Để có một loại chè thành phẩm ngon, trước hết búp chè phải có chất lượng tốt. Nó phụ thuộc vào thành phần các chất có trong lá chè, là kết quả của một chuỗi quá trình tác động và trao đổi chất giữa cây chè với môi trường xung quanh và giữa các yếu tố nội tại trong cây.
1. Yếu tố tự nhiên:
- Điều kiện địa hình:
Nằm trong vành đai khí hậu nhiệt đới, với độ cao trung bình trên 1050m so với mặt nước biển, yếu tố địa hình đã góp phần tạo nên chất lượng đặc thù cho chè Shan tuyết Mộc Châu, đặc biệt là hương thơm, hàm lượng tanin và chất hoà tan của chè.
- Điều kiện đất đai:
Cao nguyên Mộc Châu nằm trên nền địa chất đá vôi nên đất giàu Ca+2 với 06 nhóm đất, trong đó nhóm đất đỏ vàng và nhóm đất mùn vàng đỏ trên núi là hai nhóm đất có ý nghĩa quan trọng đối với chè Shan.
- Yếu tố khí hậu:
Với độ cao trung bình 1050m so với mặt nước biển nên khí hậu Mộc Châu mát mẻ quanh năm (nhiệt độ trung bình năm: 18,50C - thấp hơn so với khu vực xung quanh: Yên Châu- Sơn La, Mai Châu- Hoà Bình,…).
Số giờ nắng trung bình 1905 giờ/năm; sương mùa thường từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau, dày đặc từ 16 giờ đến 8 giờ sáng hôm sau, có tác dụng điều hoà độ ẩm cho đất, tạo điều kiện kiện cho cây chè Shan tuyết tích luỹ dinh dưỡng và sinh trưởng.
Ngoài ra, chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm từ 12-15 độ C đã tạo điều kiện tích luỹ các chất trong búp chè Shan tuyết Mộc Châu - là điều kiện tiên quyết để sản phẩm có hương vị đặc trưng khác biệt so với các sản phẩm chè khác.
2. Yếu tố con người:
Chất lượng nguyên liệu chè (búp chè) không những chịu ảnh hưởng của giống chè, của các yếu tố khí hậu, đất đai, độ cao nương chè so với mặt nước biển, mà còn chịu ảnh hưởng từ biện pháp kỹ thuật canh tác, kinh nghiệm chăm soc, thu hái, bảo quản, quy trình chế biến,… của người dân.
Chè Shan tuyết Mộc Châu đã gắn liền với đồng bào dân tộc H’Mong, Thái trong quá trình lịch sử lâu dài. Từ những năm 60 của Thế kỷ XX khi Nông trường Mộc Châu được thành lập, hoạt động sản xuất chè Shan tuyết được mở rộng, kỹ thuật sản xuất chè được áp dụng. Sự kết hợp giữa kinh nghiệm sản xuất của người dân với khoa học kỹ thuật đã giúp cũng cố và hoàn thiện các bước thực hành sản xuất truyền thống của người dân trồng chè tại Mộc Châu.
Các công đoạn trong quá trình canh tác như: chọn giống, kỹ thuật trồng, cách đốn, tỉa, thu hái đòi hỏi các bước rất chặt chẽ, phù hợp với đặc điểm sinh thái của giống chè shan tuyết và điều kiện khí hậu tại Mộc Châu. Đây là yếu tố quyết định đến chất lượng nguyên liệu chè búp của chè shan tuyết Mộc Châu.
Kinh nghiệm và các bước thực hành thủ công trong quá trình chế biến chè tạo ra sản phẩm chè đen, chè xanh (02 loại) có vị thơm, ngon, đặc trưng cho chè shan tuyết Mộc Châu.