Do chủ nhân có nhu cầu đặc biệt mà đôi khi các ngôi nhà sẽ được di chuyển sang một địa điểm mới.

Nguyên bản Virginia House tại Warwickshire, Anh quốc, ảnh chụp năm 1900. Nguồn: Virginia Historical Society

Nguyên bản Virginia House tại Warwickshire, Anh quốc, ảnh chụp năm 1900. Nguồn: Virginia Historical Society

Đó thường là những tòa nhà lịch sử đang đứng trước nguy cơ bị tàn phá và cần được di dời sang nơi khác an toàn hơn. Một đơn vị chuyên làm công việc này sẽ đào quanh phần móng, nâng ngôi nhà lên bằng động cơ thủy lực, đặt nó trên bánh xe rồi di chuyển đi vài trăm mét cho đến cả dặm. Trong một số trường hợp, nếu kết cấu cho phép và quãng đường quá xa, công trình có thể sẽ được tháo dỡ thành từng bộ phận để về sau lắp ráp lại ở nơi có thể cách đó hàng trăm dặm. Thật khó tưởng tượng một ngôi nhà di chuyển hơn 3.600 dặm (5760 km) xuyên đại dương rồi lại được dựng lên ở một lục địa khác, và điều này đã diễn ra không chỉ một mà những hai lần trong thập niên 1920.

Dinh thự Virginia House nằm trên sườn đồi nhìn ra sông James tại khu Windsor Farms thuộc thành phố Richmond, tiểu bang Virginia (Hoa Kỳ) trước kia vốn là một ngôi nhà cổ tại vùng Warwickshire (Anh quốc). Nó được xây dựng vào cuối những năm 1530 sau khi ngài Thomas Hawkins (?- 1577, một chính khách tên tuổi) mua lại khu đất. Với thiết kế cảnh quan hết sức đẹp mắt, Hawkins đã đặt tên cho ngôi nhà là Hawk’s Nest (tổ diều hâu). Ông từng tiếp đón rất nhiều thượng khách, bao gồm cả Nữ hoàng Elizabeth I (1533 – 1603), tại đây.

Ngôi nhà được phá dỡ và các thành phần được chất lên xe để vận chuyển. Ảnh: Virginia Historical Society

Ngôi nhà được phá dỡ và các thành phần được chất lên xe để vận chuyển. Ảnh: Virginia Historical Society

Năm 1925, sau gần bốn thế kỷ, gia đình Lloyds Bank – chủ sở hữu dinh thự (đang xuống cấp) tại thời điểm đó – quyết định đưa nó ra bán đấu giá (không bao gồm phần đất). Thông báo đấu giá cho biết: “người mua có thể tháo dỡ ngôi nhà để tận dụng mọi thành phần, trong đó có những cánh cửa bằng gỗ sồi hiếm, toàn bộ phần sàn, dầm và các kết cấu khác”. Alexander W. Weddell (1876 – 1948), một nhà ngoại giao giàu có người Mỹ, và vợ Virginia Chase Steedman đã đề nghị mua lại công trình. Thỏa thuận được ký kết và ngôi nhà được bán với giá 3.500 bảng Anh trước khi buổi đấu giá chính thức diễn ra.

Thông tin ngôi nhà được bán cho một cặp đôi người Mỹ đã gây phẫn nộ trong báo giới Anh quốc và gia đình Weddell hứng chịu sự chỉ trích nặng nề. Nhưng sau khi các chi tiết của giao dịch được tiết lộ cho công chúng, một thành viên nghị viện đã viết thư xin lỗi Alexander Weddell rằng “Nhờ có ngài mà rất nhiều thành phần của ngôi nhà, đang đứng trước nguy cơ bị phá hủy, sẽ được tận dụng để xây dựng nên một dinh thự mới”. Qua kiểm tra sơ bộ, công ty được thuê tháo dỡ, vận chuyển và lắp ráp lại ngôi nhà đã kết luận: các viên đá xây dựng sẽ khó lòng còn nguyên vẹn khi nó bị phá dỡ. Nhưng may mắn là điều đó đã không xảy ra, công ty giữ lại được phần lớn những viên đá để đóng thùng và vận chuyển chúng xuyên Đại Tây Dương.

