Sự tích chú Cuội cung Trăng vẫn thường được mọi người nhắc đến mỗi dịp trăng tròn. Nay đã không chỉ là tưởng tượng. Bởi con người đã thành công trong việc bay lên Mặt trăng từ cách đây 50 năm và cũng biết rằng trên Mặt trăng không có điều kiện cho sự sống.

a

Sự tích chú Cuội cung Trăng với hình ảnh cây đa cổ thụ và người ngồi dưới gốc cây tạo bởi những vết lồi lõm trên Mặt trăng vẫn thường được mọi người nhắc đến mỗi dịp trăng tròn. Con người đã thành công trong việc bay lên Mặt trăng từ cách đây 50 năm và cũng biết rằng trên Mặt trăng không có điều kiện cho sự sống.
Khoảng hơn hai thập kỷ trước, các nhà thiên văn học đã phát hiện ra hành tinh ngoài hệ Mặt trời đầu tiên. Khái niệm hành tinh ngoài hệ Mặt trời - hay gọi tắt là ngoại hành tinh - dùng để chỉ hành tinh quay quanh một ngôi sao - tương tự như Trái đất của chúng ta - là một hành tinh quay quanh mặt trời. Kể từ đó đến nay, khoảng 2.000 ngoại hành tinh được phát hiện và có vẻ khá hợp lý để giả định rằng hầu hết các ngôi sao đều có hành tinh quay xung quanh chúng và nhiều hành tinh có mặt trăng của riêng mình.
Các nghiên cứu cũng cho thấy rằng một số lượng không nhỏ ngoại hành tinh - chắc chắn là nhiều hơn một phần nghìn - có điều kiện hóa lý phù hợp cho sự sống. Những điều kiện được xem xét bao gồm: Khoảng cách tới ngôi sao ở trung tâm, nhiệt độ, mật độ vật chất, thành phần nguyên tố, chu kỳ quay... Tất cả những chỉ số này được thiết lập dựa theo điều kiện cần thiết cho sự sống như chúng ta biết ở trên Trái đất.
Trong thiên hà của chúng ta, dải Ngân hà có khoảng một trăm tỷ ngôi sao, trong vũ trụ có khoảng một trăm tỷ thiên hà, như vậy với mười nghìn tỷ tỷ ngôi sao và khoảng một trăm tỷ tỷ hành tinh có thể sinh sống được thì xác suất tồn tại sự sống trên một số trong các ngoại hành tinh là tương đối cao. Tuy nhiên, chúng ta vẫn chưa kiểm chứng được điều đó. Mặc dù vẫn còn rất nhiều câu hỏi chưa được giải đáp để khẳng định bất cứ điều gì, nhưng chúng ta đã đạt được sự tiến bộ vượt bậc trong việc tìm hiểu cách thức các phân tử cơ bản của sự sống có thể được sản xuất tự nhiên dưới điều kiện vật lý và hóa học thích hợp.
Đặc biệt là theo nghiên cứu gần đây, với suy đoán rằng những miệng phun thủy nhiệt dưới đáy biển có thể là nơi mà sự sống trên Trái đất bắt đầu. Xác suất để hình thành những phân tử cơ bản của sự sống tuy nhỏ, nhưng không phải là không đáng kể. Thêm vào đó, sự hiểu biết của chúng ta về quá trình tiến hóa của các sinh vật đã có những tiến bộ quan trọng kể từ khi Darwin đưa ra lý thuyết của mình.
Tựu trung lại, với kiến thức khoa học hiện nay, có rất nhiều lý do để chúng ta nghĩ rằng ở những nơi khác nhau trong vũ trụ tồn tại sự sống ở các cấp độ phát triển khác nhau, có thể kém hơn, ngang bằng hoặc thậm chí phát triển hơn so với loài người chúng ta. Những điều vốn chỉ có trong khoa học viễn tưởng trước đây đang trở nên hợp lý hơn.
Tuy nhiên một điểm dễ làm chúng ta nản lòng nhất, đó là chúng ta khó có thể giao tiếp với các nền văn minh ngoài Trái đất. Nếu như chúng ta muốn gửi tín hiệu đến ngoại hành tinh Kepler-452b - được mệnh danh là “Trái đất thứ hai” mới được NASA phát hiện vào tháng 7/2015 - thì phải mất khoảng 1.400 năm để tín hiệu đến nơi và mất thêm 1.400 năm để nhận được tín hiệu trả lời (nếu có!). 3 nghìn năm là một quãng thời gian quá dài đối với con người, nhưng nó cũng chỉ bằng 1/10 quãng thời gian cần thiết nếu muốn gửi tín hiệu vào tâm thiên hà của chúng ta. Có một số cuộc tìm kiếm ngoại hành tinh đã giới hạn phạm vi tìm kiếm trong khoảng 30 năm ánh sáng, như vậy họ đang trông đợi vào bài toán xác suất của sự sống với tổng số khoảng 60 hành tinh.
Dù sao công cuộc tìm kiếm sự sống ngoài Trái đất vẫn đang tiếp diễn. Tuy nhiên, bây giờ chúng ta có thể tưởng tượng về cuộc sống của chú Cuội, chị Hằng trên Mặt trăng hay chàng Hoàng tử bé ở một hành tinh xa xôi một cách nghiêm túc hơn nhiều so với trước đây...