Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA) vừa chính thức công bố kế hoạch phóng tàu con thoi Orion lên quỹ đạo Mặt trăng vào tháng 11/2018 - bước tiến quan trọng khởi đầu cho kế hoạch đưa người lên sao Hỏa.

Cơ quan này cũng mở chiến dịch tuyển phi hành gia cho sứ mệnh chinh phục “hành tinh đỏ” vào ngày 14/12.

NASA và kế hoạch đưa người lên sao Hỏa đầy tham vọng. Ảnh: NASA
NASA và kế hoạch đưa người lên sao Hỏa đầy tham vọng. Ảnh: NASA

Kế hoạch phóng Orion lên quỹ đạo Mặt trăng

Orion là tàu không gian thế hệ mới được thiết kế để chở con người thực hiện các hành trình lên vũ trụ.

Mỹ bắt đầu phát triển tàu con thoi này từ những năm 1970. Mục tiêu ban đầu của NASA là dùng Orion để đưa con người lên Mặt trăng. Tuy nhiên, hiện mục tiêu này đã được điều chỉnh để đưa người lên các hành tinh khác xa xôi hơn - trước mắt là tới “hành tinh đỏ” vào những năm 2030.

Đây là dự án do NASA và hãng chế tạo máy bay, vũ khí và công nghệ quốc phòng Lockheed Martin hợp tác tiến hành. Orion được trang bị những công nghệ hiện đại nhất thế giới, trong đó có nhiều công nghệ lần đầu tiên áp dụng cho tàu vũ trụ.

Hồi tháng 12/2004, tàu Orion đã được phóng từ căn cứ không quân Mũi Canaveral, bang Florida bởi tên lửa đẩy Delta IV Heavy và bay 2 vòng quanh Trái đất ở độ cao 5.800km. Sau đó, Orion hạ cánh an toàn xuống vùng biển gần bán đảo Baja Mexico - Thái Bình Dương để kết thúc tốt đẹp chuyến bay không người lái thử nghiệm đầu tiên.

Tiếp nối thành công đó, NASA vừa công bố kế hoạch phóng tàu con thoi Orion vào tháng 11/2018 tại Trung tâm vũ trụ Kennedy, bang Florida (Mỹ). Chuyến bay mang tên Exploration Mission 1 - một trong những giai đoạn quan trọng của sứ mệnh đưa người lên sao Hỏa.
Đối tác của NASA là Lockheed Martin đang xây dựng các thành phần của tàu vũ trụ tại Nhà máy Michoud, gần bang New Orleans (Mỹ). Trong đó, quan trọng nhất là môđun chứa cabin cho bốn phi hành gia có đường kính gần 5m.

Tàu con thoi Orion sẽ sử dụng tên lửa đẩy lớn nhất và mạnh nhất từ trước đến nay là Space Launch System (SLS). Phiên bản ban đầu của tên lửa này có trọng tải 77 tấn và phiên bản hoàn thiện có sức nâng hơn 143 tấn.

Sau khi được tên lửa SLS đưa ra khỏi quỹ đạo Trái đất, Orion sẽ di chuyển đến Mặt trăng. Dự kiến, tàu con thoi này sẽ bay 2 vòng xung quanh vệ tinh tự nhiên duy nhất của Trái đất.

Trong quá trình đó, nó sẽ bung các tấm pin mặt trời để tích thêm năng lượng cần thiết cho quá trình hoạt động.

Sau đó, tàu con thoi Orion sẽ tận dụng lực hấp dẫn của Mặt trăng để đạt được tốc độ cần thiết và thực hiện quá trình bay ngược trở lại “hành tinh xanh”.

Theo kế hoạch, môđun của Orion sẽ bung dù rồi hạ cánh xuống Thái Bình Dương. Tổng thời gian để Orion thực hiện sứ mệnh này là khoảng 3 tuần.

Tháng 8/2015 vừa qua, NASA đã tiến hành thử nghiệm dù dành cho Orion tại sa mạc Arizona. Các nhà khoa học thậm chí đã bớt số lượng dù (dự kiến là 3 chiếc) để kiểm tra. Mặc dù vậy, tàu con thoi Orion vẫn nhẹ nhàng hạ cánh an toàn xuống vị trí mục tiêu.

Đây là điều cần thiết bởi mục đích chính của Orion là chuyên chở các phi hành gia xuống sao Hỏa cũng như trở lại Trái đất nên an toàn phải là yếu tố được đặt lên hàng đầu.

