Có thật là chó pug thì "tinh nghịch", còn chó chăn cừu thì "tình cảm"? Câu hỏi này vừa được các nhà khoa học giải đáp qua phân tích dữ liệu về hơn 18.000 con chó.

Kể từ khi chó nhà tiến hóa từ chó sói cách đây hơn 10.000 năm, con người đã sớm có những can thiệp nhằm tạo ra khả năng làm việc cho chúng- chẳng hạn như chăn gia súc, bảo vệ hay kéo xe trượt tuyết.

Các giống chó mà chúng ta biết đến ngày nay - chẳng hạn như chó săn thỏ, chó pug (chó mặt xệ) hay chó tha mồi - là sản phẩm của sự can thiệp tiến hóa gần đây hơn, từ khoảng 200 năm trước, khi những người đam mê chó ở Anh đã bắt đầu tích cực chọn lọc những đặc điểm mà họ thấy đẹp về mặt thẩm mỹ. Và người ta thường nghĩ rằng nòi giống định hình tính khí của chó, chẳng hạn chó pug được cho là "tinh nghịch" và chó chăn cừu được cho là "tình cảm".

Nghiên cứu mới cho thấy nòi giống không quyết định hành vi và tính khí của chó.

Tuy nhiên, như nhà sinh vật học tính toán Elinor Karlsson tại Đại học Massachusetts, đồng tác giả nghiên cứu mới, chỉ ra: "Bất kỳ ai sở hữu tám con chó từ cùng một giống sẽ nói rằng mỗi con đều có tính cách khác nhau."

Để hiểu rõ hơn vấn đề này, Karlsson và các đồng nghiệp đã khảo sát hàng nghìn chủ sở hữu chó về thông tin thú cưng của họ, từ việc chúng có xu hướng ăn những gì, thích chơi những gì. Sau đó, nhóm nghiên cứu giải trình tự DNA một số con chó khảo sát để xem liệu tổ tiên và nòi giống có liên quan đến hành vi của chúng hay không.

Kết quả, giống không định hình hành vi/tính cách của chó. Trung bình, giống chỉ giải thích được khoảng 9% hành vi của một con chó - mối liên hệ này rất nhỏ so với suy nghĩ của nhiều người hiện nay. Cũng có một số đặc điểm xuất hiện phổ biến hơn ở một số giống chó nhất định. Ví dụ, so với một con chó ngẫu nhiên, chó chăn cừu Đức thường dễ bảo hơn.

Mối liên hệ giữa giống chó và hành vi hung hăng đặc biệt thấp, khác với cách xã hội thường nhìn nhận rằng một số giống chó là “nguy hiểm”.

Tuy nhiên, kết quả giải trình tự DNA cho thấy những con chó có cùng một tổ tiên cụ thể sẽ có nhiều khả năng có chung một số hành vi/tính cách hơn. Ví dụ, chó có tổ tiên là chó St Bernard thì tình cảm hơn, trong khi chó có tổ tiên là chó tha mồi ở Vịnh Chesapeake thì có xu hướng phá hoại đồ đạc.

Phân tích di truyền cho thấy 11 vùng của bộ gen có liên quan đến các hành vi cụ thể. Ví dụ, xu hướng hú liên quan đến một vùng gần hai gen, các gen tương đương ở người có liên quan đến lời nói. Mối liên hệ rõ ràng nhất là giữa vùng của bộ gen mà ở người liên quan đến hoạt động nhận thức nhưng ở chó lại làm tăng khả năng bị mắc kẹt phía sau các đồ vật.

Kelsey Witt, nhà di truyền học quần thể tại Đại học Brown ở Providence, Rhode Island, cho biết: những dấu hiệu di truyền này đã tồn tại lâu hơn yếu tố nòi giống nhiều.“Thoạt nhìn, có vẻ ngạc nhiên khi nòi giống không phải là một yếu tố để dự đoán hành vi. Nhưng khi nhớ ra các giống chó là sản phẩm lai tạo gần đây, điều này trở nên hợp lý," Witt cho biết.

Nguồn: