Nhiều phát minh tưởng chừng ra đời ở thời hiện đại như mạ chrome, bê tông hay ống nano đã được người cổ đại tạo ra và sử dụng từ hàng nghìn năm trước.

Mạ chrome

nhung-phat-minh-vuot-thoi-gian-cua-nguoi-co-dai

Thanh kiếm mạ chrome thời Tần. Ảnh: Wikipedia.

Vào thập niên 1970, những thanh kiếm sắc phủ một lớp mỏng oxit chrome được khai quật cùng với đội quân đất nung của Tần Thủy Hoàng, theo The Epoch Times. Lớp mạ này giúp những thanh kiếm không bị gỉ suốt hai thiên niên kỷ. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu chưa thống nhất được liệu người Trung Quốc cổ đại đã tìm ra hợp chất oxit chrome hay lớp mạ được hình thành một cách chậm rãi do thành phần cấu tạo của thanh kiếm.

Bê tông La Mã

nhung-phat-minh-vuot-thoi-gian-cua-nguoi-co-dai-1

Đấu trường Colosseum được xây bằng bê tông La Mã. Ảnh: Wikipedia.

Bê tông là hợp chất tạo thành từ xi măng trộn với cát và sỏi. Người La Mã cổ đại xây nhiều công trình như đền thờ Pantheon và đấu trường Colosseum từ loại bê tông trộn bằng tro núi lửa và đá cẩm thạch (canxi hydroxide). Hỗn hợp này giúp tạo ra một mạng lưới tinh thể chịu được đứt gãy tốt. Kết quả là một loại vật liệu có độ bền ưu việt hơn bê tông hiện đại về nhiều mặt. Phần mái đồ sộ có chiều rộng 43 m của đền thờ Pantheon vẫn là mái vòm bê tông không cần gia cố lớn nhất thế giới.

Ống nano

nhung-phat-minh-vuot-thoi-gian-cua-nguoi-co-dai-2

Thanh kiếm thép gia cố bằng ống nano của người Damascus ở thế kỷ 18. Ảnh: Rahil Alipour Ata Abadi.

Ống nano cacbon là vật liệu bền nhất và cứng nhất hiện nay, bao gồm những xy-lanh với phần thành chỉ dày bằng một nguyên tử. Khi sử dụng bên trong các vật liệu tổng hợp, chúng có thể làm tăng đáng kể độ bền của vật thể, giúp tạo ra những linh kiện siêu bền nhưng siêu nhẹ. Năm 2006, các nhà nghiên cứu phát hiện người Damascus đã ứng dụng ống nano trong thép cách đây hàng trăm năm để tạo ra những lưỡi kiếm đẹp với họa tiết xoáy. Độ bền vượt trội và độ sắc bén của lưỡi kiếm rất hữu ích với những chiến binh ở thời đại đó. Các nhà khoa học biết chính xác thành phần của thép Damascus, nhưng chưa tìm ra cách sản xuất.

Màu nhuộm

nhung-phat-minh-vuot-thoi-gian-cua-nguoi-co-dai-3

Thuốc nhuộm màu xanh dương được người Ai Cập cổ đạisử dụng trên lớp men bình. Ảnh: Wikipedia.

Loại thuốc nhuộm tổng hợp đầu tiên nhiều khả năng được người Ai Cập tạo ra vào năm 3000 trước Công nguyên. Bằng cách đun nóng hỗn hợp cát, tro, canxi cacbonate (từ vỏ sò) và quặng đồng ở nhiệt độ trên 800°C, họ sản xuất được hỗn hợp canxi đồng silic màu xanh dương. Hỗn hợp này có thể ứng dụng trong lớp men để tạo ra nhiều màu sắc đẹp mắt.