Bánh tai (bánh hòn tai) là loại bánh đặc sản của tỉnh Phú Thọ, Việt Nam. Bánh được được dùng trong các nghi lễ cưới hỏi, lễ Tết đãi khách hoặc dùng trong ngày thường.

Bánh mang tên này là do có hình thù giống cái tai. Bánh được làm từ gạo tẻ, nhân thịt lợn. Nó có màu trắng đục, thơm mùi bột quyện trong mùi thịt ngầy ngậy. Ăn từng miếng nhỏ mới cảm nhận hết dư vị của chiếc bánh. Bánh tai dễ ăn và nhiều người có thể dùng được bởi bánh được làm từ bột gạo tẻ nên rất lành, thường được dùng làm thứ quà ăn sáng.


Từ thời xa xưa, bánh tai thường được ăn kèm với cháo gạo tẻ, cháo bột thái, chỉ cần chút nước mắm ngon hòa sẵn. Mỗi bát cháo ấy cắt thêm 1, 2 cái bánh tai vào vừa dễ ăn vừa chóng no, có thể lao động suốt buổi sáng. Ngày nay, tùy khẩu vị có người mua bánh về nhà, chấm thêm nước mắm vắt chanh, quất, ớt, tiêu… mà nhấm nháp thì ăn không biết ngán.


Để làm được chiếc bánh tai ngon thì trước tiên là phải chọn được loại gạo tẻ ngon, trắng, dẻo. Đây là khâu quan trọng quyết định đến chất lượng của chiếc bánh.

Sau khi chọn được gạo, đãi thật sạch, ngâm nước từ 3-4 tiếng, để ráo nước, đem giã hoặc nghiền nhỏ. Nắm bột thành quả, bột phải kết dính chắc, rồi cho quả bột vào cối đá giã nhuyễn và đánh tơi cho đến khi đạt được độ dẻo cần thiết.

Bánh tai. Ảnh minh họa.
Bánh tai. Ảnh minh họa.

Nhân bánh được làm từ thịt lợn lẫn chút mỡ, giã nhỏ cùng với hành khô và nêm gia vị. Sau khi nặn bánh cùng với nhân, xếp bánh vào khay bằng nhôm hoặc chõ xôi hấp cách thủy khoảng 30 phút bánh sẽ chín.

Trong khi hấp cần để lửa thật to, nếu lửa nhỏ bánh sẽ không chín, điều tối kỵ trong làm bánh tai là không được để bột vón cục, sẽ khiến bánh vừa mất đi thẩm mỹ lại ko còn vị ngon đặc trưng nữa.

Bánh tai ngon nhất là ăn tại chỗ, kiểu dân dã. Chiếc bánh vừa ra lò, còn thoảng chút hơi nóng, lót tay bằng mảnh lá chuối hoặc cầm trực tiếp, thưởng thức một cách chậm rãi mới thấm hết mùi vị của bánh, đó là sự hoà quyện giữa: dẻo, bùi, ngọt, béo ngậy và thơm.

Bánh tai giờ đây không chỉ là ẩm thực tại quê nhà, mà đã trở thành món quà ẩm thực vừa quý vừa lạ với bạn bè khắp đất nước. Những chiếc bánh tai như gói trọn yêu thương, những hương vị đặc sản của quê hương Phú Thọ đến với tất cả mọi người.