Nuôi nhuyễn thể và rong biển để thúc đẩy phục hồi hệ sinh thái

Trong số các lợi ích sinh thái của nuôi nhuyễn thể, phải kể đến vai trò cung cấp môi trường sống và sinh sản cho cá – điều ít được biết tới. Vì vậy, TNC đang cố gắng bổ khuyết khoảng trống về mặt tri thức này ở cả hai bờ Đông và Tây nước Mỹ.

Tại khu vực lạch Puget Sound thuộc tiểu bang Washington, và hai cảng Duxbury, Cotuit ở Massachusetts, TNC đã phối hợp với những người nuôi nhuyễn thể và đối tác khoa học, sử dụng camera GoPro để quan sát và phân tích cách thức hưởng lợi của cá từ môi trường quanh trại nuôi, tham khảo nghiên cứu của Hiệp hội Khí quyển và Đại dương Quốc gia Hoa Kỳ (NOAA) – so sánh sự phong phú của cá, cua và nhiều loài thủy sinh khác trong môi trường trại nuôi [nhuyễn thể] với môi trường tự nhiên.

Nhờ mang các nhà khoa học, người nuôi và chủ thể liên quan lại với nhau trong một dự án cộng tác nghiên cứu thực địa tại trại nuôi thương phẩm nhuyễn thể, chúng ta sẽ đạt thêm nhiều hiểu biết về lợi ích của ngành này đối với môi trường.

Khoảng 90% môi trường sống của loài rong lươn (eelgrass) hay rong mái chèo biển ở California đã biến mất kể từ những năm 1850. Nếu như các tác động tiềm ẩn của nuôi trồng thủy sản đối với môi trường thường gây quan ngại và được xem là vấn đề thuộc về chính sách, trái với nhận thức của nhiều người, trong nhiều trường hợp người nuôi hàu lại quan sát thấy sự phát triển của rong lươn xung quanh trại nuôi.

Tại vịnh Tomales, TNC đang hợp tác cùng công ty Hog Island Oyster Co. (chuyên nuôi hàu) và đại học California Santa Cruz, sử dụng máy bay không người lái (drone) để theo dõi sự phát triển của rong lươn, từ đó đưa ra những đánh giá về tác động, cả tích cực lẫn tiêu cực, của hoạt động nuôi nhuyễn thể lên hệ sinh thái nơi đây. Giả thuyết đang được khảo cứu là: bên cạnh lượng ánh sáng dồi dào, chính khả năng tự lọc nước và tích tụ chất dinh dưỡng của hàu đã tạo điều kiện cho rong lươn sinh trưởng gần trại nuôi.

Nhờ nỗ lực hợp tác của các bên, dự án này có thể sẽ góp phần đáng kể vào việc lấp đầy khoảng trống trong nhận thức về mối quan hệ tương tác giữa cỏ biển và nhuyễn thể, đồng thời hướng những trại nuôi phát triển theo cách tích cực. Ngoài ra, nhóm cũng đang tìm cách cải tiến giải pháp giám sát bằng máy bay không người lái để theo dõi các bãi triều và môi trường sống của rong lươn hiệu quả hơn.

Tại nhiều nơi ở Trung và Nam Mỹ, cuộc sống của các cộng đồng dân cư ven biển vốn phụ thuộc vào nghề cá đang gặp không ít áp lực khi trữ lượng cá tự nhiên ngày càng sụt giảm. Bên cạnh mục đích ban đầu nhằm bổ sung sinh kế cho ngư dân, nghề trồng rong biển cũng đang tạo ra những đóng góp tích cực cho hệ sinh thái, chẳng hạn cung cấp môi trường sống, sinh sản và thúc đẩy sự phát triển của nhiều loài thủy sản quan trọng như tôm hùm, ốc xà cừ, …

Với những dự án nghiên cứu sinh thái tại 2 trại trồng rong thí điểm ở Belize (Hatchet Caye và Little Water Caye), TNC đang đi đầu trong việc khảo sát tiềm năng hỗ trợ của ngành này đối với sự phục hồi của các quần thể hoang dã, bao gồm những loài có giá trị quan trọng cả về mặt sinh thái lẫn thương mại. Kết quả khảo sát cho thấy, nhờ có trại rong, sự phong phú cùng tính đa dạng sinh học của nhiều loài cá và sinh vật biển có kích thước lớn đã được cải thiện đáng kể, với những biểu hiện rõ rệt hơn ở tầng đáy cát – nơi có cấu trúc khác với tầng cỏ biển. Phát hiện này thực sự rất có ý nghĩa, giúp trả lời câu hỏi: Trong điều kiện và bằng cách nào, nghề trồng rong biển có thể làm lợi cho môi trường?