Khi nhận lời làm đại sứ thương hiệu của Rice Bowl – giải thưởng khởi nghiệp lớn nhất vùng Đông Nam Á, tôi hết sức bất ngờ khi biết rằng, đã có ít nhất hai cái tên Việt Nam được tổ chức này vinh danh ở hạng mục cao nhất, và trước khi trao giải 2019 – thì đương kim “nhà sáng lập của năm” vẫn thuộc về cô gái Linh Phạm của startup về logistics Logivan.

Thực lòng mà nói, cho dù báo chí, hay những đánh giá của chuyên gia luôn nói rằng, Việt Nam là thị trường năng động và có mức phát triển mạnh mẽ nhất về khởi nghiệp trong vùng Đông Nam Á, nhưng cứ mỗi khi nhìn thấy trình độ chung của mặt bằng startup, tôi luôn hiểu rằng chúng ta vẫn “chưa là gì” trong cuộc chiến toàn cầu này. “Xếp hạng các hệ sinh thái khởi nghiệp ở Đông Nam Á như thế nào nhỉ?” – có ít nhất 3 lần phải đối diện câu hỏi này. Và trả lời sao cho đúng? Singapore tất nhiên là hạng nhất, Malaysia và Thái Lan và Indonesia – một trong ba đơn vị này phải nằm ở vị trí thứ hai, thứ ba và thứ tư. Còn lại, với Philippines, Việt Nam có thể có chút ngang bằng. Vậy hơn được Campuchia, Lào và Myanmar thôi, vẫn chưa có gì cả.

Nhưng tuần rồi, trong một tuần thôi, mà liên tiếp có hai chiến thắng vang dội: quán quân Techfest 2018 Abivin đã xuất sắc giành ngôi vô dịch của Startup WorldCup 2019 với giải thưởng một triệu USD. Sàn đấu ở San Francisco với 40 quốc gia khác nhau, để nói về trí tuệ nhân tạo, để nói về thị trường, về giải pháp kinh doanh, chưa bao giờ là chuyện dễ dàng. Abivin của Phạm Nam Long – vẫn như cái hôm anh đến Báo Khoa học & Phát triển để nói về trí tuệ Việt Nam trong dòng chảy của trí tuệ nhân tạo thế giới – nói một câu đơn giản: “Cùng nhau, chúng ta sẽ làm được”.


Ông Nguyễn Tiến Trung – chuyên gia về đổi mới sáng tạo của Bộ Khoa học & Công nghệ ngồi điểm lại những chặng đường đã qua mà ông có dịp đi cùng Abivin: Từ 2 vòng nhận vốn IPP2 2016; tới vô địch Techfest 2018; rồi gọi vốn thành công tại Sharktank 2018; đến vô địch Đông Nam Á của cuộc thi này và giờ là vô địch cuộc thi Startup WorldCup toàn cầu 2019. “Quá tự hào cho Startup Việt. Mong tinh thần lan tỏa và Việt Nam sẽ còn nhiều cái tên được xướng trên bản đồ startup toàn cầu”.

Đến hôm 24.5, nền tảng bán hàng trên mạng xã hội Ecomobi đã giành một trong hai giải thưởng cao nhất của sự kiện công nghệ Echelon Asia summit được tổ chức tại Singapore. Ngoài ra, một startup Việt khác - Jupviec cũng lọt vào top 10 startup nổi bật tại sự kiện này. Founder của Ecomobi – Nguyễn Xuân Đông, nói về giải thưởng trị giá 50.000 đô la Sing này: “Lần đầu ra sân khấu khu vực, may mắn được thưởng cho ngay cái giải. Rất biết ơn cộng đồng khởi nghiệp Việt đã động viên, ủng hộ và… gây áp lực suốt thời gian qua”.

Mở website của Rice Bowl ra, để chuẩn bị cho phần trình bày trước hội đồng khu vực hôm 17.6 tới, thấy hình ảnh của Linh Phạm của Logivan. Lại nhớ cái hôm đứng cùng cô gái trẻ này trong buổi gặp gỡ Thủ tướng Pháp với khởi nghiệp Việt Nam. Sự cá tính, tự tin và am hiểu câu chuyện mình đang làm của Linh Phạm thực sự là một điểm nhấn của một thế hệ khởi nghiệp Việt được đào tạo bài bản ở nước ngoài, am hiểu thị trường và công nghệ. Tính đến thời điểm hiện tại, Linh Phạm của Logivan đã gọi thành công hơn 2 triệu USD cho startup được mệnh danh là “Uber xe tải” của Việt Nam.

Ngày 31.5 tới, vòng bán kết của cuộc thi khởi nghiệp dành cho người Việt trên toàn thế giới Viet Challenge sẽ diễn ra tại TP.HCM. Nhiều giải pháp mới được giới thiệu, nhiều gương mặt “Việt kiều khởi nghiệp” chính thức được trình làng, hứa hẹn rất nhiều cho giấc mơ mang chuông đi đấm xứ người của startup Việt Nam. Tôi được yêu cầu đi phát biểu khai mạc, và có chút lúng túng, lẫn hào hứng khi phải chọn một thông điệp nào để nói với các bạn…

Lúng túng, vì chiều nay phải tiếp đoàn khởi nghiệp Hàn Quốc trong chương trình Run way to the world – chương trình của Sở Khoa học & Công nghệ TP.HCM với các nước. Họ là những startup mới toanh, nhưng sản phẩm đã thực sự chinh phục thị trường trong nước, và ngay lập tức muốn dấn thân kiểm tra mức độ khả thi của doanh nghiệp mình ở thị trường quốc tế. Họ không đi thi đấu ở những sân khấu lớn nữa, họ chọn cho mình một sân khấu lớn hơn: thị trường thực thụ, với giám khảo thực thụ là những khách hàng chấp nhận bỏ tiền ra sử dụng sản phẩm của doanh nghiệp khởi nghiệp…