Rượu Bàu Đá (rượu Bầu Đá) là đặc sản nổi tiếng của tỉnh Bình Định (Việt Nam). Rượu bàu đá rất nồng, uống vào nhanh say nhưng khi tỉnh sẽ không có cảm giác mệt mỏi. Chính vì vậy, nó là món quà không thể thiếu với những người đã từng ghét thăm mảnh đất võ.
Tên gọi của rượu là do được nấu chủ yếu từ làng Cù Lâm thuộc xã Nhơn Lộc, huyện An Nhơn, tỉnh Bình Định. Bàu Đá là tên của một bàu nước ngày xưa cả làng dùng chung, là nguồn nước để chưng cất rượu Bàu Đá. Bàu nước cổ này ngày nay đã cạn nước, nguồn nước chủ yếu để ủ men, cất rượu bây giờ là từ những mạch nước giếng của làng.
Muốn có rượu ngon, người nấu phải tuân thủ các yêu cầu nghiêm ngặt về nguồn nước, gạo, men, dụng cụ nấu cộng với kinh nghiệm gia truyền.
Để có một lít rượu Bàu Đá ngon, công đoạn nấu rất công phu: Rượu được nấu bằng gạo lứt, nấu một mẻ 5 kg gạo (lấy được 3,5-4 lít rượu) phải mất 6 giờ. Dụng cụ dùng để nấu đều làm bằng sành, thủy tinh và tre nên có hương vị đặc trưng.
Rượu Bàu Đá. Ảnh minh họa.
Khi chưng cất không được vội vàng, phải dùng lửa liu riu mới vắt cạn được tinh chất gạo. Người nấu rượu lâu năm không cần nếm cũng có thể thẩm định được chất lượng của rượu bằng cách lắng nghe tiếng rơi của giọt rượu trong vại sành lúc chưng cất và hương rượu thoáng qua. Rượu có nồng độ rất cao, hơn 50 độ.
Ngày nay phong trào nấu rượu ở làng nghề phát triển mạnh, nhưng chất lượng đang bị suy giảm. Tuy vậy, vẫn còn những gia đình giữ được truyền thống nấu xưa nay và cho phẩm chất tốt. Muốn có được những lít rượu Bàu Đá ngon nhất thì phải tìm đến đúng những hộ dân nấu ngay tại làng nghề truyền thống Bàu Đá. Bởi vì cái hồn của Rượu Bàu Đá được tạo nên từ chính nguồn nước ngầm của làng nghề. Nếu cùng những nguyên liệu như nhau mà nấu ở nơi khác, không dùng nước ngầm tại làng thì sẽ không đạt chất lượng.
Lương Ngọc (Tổng hợp)