Ấn tượng khoa học và công nghệ 2015

Chương trình nhằm tổng kết và tôn vinh các sự kiện, thành tựu tiêu biểu trong năm của ngành KH&CN.

Tham dự chương trình có Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân; ông Phạm Công Tạc-Thứ trưởng Bộ KH&CN cùng lãnh đạo các bộ, ngành, viện nghiên cứu, doanh nghiệp...

Tại chương trình Ban tổ chức đã công bố 9 sự kiện KH&CN ấn tượng năm 2015, được bình chọn bởi các nhà quản lý uy tín, các nhà khoa học lớn trong cả nước, thuộc các lĩnh vực khoa học cơ bản, khoa học ứng dụng, cơ khí chế tạo, y dược, khoa học trong nông nghiệp, công nghệ cao, đồng thời, ghi nhận những đóng góp của các nhà khoa học đối với sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước…đặc biệt, những thành tựu nổi bật trong các lĩnh vực này đều có bước đột phá, tạo tiền đề lớn cho ngành KH&CN trong những năm tiếp theo.

Theo đó 9 sự kiện nổi bật được Ban tổ chức lựa chọn gồm:

Năm 2015, Bộ Khoa học Công nghệ lần đầu tiên tổ chức hai cuộc gặp giữa Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng với những người làm khoa học tiêu biểu. Cuộc gặp giữa thủ tướng với các nhà sáng chế không chuyên ngày 12/5 nhằm tôn vinh trí tuệ và năng lực sáng tạo của quần chúng, khuyến khích niềm đam mê sáng tạo trong các tầng lớp nhân dân.

Cuộc gặp của thủ tướng với các nhà khoa học trẻ ngày 11/9 nhằm ghi nhận những đóng góp của họ đối với sự phát triển của đất nước và nền khoa học công nghệ, đồng thời khuyến khích các nhà khoa học trẻ tiếp tục đưa khoa học công nghệ vào sản xuất và đời sống, nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Theo Báo cáo Chỉ số Đổi mới sáng tạo Toàn cầu (GII) năm 2015, Việt Nam đứng thứ 52 trên 141 nền kinh tế được xếp hạng và được coi là một ví dụ điển hình về mức độ tăng hạng nhanh. Việt Nam cùng một số nước khác được đánh giá tiến xa hơn về đổi mới sáng tạo so với các nền kinh tế có cùng mức độ phát triển.

Đây là kết quả của những đổi mới tích cực trong cơ chế quản lý và hoạt động khoa học công nghệ và các lĩnh vực khác trong thời gian qua, hướng tới mục tiêu đổi mới sáng tạo thực sự là động lực cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của Việt Nam.

Ngày 18/9/2015, Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng tổ chức bắn trình diễn thành công các loại vũ khí mới thuộc Đề án KC.NQ06, công trình đóng vai trò định hướng nghiên cứu, làm chủ và nội địa hóa một số vũ khí đạn dược đang có nhu cầu cấp bách.

Các đề tài thuộc đề án này đã cho ra đời những sản phẩm vũ khí có độ tin cậy cao, chất lượng tiệm cận sản phẩm của nước ngoài, đồng thời cho thấy các nhà khoa học trong quân đội có thể chế tạo được những sản phẩm vũ khí mới giúp Việt Nam chủ động điều chỉnh vũ khí, khí tài phù hợp với điều kiện tác chiến.

Chương trình trọng điểm cấp nhà nước KC.10/11-15 đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển khoa học công nghệ ngành y tế, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đồng thời đưa trình độ y học Việt Nam theo kịp với thế giới.

Một số kết quả nổi bật của chương trình này trong năm qua là việc Việt Nam tạo được bước đột phá về ghép tạng, kỹ thuật phẫu thuật nội soi tuyến giáp cùng các kỹ thuật tạo hình phức tạp, ứng dụng công nghệ sinh học trong chẩn đoán bệnh và là nước thứ tư trên thế giới sản xuất thành công vắc xin Rota chống tiêu chảy.

Trong năm 2015, UNESCO đã nhất trí công nhận và bảo trợ Trung tâm quốc tế về Toán học và Vật lý của Việt Nam trở thành Trung tâm dạng 2 (cấp độ trung tâm có tầm nhìn, sứ mệnh nghiên cứu, đào tạo trong chuyên ngành cho khu vực và quốc tế phù hợp với chính sách, chiến lược của UNESCO).

Đây là sự thừa nhận của quốc tế đối với trí tuệ Việt Nam bên cạnh những công nhận về di sản thiên nhiên, văn hóa. Sự kiện này cũng khẳng định trách nhiệm cao của Việt Nam trong việc đóng góp cho nền khoa học cơ bản của khu vực và thế giới.

Nằm trong các hoạt động kỷ niệm và vinh danh những danh nhân văn hóa thế giới của UNESCO, Hội thảo khoa học nhân 250 năm ngày sinh Nguyễn Du đã nhận được 108 tham luận trong nước và quốc tế. Sự kiện này mở ra những hướng nghiên cứu mới, đặc biệt là văn học so sánh giữa Nguyễn Du với các thi hào của những dân tộc khác.

Hội thảo đã góp phần tạo ra một giai đoạn tiếp theo trong việc tìm hiểu và dịch thuật tác phẩm, nhằm đưa những giá trị nhân văn bất hủ của Nguyễn Du đến gần hơn với toàn nhân loại.

Quỹ đổi mới công nghệ Quốc gia thành lập ngày 8/1, thể hiện quyết tâm của Chính phủ cũng như của Bộ Khoa học Công nghệ trong việc nâng cao chất lượng tăng trưởng của nền kinh tế theo hướng lấy khoa học công nghệ và hoạt động đổi mới sáng tạo làm nền tảng.

Quỹ đi vào hoạt động là sự kiện có ý nghĩa quan trọng đối với cộng đồng khoa học và các doanh nghiệp, lực lượng đang ngày đêm tìm kiếm các giải pháp đổi mới công nghệ nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp cũng như của cả nền kinh tế.

Việt Nam năm 2015 chứng kiến thị trường khởi nghiệp phát triển sôi động và được đặc biệt chú ý. Ngoài hàng chục quỹ đầu tư lớn nhỏ trong và ngoài nước, tham gia thị trường start-up Việt còn có hàng loạt đề án và hoạt động liên quan đến hệ sinh thái khởi nghiệp như: Đề án thương mại hóa công nghệ theo mô hình Thung lũng Silicon tại Việt Nam; Ngày hội Khởi nghiệp và Công nghệ Việt Nam 2015; Cuộc thi Khởi nghiệp Israel; Chương trình Hỗ trợ thương mại hoá kết quả nghiên cứu của nhà khoa học năm 2015...

Năm 2015 đánh dấu nhiều nhà khoa học trẻ được vinh danh như Trần Hà Liên Phương nhận Giải thưởng khoa học L’Oréal –UNESCO với nghiên cứu về hệ điều trị nano mở ra triển vọng tìm được phương thức điều trị bệnh ung thư hiệu quả, PGS.TSKH. Phạm Hoàng Hiệp là nhà toán học Việt Nam đầu tiên ở trong nước có bài đăng trên tạp chí Acta Mathematica danh tiếng và trở thành chủ nhân của Giải thưởng Tạ Quang Bửu dành cho Nhà khoa học trẻ. Ngoài ra, Bộ giải pháp định vị GPS/GNSS của trung tâm NAVIS thuộc Đại học Bách khoa Hà Nội ứng dụng trong định vị có độ chính xác cao giành giải nhất công nghệ thông tin triển vọng trong cuộc thi Nhân tài Đất Việt 2015.