Trái dất sẽ như thế nào sau 250 triệu năm?

Các nhà nghiên cứu dự đoán rằng đến 92% diện tích bề mặt Trái đất sẽ không còn thích hợp với động vật có vú sau 250 triệu năm nữa. Các vùng đất rộng lớn của hành tinh có khả năng sẽ hợp nhất, làm thành một siêu lục địa, và quá trình hợp nhất này làm tăng hoạt động núi lửa và tăng mức độ CO2, khiến phần lớn đất đai trở nên cằn cỗi.

Giả thuyết phổ biến hiện nay của giới khoa học địa chất cho rằng Trái đất đang ở giữa một chu kỳ siêu lục địa. Theo đó, chu kỳ bắt đầu với việc một siêu lục địa lớn tách ra thành các lục địa nhỏ. Các lục địa nhỏ, như các châu lục ngày nay, trôi dạt, sau đó lại dồn về và tạo thành một siêu lục địa. Siêu lục địa cuối cùng, Pangaea, đã phân tách khoảng 200 triệu năm trước. Siêu lục địa tiếp theo, được các nhà địa chất gọi tên là Pangea Ultima, được dự đoán sẽ hình thành ở xích đạo sau khoảng 250 triệu năm nữa, khi Đại Tây Dương co lại và lục địa Á- Âu sáp nhập vào châu Mỹ.

Trong nghiên cứu mô hình hóa siêu lục địa mới, đăng trên tạp chí Nature Geoscience ngày 25/9, Alexander Farnsworth tại Đại học Bristol (Anh) và các đồng nghiệp phát hiện phần lớn Pangea Ultima sẽ có nhiệt độ cao hơn 40°C, khiến hầu hết động vật có vú không thể sinh sống được. Farnsworth cho biết quá trình các lục địa hợp nhất hoặc tách rời đều thúc đẩy hoạt động núi lửa, thải một lượng lớn CO2 vào khí quyển và làm hành tinh nóng lên.

Các khu vực ở giữa siêu lục địa, cách xa đại dương, sẽ biến thành những sa mạc không thể sinh sống được, theo nhóm nghiên cứu. Nơi đây có thể sẽ xuất hiện những động vật có vú chuyên biệt, thích nghi với môi trường khắc nghiệt.

Hannah Davies, nhà địa chất tại Trung tâm Nghiên cứu khoa học địa chất GFZ Đức, cho biết có một số bằng chứng chỉ ra rằng Pangea và các siêu lục địa khác trước đây có các sa mạc lớn trong lòng, làm giảm diện tích đất có thể ở được và dẫn đến sự tuyệt chủng. Điều này đã xảy ra trong sự kiện tuyệt chủng cuối kỷ Trias khoảng 200 triệu năm trước.

Bức xạ Mặt trời tăng sẽ làm Trái đất nóng thêm nữa. Vào thời điểm Pangea Ultima hình thành, dự kiến Mặt trời sẽ sáng hơn 2,5% so với hiện nay, do ngôi sao đã đốt cháy nhiều nhiên liệu hydro, lõi co lại, làm tăng tốc độ phản ứng hợp hạch xảy ra khi các phân tử bị dồn lại với nhau.

Trong trường hợp xấu nhất, khi nồng độ CO2 đạt 1.120 phần triệu, cao hơn gấp đôi mức hiện tại, chỉ còn 8% bề mặt hành tinh, cụ thể là vùng ven biển và vùng cực, là có thể sinh sống được đối với hầu hết động vật có vú. Hiện nay, diện tích bề mặt Trái đất mà động vật có vú sinh sống được là khoảng 66%.

Điều này sẽ dẫn đến sự tuyệt chủng hàng loạt, theo Farnsworth. “Không chỉ riêng động vật có vú, mà thực vật và các dạng sự sống khác cũng bị ảnh hưởng", ông nói, lưu ý thêm rằng khó dự đoán điều gì sẽ xảy ra với sự sống.

Nghiên cứu này không xem xét lượng khí thải carbon do hoạt động của con người gây ra.

Davies, người trước đây đã nghiên cứu sự hình thành của Pangea Ultima, nói rằng có khả năng một số loài động vật có vú có thể sống sót sau những thay đổi môi trường.

Ngoài ra, cũng chưa rõ Pangea Ultima sẽ hình thành ở đâu. Mô hình của nhóm Farnsworth giả định rằng siêu lục địa sẽ kết tụ ở vùng nhiệt đới, nhưng cũng có các kịch bản khác cho thấy siêu lục địa có thể hình thành trên đỉnh Bắc Cực, dẫn đến điều kiện mát mẻ hơn và phù hợp hơn cho sự sống.

Nếu con người vẫn còn tồn tại sau 250 triệu năm, Farnsworth suy đoán rằng họ có thể đã tìm ra cách để thích nghi với khí hậu nóng và sa mạc khắc nghiệt, giống như trong tiểu thuyết Dune và bộ phim cùng tên. “Kịch bản tốt hơn là chúng ta có thể rời khỏi hành tinh này và tìm một nơi nào đó dễ sinh sống hơn", Farnsworth nói.

Tuy nhiên, tương lai không phải chỉ có diệt vong và u ám. “Đã có những sự kiện tuyệt chủng trong quá khứ và sẽ có những sự kiện tuyệt chủng trong tương lai. Tôi nghĩ sự sống sẽ vượt qua được. Chỉ là sẽ có một khoảng thời gian nghiệt ngã," Davies nói.