc khiến con mồi mất hết sức phản kháng. Trong khi đó, những mũi tên tẩm chất độc chỉ cần đâm xuyên qua da của con vật để chất độc ngấm vào máu của nó.

Sau đó, bà Lombard cũng đánh giá các đặc điểm này ở 306 mũi tên đầu bằng xương có từ Thời kỳ Đồ đá muộn. Sáu trong số những mũi tên đầu bằng xương có niên đại cách đây 72.000-80.000 năm, có nguồn gốc từ Hang Blombos ở Nam Phi. Ba trong số các mũi tên này có các đặc tính phù hợp với các đầu mũi tên tẩm độc.

Điều này cũng đồng nghĩa với khả năng các mũi tên này chính là những mũi tên độc lâu đời nhất được biết đến trên thế giới, bà Lombard cho biết.

Nếu những phát hiện của bà Lombard là đúng, chúng cho thấy phương thức săn bắn cổ đại này đã trở thành một công cụ hiệu quả, vượt qua cả thử thách của thời gian.

Nguồn: https://www.sciencealert.com/humans-may-have-been-aiming-poison-arrows-for-at-least-70-000-years