Chiến dịch tuyển phi hành gia lên sao Hỏa

Song song với việc chuẩn bị các yếu tố kỹ thuật, thử nghiệm phương tiện lên sao Hỏa, NASA cũng đang tích cực tuyển chọn các phi hành gia cho mục tiêu lớn này. Họ bắt đầu tuyển người để bay trên 4 con tàu vũ trụ trong các dự án trạm vũ trụ quốc tế, 2 tàu vũ trụ thương mại của các công ty Mỹ và đặc biệt là tàu con thoi Orion lên sao Hỏa. Ngày14/12 vừa qua, NASA đã chính thức mở chiến dịch tuyển chọn phi hành gia cho sứ mệnh đưa người lên sao Hỏa. Quá trình nhận hồ sơ sẽ kết thúc vào ngày 18/2/2016.

Điều kiện để trở thành phi hành gia là công dân Mỹ có trình độ cao ở các lĩnh vực nghề nghiệp như phi công, kỹ sư, nhà khoa học và chuyên gia về y - dược. Các ứng viên phải có chiều cao từ 1,57m tới 1,90m, thị lực 20/20, có bằng cử nhân, kỹ sư tại các trường đại học danh tiếng chuyên về kỹ thuật, sinh học, khoa học tự nhiên hoặc toán học. Ngoài ra, họ phải có ít nhất 3 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chuyên môn hoặc trải qua ít nhất 1.000 giờ bay trên máy bay phản lực (đối với những người là phi công).

Đó mới chỉ là điều kiện cần. Điều kiện đủ là họ phải vượt qua các bài kiểm tra sức khỏe, thể chất để có thể làm việc trong môi trường không trọng lực. Đó cũng chính là lý do mặc dù thời hạn nộp hồ sơ kết thúc vào ngày 18/2/2016, nhưng phải đến giữa năm 2017, NASA mới chính thức công bố danh sách các phi hành gia đạt tiêu chuẩn cho cuộc hành trình lên sao Hỏa.

Phát biểu trong ngày đầu mở chiến dịch tuyển người hôm 14/12, Giám đốc NASA Charles Bolden cho biết: “Chuyến du hành lên sao Hỏa là mục tiêu đầy tham vọng của chúng tôi. NASA đang tìm kiếm các ứng viên - cả phụ nữ lẫn đàn ông - tài năng phù hợp cho dự án này. Ngày hôm nay, chúng tôi chính thức mở chiến dịch tuyển chọn phi hành gia thế hệ tiếp theo - những người sẽ có cơ hội thực hiện các bước đi vĩ đại trong hành trình khám phá vũ trụ”.

Nếu được tuyển dụng, các ứng viên sẽ hưởng chế độ đãi ngộ rất cao. Cụ thể, mức lương dành cho các phi hành gia sẽ từ 66.026USD đến 144.566USD mỗi năm - tùy thuộc vào trình độ, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của họ. Quan trọng hơn, họ sẽ đứng trước cơ hội quý giá chỉ đến một lần trong đời: Trở thành người đầu tiên đặt chân lên sao Hỏa.

Tất nhiên, cuộc cạnh tranh để có thể lưu danh sử sách không hề dễ dàng. Theo thống kê của trang mạng định hướng kinh doanh LinkedIn, có ít nhất 3 triệu người Mỹ đủ điều kiện tham gia ứng tuyển làm phi hành gia của NASA.

Đó là chưa kể ngay cả khi đã trúng tuyển, tập luyện và hoàn thành xuất sắc quá trình chuẩn bị, các ứng viên cũng chưa chắc được thỏa ước mơ tham gia vào sứ mệnh chinh phục sao Hỏa. Bởi lẽ, tàu con thoi Orion chỉ có 4 chỗ ngồi, trong khi NASA hiện có trong tay 300 phi hành gia và 47 người đã hội tụ đủ tất các các điều kiện để bay vào vũ trụ bất cứ lúc nào.

Các giai đoạn của kế hoạch đưa người lên sao Hỏa
- Giai đoạn 1: Tháng 11/2018, NASA thử nghiệm tàu vũ trụ Orion với chuyến bay Exploration Mission 1 có sứ mệnh bay 2 vòng quanh Mặt trăng rồi quay trở lại Trái đất.
- Giai đoạn 2: Tháng 4/2023, NASA tiến hành thử nghiệm Exploration Mission 2 tương tự như Exploration Mission 1, chỉ khác là Orion sẽ mang theo 4 nhà du hành vũ trụ Mỹ.
- Giai đoạn 3: Đến giữa những năm 2020, NASA sẽ sử dụng một tàu vũ trụ để chụp bắt một tiểu hành tinh và đưa nó vào quỹ đạo quanh Mặt trăng. Năm 2026, NASA sẽ phóng tàu con thoi Orion có người lái để lắp ghép với tàu vũ trụ kể trên, giúp các nhà du hành vũ trụ lấy mẫu, nghiên cứu tiểu hành tinh bị bắt. Tàu Orion sau đó sẽ đưa các nhà khoa học trở về Trái đất cùng các mẫu thiên thạch.
- Giai đoạn 4: Đưa người lên sao Hỏa vào những năm 2030.