Bảo hộ chỉ dẫn địa lý “Bắc Kạn" cho sản phẩm vịt bầu cổ xanh

Gần đây, Cục Sở hữu trí tuệ đã ban hành Quyết định số 756/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00130 cho sản phẩm vịt bầu cổ xanh Bắc Kạn. Sở KH&CN tỉnh Bắc Kạn là tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này. Chỉ dẫn địa lý bao gồm các huyện Ngân Sơn, Bạch Thông, Chợ Đồn, Chợ Mới thuộc tỉnh Bắc Kạn.

Từ lâu, vịt bầu cổ xanh đã được biết đến như đặc sản ẩm thực nổi tiếng của tỉnh Bắc Kạn. Báo cáo “Quy hoạch tài nguyên nước giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn 2050” của Bộ Tài Nguyên và Môi trường năm 2021 khẳng định vịt bầu là loài động vật bản địa của tỉnh Bắc Kạn, có nguồn gen quý hiếm cần được bảo tồn, bảo vệ để khai thác, phát triển bền vững.

Theo Cục Sở hữu trí tuệ, vịt bầu cổ xanh Bắc Kạn trưởng thành có cổ to, ngắn; chân nhỏ, ngắn; chiều cao chân từ 5,8 đến 7,8 cm; chiều cao cổ từ 11,5 đến 13,2 cm. Thịt vịt bầu cổ xanh tươi nguyên con có thớ thịt dày, da mỏng, có lớp mỡ mỏng dưới da; tỷ lệ xương từ 25 đến 38,2%; tỷ lệ thịt từ 65,7 đến 72,8%; hàm lượng lipid từ 10 – 27,8%.

Những tính chất, chất lượng đặc thù của vịt bầu cổ xanh Bắc Kạn có được là nhờ các điều kiện tự nhiên độc đáo của khu vực địa lý chăn nuôi. Nơi đây có địa hình, địa mạo rất phức tạp, gồm hệ thống các đồi núi cao, đồi núi thấp, núi đá vôi, bao quanh các thung lũng kiến tạo - xâm thực. Biên độ nhiệt độ giữa ngày và đêm tại khu vực địa lý dao động từ 7 - 13^oC. Vào mùa đông, nhiệt độ thường duy trì ở mức thấp hơn 15^oC trong những ngày có gió mùa Đông Bắc. Khu vực địa lý có nguồn nước trong, sạch, không bị ô nhiễm kim loại nặng như asen, chì, thuỷ ngân, được lấy từ hệ thống sông, suối như sông Cầu, sông Năng và sông Yên Lạc.

Bên cạnh đó, một số nét độc đáo về phương thức chăn nuôi của người dân địa phương cũng góp phần tạo nên tính chất đặc thù của vịt bầu cổ xanh Bắc Kạn.

Chẳng hạn, quá trình chọn giống cần lựa chọn vịt bầu cổ xanh bố mẹ có trọng lượng từ khoảng 2,0 – 2,2 kg/con trống và từ khoảng 1,8 – 2,0 kg/con mái. Bước sinh sản, ấp trứng cần được thực hiện tại khu vực địa lý được cấp chỉ dẫn. Như vậy, vịt có lông mượt, không bị dị tật.

Bên cạnh đó, cần áp dụng phương thức chăn nuôi chăn thả hoặc bán chăn thả. Mật độ nuôi từ 5 – 6 con/m². Người nuôi chủ yếu cung cấp thức ăn tự nhiên (ốc, tôm, tép, rau tạp). Vào những ngày thời tiết mưa rét, có thể bổ sung thức ăn công nghiệp với tỷ lệ không quá 50% tổng lượng thức ăn. Vịt thương phẩm được xuất chuồng sau khoảng 4 tháng kể từ khi bắt đầu nuôi vịt con. Vịt trống thương phẩm có trọng lượng từ khoảng 1,8 – 2,2kg. Vịt mái có trọng lượng từ khoảng 1,6 – 2,0 kg.

Việc đăng ký thành công Chỉ dẫn Vịt bầu cổ xanh Bắc Kạn sẽ góp phần quảng bá, giới thiệu sản phẩm đặc sản này đến người tiêu dùng, từng bước nâng cao giá trị, tăng hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi.

Tuy nhiên, “để phát triển chăn nuôi giống vịt đặc sản này thành hàng hóa, thì các cấp, các ngành cần hỗ trợ người dân trong việc liên kết, bao tiêu sản phẩm. Các hộ dân đã tham gia mô hình cần tiếp tục duy trì, phát triển, nhân rộng tại địa phương và mở rộng mô hình ra các địa phương khác,” theo các ý kiến tại hội thảo khoa học về ứng dụng KH&CN trong sản xuất giống, xây dựng mô hình chăn nuôi thương phẩm và xây dựng Chỉ dẫn địa lý Vịt Bầu Cổ Xanh Bắc Kạn do Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Bắc Kạn tổ chức mới đây.