Virginia House được xây dựng lại tại Richmond, tiểu bang Virginia. Ảnh: Virginia Historical Society

Virginia House được xây dựng lại tại Richmond, tiểu bang Virginia. Ảnh: Virginia Historical Society

Dinh thự Virginia House được xây mới không phải là một bản sao của ngôi nhà gốc mà được pha trộn nhiều phong cách kiến trúc. Chái nhà phía Tây mô phỏng trang viên Northamptonshire thuộc sở hữu của Lawrence Washington (1718 – 1752), anh cùng cha khác mẹ với George Washington (1732 – 1799). Chái nhà phía Đông được lấy cảm hứng từ dinh thự của gia tộc Spencer-Churchill1 quyền lực. Duy chỉ phần trung tâm mới là phiên bản tái hiện của dinh thự Warwickshire ban đầu với mái ngói cong và thiết kế trang trí kiểu dây da bện. Ngoài ra, gia đình Weddell còn trang bị thêm cho ngôi nhà các thiết bị tiện nghi hiện đại như nhà vệ sinh, hệ thống lò sưởi trung tâm,... Công việc vận chuyển và xây dựng lại toàn bộ dinh thự đã tiêu tốn của họ khoảng 250.000 USD – một số tiền rất lớn tại thời điểm ấy (tương đương 3,7 triệu USD theo thời giá hiện tại).

Tầm nhìn tuyệt đẹp từ khu vườn trong dinh thự.

Tầm nhìn tuyệt đẹp từ khu vườn trong dinh thự.

Ngôi nhà sát kế bên của gia đình Williams. Ảnh: Flickr

Ngôi nhà sát kế bên của gia đình Williams. Ảnh: Flickr

Trong lúc gia đình Weddell đang bận rộn với dinh thự mới tại Richmond, một dự án tương tự cũng được thực hiện cách đó chỉ khoảng 200 feet (60m). Doanh nhân Thomas Williams Jr cũng đang hoàn thiện ngôi nhà của mình với tên gọi “Agecroft Hall”. Người đàn ông vô cùng giàu có này đã chi rất nhiều tiền để tháo dỡ dinh thự Tudor (được xây dựng từ thế kỷ 15) tại Irwell Valley thuộc vùng Lancashire, Tây Bắc nước Anh, vận chuyển nó qua Đại Tây Dương và lắp ráp lại trên một khu đất rộng 23 mẫu Anh (khoảng 9,2 ha) nhìn ra sông James. Cũng giống như gia đình hàng xóm Weddell, ông Williams không sao chép nguyên xi phong cách của ngôi nhà nguyên bản ở Lancashire mà mong muốn xây dựng một dinh thự tiện nghi, thoải mái nhưng vẫn gợi những ký ức ở bên kia Đại Tây Dương. Dự án này cũng đã tiêu tốn của Williams một ngân sách tương tự – khoảng 250.000 USD. Ngôi nhà được hoàn thành vào mùa xuân 1928, trước một năm so với dinh thự của nhà Weddell. Tuy nhiên, ông Williams lại qua đời ngay trong năm 1929 nên chẳng thể tận hưởng được lâu cuộc sống trong ngôi nhà. Theo di nguyện của ông, sau khi bà quả phụ Williams qua đời, dinh thự Agecroft Hall được cải tạo thành viện bảo tàng cho công chúng vào thăm quan.
------
Chú thích
1. Một dòng họ quý tộc nổi tiếng ở Anh quốc, bắt nguồn từ John Churchill (1650 – 1722) được Nữ hoàng Anne (1665 – 1714) phong Công tước xứ Marlborough. Thủ tướng Wiston Churchill (1874 – 1965) cũng là hậu duệ của gia tộc này.