Khác với nhiều vùng sản xuất muối truyền thống từ Bắc tới Nam, muối Bà Rịa được làm từ nước biển, bằng kỹ thuật truyền thống theo phương pháp phơi nước trên nền lớp da rong tự nhiên và nền ruộng muối.
Ở Long Điền, Bà Rịa - Vũng Tàu lâu nay người dân vẫn làm muối theo phương pháp phơi nước truyền thống, khác với sản xuất muối theo phương pháp phơi cát truyền thông của diêm dân miền Bắc Việt Nam. Phương pháp sản xuất muối ở Bà Rịa là sự kết hợp giữa tri thức bản địa của diêm dân với điều kiện khí hậu tự nhiên của Bà Rịa - Vũng Tàu.
Khác biệt lớn nhất là muối ở đây được sản xuất trên nền da rong tự nhiên khác biệt với các vùng sản xuất muối khác ở miền Nam, Việt Nam. Da rong là lớp rong trên nền ô kết tinh được phơi khô, cán xẹp xuống tạo thành lớp da phủ trên bề mặt ruộng, cứng như nền xi măng, có tác dụng như một màng polyme sinh học dày khoảng 0,5 - 1cm.
Muối Bà Rịa được sản xuất trên nền da rong tự nhiên giúp muối ít tạp chất hơn so với muối vùng khác.
Lớp da rong tự nhiên này hoạt động như một lớp màng thẩm thấu từ trên xuống dưới theo trọng lực, ngăn cản sự di chuyển ngược của các tạp chất từ dưới nền đất lên. Chính điều này đã tạo nên chất lượng đặc thù của muối Bà Rịa. Quá trình thẩm thấu qua lớp ra rong tạo ra sự cân bằng vật chất mà phương thức sản xuất trên nền đất nện, bạt, xi măng không có được. Điều này hình thành lớp muối kết tinh theo thời gian trên bề mặt tầng đế cày - giúp thúc đẩy quá trình kết tinh từ từ và triệt để, tạo ra tính đặc thù về cấu trúc của muối Bà Rịa.
Cơ chế thẩm thấu qua lớp da rong không đòi hỏi năng lượng. Vì thế, chỉ cần một lượng nhỏ NaCl và các hợp chất hòa tan khác trong nước tại sân phơi và sân kết tinh được vận chuyển xuống dưới theo cơ chế này. Đồng thời, điều này đã ngăn cản sự xâm nhập ngược của các hợp chất S2-, Fe2+, Fe3+ vào muối.
Do đó, hàm lượng NaCl trong muối Bà Rịa sản xuất trên nền da rọng tự nhiên có hàm lượng cao và lẫn ít tạp chất hơn so với các sản phẩm muối ở vùng khác.
Mùa vụ sản xuất muối ở Bà Rịa - Vũng Tàu từ tháng 9, tháng 10 âm lịch của năm trước đến cuối tháng 3 âm lịch của năm sau. Đây là thời kỳ không có mưa, nắng nóng kéo dài, liên tục, lưỡi nước cửa sông lùi sâu vào nội địa, nước biển xâm nhập vài sâu trong sông Dinh, tạo điều kiện thuận lợi cho nghề muối ở đây.
Sự kết hợp giữa kỹ thuật truyền thống của diễm dân và điều kiện tự nhiên thuận lợi của Bà Rịa - Vũng Tàu đã tạo ra cho muối Bà Rịa chất lượng tốt nhất, đặc trưng, khác biệt và các sản phẩm muối ở những nơi khác.
Ngọc Vũ