Gần đây tại Việt Nam, công nghệ sinh học (CNSH) bắt đầu gặt hái thành công với việc làm chủ nhiều công nghệ có thể tạo ra thay đổi lớn trong sản xuất. Tuy nhiên, việc ứng dụng còn rất hạn chế và nhiều người cho là bởi doanh nghiệp kém nhiệt tình đầu tư.

Theo tôi, sự hạn chế này không chỉ do phía doanh nghiệp mà cả do các nhà khoa học, cơ quan nghiên cứu.

TS Dương Hoa Xô -Giám đốc Trung tâm Công nghệ sinh học TPHCM.

Hiện nhiều kết quả nghiên cứu chỉ dừng lại ở quy mô phòng thí nghiệm; còn giai đoạn tiếp theo là hình thành công nghệ, hoàn thiện quy trình sản xuất để chuyển giao thì vẫn thiếu. Thiếu có thể vì không có kinh phí triển khai tiếp, cũng có thể vì nhà khoa học giỏi trong nghiên cứu nhưng lại không giỏi trong triển khai công nghệ.

Do đó, cần có sự hỗ trợ của các nhà công nghệ. Ví dụ, chế phẩm vi sinh do nhà nghiên cứu tạo ra rất hiệu quả nhưng để sản xuất quy mô lớn sẽ phát sinh nhiều vấn đề: Nhà xưởng, thiết bị, kỹ thuật viên, vốn… Hầu hết doanh nghiệp Việt Nam còn thiếu vốn, kinh nghiệm và chuyên gia trong lĩnh vực CNSH nên không mặn mà đầu tư, trong khi lĩnh vực này đòi hỏi vốn lớn, tính mạo hiểm cao, lại khó làm chủ thị trường đầu ra.

Ở nhiều nước, nhà khoa học khi có kết quả nghiên cứu tốt có thể tự thành lập doanh nghiệp để phát triển, thương mai hoá sản phẩm; còn ở Việt Nam, đa số nhà khoa học là cán bộ ăn lương nhà nước nên không được quyền làm vậy.

Để CNSH phục vụ sản xuất hiệu quả hơn, tôi cho rằng Nhà nước và các địa phương phải có chính sách rõ ràng, cụ thể để khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp khoa học và công nghệ hoạt động trong lĩnh vực CNSH. Hiện chính sách đã có nhiều nhưng còn bất cập, chưa thực sự đi vào cuộc sống.

Về phía nhà khoa học, cần sâu sát thực tế hơn để nghiên cứu những vấn đề cuộc sống đang đòi hỏi và khi có kết quả, cần đi tiếp khâu hoàn thiện quy trình công nghệ để sản xuất ra sản phẩm. Vì không ai giỏi mọi mặt, các nhà khoa học cần hỗ trợ và phối hợp với nhau - một điểm còn yếu ở giới nghiên cứu Việt Nam. Về phía doanh nghiệp, cần mạnh dạn đặt hàng, đầu tư cho các nhà khoa học nghiên cứu theo nhu cầu của mình.