Khám phá hồ tử thần xóa sổ nhiều ngôi làng ở Cameroon

Hồ Nyos chuyển thành màu đỏ sau vụ phun trào khí CO2. Ảnh: Wired.

Theo Disclose TV, hồ Nyos nằm ở vùng tây bắc Cameroon gắn liền với truyền thuyết về linh hồn ác quỷ nổi lên từ mặt hồ và giết chết những người sống xung quanh. Tuy nhiên, truyền thuyết này bắt nguồn từ một sự kiện có thực từng cướp đi mạng sống của hơn 1.700 cư dân địa phương.

Hồ Nyos hình thành trên miệng núi lửa cách đây 400 năm. Các hồ ở miệng núi lửa thường chứa nồng độ CO2 cao do hoạt động núi lửa diễn ra bên dưới hàng kilomet. Trong điều kiện bình thường, khí CO2 bay hơi theo thời gian khi nước hồ được bổ sung nhờ lượng mưa.

Tuy nhiên, hồ Nyos tồn tại theo cách khác biệt. Đây là một hồ nước hết sức tĩnh lặng, ít chịu ảnh hưởng của biến động môi trường. Thay vì giải phóng CO2, hồ nước đóng vai trò như một kho trữ khí áp suất cao. Tầng nước dưới sâu ngày càng tích tụ nhiều khí hơn cho đến khi mỗi lít nước hòa tan hơn 5 lít CO2. Lượng khí bị dồn nén tới mức cực hạn biến hồ Nyos thành quả bom hẹn giờ.

Vào ngày 21/8/1986, sự kiện chấn động mang tên Vụ phun trào CO2 xảy ra. Nguyên nhân có thể do lở đất, vụ phun trào núi lửa nhỏ hoặc một cơn mưa rơi ở mép hồ. Bất kể nguyên nhân là gì, hậu quả do nó để lại vô cùng thảm khốc. Hồ nước nổ tung, tạo nên đài phun nước cao hơn 90 m vươn thẳng vào không trung và gây ra một trận sóng thần nhỏ. Nhưng thủ phạm cướp đi mạng sống của gần 2.000 người lại là lượng khí CO2 thoát ra.

Khoảng 1,2 kilomet khối khí CO2 được giải phóng trong vòng 20 giây. Đám mây khí CO2 khổng lồ tràn qua toàn bộ vùng quê. Những ngôi làng ở ven hồ gần như không có cơ may sống sót. Trong số 800 cư dân, chỉ có 6 người may mắn thoát khỏi thảm họa do nhanh chóng chạy lên vùng đất cao hơn bằng xe máy. Khi đám mây khí CO2 bao trùm, mọi ngọn lửa đều tắt ngóm. Bầu không khí ảm đạm trải rộng quanh hồ Nyos.

Đám mây lan rộng và xa, giết chết những người ở cách hồ tới 25 km. Những người dân làng trong khu vực bước ra ngoài nhà để tìm hiểu âm thanh họ nghe thấy bị ngạt thở bởi đám mây khí tràn đến và tử vong ngay trước cửa nhà. Những người nằm ngủ trưa cũng thiệt mạng trong khi người thân của họ chưa hiểu chuyện gì xảy ra, bởi mật độ khí CO2 ở mặt đất đủ đậm đặc để gây chết người.

"Tôi không thể nói. Tôi rơi vào trạng thái mất ý thức. Tôi không thể mở miệng bởi sau đó tôi ngửi thấy thứ gì đó rất khó chịu. Tôi nghe thấy tiếng con gái ngáy một cách bất thường. Khi tới được giường con gái, tôi quỵ ngã. Tôi muốn cất tiếng nói nhưng hít thở không thông. Con gái tôi đã chết", Joseph Nkwain, một trong những người sống sót trong Vụ phun trào CO2 kể lại.

Tổng cộng, 1.746 người tử vong trong thảm họa. Các làng Nyos, Kam, Cha và Subum không có người sống sót. Hơn 3.500 gia súc bị tiêu diệt chỉ trong vài phút. Hồ Nyos chuyển từ màu xanh dương sang màu đỏ sẫm, thay đổi gây ra do sắt bị khuấy tung từ đáy hồ.

Sau sự kiện, hồ Nyos được đặt dưới sự giám sát của nhà chức trách. Một đường ống lắp dưới đáy hồ dẫn khí CO2 thoát ra ngoài theo tốc độ thông thường. Tuy nhiên, phương pháp giải phóng khí này có thể chưa đủ hiệu quả. Hồ nước một lần nữa chứa nồng độ CO2 cao hơn năm 1986 và một con đập tự nhiên bên trên hồ đang có nguy cơ đổ vỡ. Tình trạng này có thể gây ra một thảm họa kép từ lụt lội và ngạt khí.