Sau nhiều tháng du hành không gian và nhiều tuần khám phá sao Hỏa, tàu thám hiểm Perseverance của NASA đang bắt đầu nhiệm vụ khoa học chính của mình: khoan một lõi đá sao Hỏa có kích thước bằng ngón tay từ vị trí từng là đáy hồ trên hành tinh này để gửi về Trái đất.

Nếu mọi việc suôn sẻ, mẫu khoan đầu tiên sẽ được thu thập vào đầu tháng Tám, theo thông báo mới của NASA.

Perseverance đã hoạt động tốt kể từ khi hạ cánh vào tháng Hai và trong lần di chuyển gần đây, tàu thám hiểm đã bật điều hướng tự động, cho phép nó hoạt động trên nhiều địa hình hơn so với khi hoạt động theo sự điều khiển của con người.

Perseverance cũng đã thử nghiệm hệ thống thu thập, chụp ảnh và bảo quản mẫu đá trước khi bắt đầu thu thập đá sao Hỏa. Jennifer Trosper, giám đốc dự án Perseverance tại Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực của NASA, cho biết: “Tin vui là tất cả đều hoạt động hoàn hảo. Chúng tôi đã sẵn sàng lấy mẫu."

Những viên đá lát đá như thế này (các mảng nhạt màu hơn so với đất xung quanh) sẽ là mục tiêu khoan đầu tiên của Perseverance.

Lúc này, cách nơi hạ cánh 1 km về phía nam, Perseverance đã đến địa điểm nó sẽ khoan đá lát - những tảng đá phẳng, trắng, phủ bụi xuất hiện ở hầu hết các tầng của miệng núi lửa Jezero, nơi từng là một đáy hồ trên sao Hỏa. Loại địa hình này được cho là lâu đời nhất trong miệng núi lửa, nhưng vẫn chưa rõ liệu nó được bồi tụ bởi hồ hay được tạo thành bởi các dòng chảy của núi lửa. Nếu nó được tạo thành bởi dòng chảy núi lửa, vật liệu đá thu thập được có thể mang trong nó niên đại của hồ với các nguyên tố phóng xạ, theo Ken Farley, nhà khoa học thuộc dự án và nhà địa chất học tại Viện Công nghệ California.

Trong khoảng một tuần tới, Perseverance sẽ dùng công cụ mài đá, sau đó thổi khí nén để loại bỏ sạn, giúp nhìn rõ lớp đá bên dưới, rồi dùng máy ảnh và các đầu dò tia laser và tia X để phơi bày cấu trúc và khoáng chất của đá. Farley nói: “Tôi khá tự tin rằng chúng tôi sẽ trả lời được câu hỏi về nguồn gốc của địa hình này".

Sau khi Perseverance thực hiện quy trình mài mòn, nhóm điều hành từ Trái đất sẽ điều khiển khoan và thu thập một mẫu lõi của đá có kích thước như viên phấn và được lưu trữ trong một ống kim loại siêu mỏng. Đây sẽ là 1 trong 38 mẫu mà Perseverance dự kiến thu thập được; 30 trong số đó có khả năng sẽ được mang trở về Trái đất sau nhiệm vụ. Các mẫu đá nằm trong bụng của Perseverance.

Đến nay, Perseverance đã phát hiện một số điều bất ngờ về miệng núi lửa Jezero, bao gồm cả vùng châu thổ hóa thạch hàng tỷ năm tuổi ở phía tây của nó. Farley nói, có những lớp trầm tích phân lớp cho thấy hồ nước, nơiPerseveranceđang chuẩn bị thu thập mẫu,đã từng ở vị trí khá cao, yên tĩnh và ổn định trong một thời gian dài, Farley nói. Nhưng ở vị trí cao hơn nữa, có những tảng đá mịn rộng 1 mét đã từng bị nước lũ cuốn đi. Điều này cho thấy hồ có thể đã chứng kiến ​​các giai đoạn khác nhau của sao Hỏa trong quá trình tồn tại của nó. Điều này phù hợp với bức tranh lớn hơn về lịch sử sao Hỏa, từ giai đoạn có nhiều hồ nước trên bề mặt đến thời điểm lạnh hơn với các trận lũ định kỳ, Farley nói.

Các mẫu đá mà Perseverance sẽ tiếp tục thu thập ở Séítah sẽ giúp xác minh giả thuyết này. Séítah có địa hình cồn cát và có rặng núi ở phía tây mà Perseverance đã đi qua. Giàu olivin - một khoáng chất núi lửa, và cacbonat - có thể hình thành khi olivin tiếp xúc với nước và carbon dioxide, Séítah vừa là thách thức vừa là cơ hội - Perseverance dễ bị mắc kẹt khi đi qua đây, nhưng khu vực này có địa chất phức tạp, có thể lưu giữ dấu hiệu của sự sống trong quá khứ.


Nguồn: