Để có thể tạo ra sản phẩm bưởi Năm Roi ngon, có hương vị đậm đà, đặc trưng thì người nông dân phải vất vả một nắng hai sương lo chăm sóc cây bưởi từ khâu chọn giống, trồng trọt cho đến kiểm tra chất lượng cũng như phong trừ sâu bệnh.
Công đoạn xây dựng vườn bưởi ban đầu
Công đoạn đầu tiên trong trồng bưởi Năm Roi đó là việc lựa chọn vị trí để thành lập vườn: Cần chọn nơi có nguồn nước để tưới vào mùa khô; xây bờ bao bảo vệ cây trong mùa lũ; đào mương lên líp để xả phèn, mặn và nâng cao tầng canh tác (mương rộng 1-2m, líp rộng 6-7m và cao khoảng 40-60cm); trồng cây chắn gió, cây che mát thích hợp.
Tiếp theo đó là lựa chọn cây giống: phải chọn đúng cây thuộc giống bưởi năm roi có các đặc điểm: tán cây tròn đều, quả phân bố đều, sạch bệnh, sinh trưởng tốt, năng suất cao ổn định (200-300 quả/năm), chất lượng quả tốt (hình quả lê, màu vàng đếu, trọng lượng từ 1-1.5kg, độ dày vỏ <15mm, con tép tróc, ráo và bó chặt, vị ngọt thanh và chua nhẹ, nhiều nước, không có hạt). Độ tuổi tốt nhất của cây giống là 10-25 năm và thời gian theo dõi ít nhất 3 năm liên tiếp để đảm bảo tính ổn định của các ưu điểm trên.
Cây bưởi giống chuẩn bị mang đi trồng. Ảnh: Lamvuon.
Thời điểm trồng tốt nhất là vào trồng vào đầu mùa mưa (tháng 4 đến tháng 6 Dương Lịch) vì giai đoạn này cây cần một lượng nước nhiều, trồng vào thời điểm đầu mùa mưa sẽ tiết kiệm được công tưới nước mà vẫn đảm bảo yêu cầu sinh trưởng của cây.
Chuẩn bị hố trồng: hố có kích thước 60cm x 60cm, sâu 70cm. Cho phân vào hố (mỗi hố cần khoảng 20kg phân chuồng, 1kg phân lân và 0.5kg vôi bột trộn đều với nhau).
Tiến hành trồng cây: cây giống được đặt vào giữa hố, tháo bầu nilon, lấp đất và tưới nước. Lưu ý khi đặt cây phải để mắt ghép trên mặt đất, xoay thuận chiều gió để tránh gẫy nhánh. Trồng xong cắm cọc giữ chặt cây con để cây không bị ngã, đổ.
Trong mùa hè, cần tủ gốc bằng rơm, rạ khô để giữ ẩm cho cây, rơm rạ khô được rải cách gốc khoảng 20cm. Việc tủ rơm rạ giữ ẩm cón có lợi là tránh cỏ dại phát tiển và khi chỗ rơm rạ này bị phân huỷ sẽ cung cấp cho đất một lượng chất dinh dưỡng đáng kể. Ngoài ra, trong quá trình cây chưa có quả nên trồng xen các loại cây hoa màu như bắp, đậu, khoai để vừa tránh xói mòn vừa tăng hiệu quả khai thác đất.
Vào mùa khô nên thường xuyên tưới nước cho cây, mùa mưa phải có hệ thống mương cống để tiêu nước vào những tháng mua nhiều, tránh tình trạng ngập úng.
Thường xuyên vét bùn từ mương để bồi lên líp nhằm cung cấp thêm chất dinh dưỡng cho cây đồng thời nâng cao dần tầng canh tác. Có thể kết hợp việc vét bùn với việc xiết nước (tạo khô hạn) để cây ra hoa đồng loạt, thời gian thích hợp là tháng 2-3 Dương Lịch, 2 năm vét 1 lần, lớp bùn được vét dày khoảng 2-3cm.
Công đoạn chăm sóc vườn bưởi
Trong quá trình phát triển của cây bưởi, cần tiến hành bón phân để chăm sóc bười: Các loại phân cần bón cho bưởi đó là: phân hữu cơ, đạm, lân, kali, phân bón lá. Việc bón phân được thực hiện theo 5 thời điểm như sau:
Sau khi thu hoạch (mỗi gốc: 2/3 lân + ¼ đạm + 5-20 kg phân hữu cơ)
Trước khi trổ hoa (mỗi gốc: 1/3 lân + ¼ đạm)
Sau khi đậu quả (mỗi gốc: ¼ đạm + ½ kali)
Giai đoạn trái phát triển (mỗi gốc: 1/4 đạm + phân bón lá)
Trước thu hoạch 1-2 tháng (mỗI gốc: ½ kali)
Hàng năm nên quét vôi gốc, xử lí thuốc trừ nấm bệnh, phu thuốc phòng ngừa sâu bệnh.