Công đoạn thu hoạch hạt dẻ Trùng Khánh

Giống dẻ chín sớm thường chín vào khoảng hạ tuần tháng 8, muộn nhất phải đến cuối tháng 10 hoặc thượng tuần tháng 11, nhưng phần lớn chín vào tháng 9,10. Việc thu hái hạt dẻ hiện tại phổ biến bằng thủ công, có 2 cách thu hoạch hạt dẻ:

Thu hái theo cách này là chờ cho quả dẻ trên cây sau khi chín đầy đủ, tự động nứt ra, nhặt lấy hạt dẻ rụng xuống đất. Hạt dẻ thu hoạch cách này có ưu điểm phát dục đầy đủ, hình dáng bên ngoài và hương vị đều tốt, bảo quản được lâu. Ngoài ra còn có thể tránh được tổn thương cho cành nếu hái theo cách đập quả dẻ.

Tuy nhiên cách thu nhặt hạt dẻ có nhược điểm là thời gian thu hái kéo dài do quả chín tự nhiên không đồng đều cùng lúc, quả dẻ dễ bị tổn thất, nếu gặp mưa hạt dẻ dễ bị lấm bùn, ảnh hưởng đến vẻ đẹp bên ngoài và nếu nhặt không kịp thời hạn dầm mưa dãi nắng khó bảo quản. Phương pháp thu hái “nhặt hạt dẻ” thường áp dụng cho những cây dẻ trồng từ hạt mọc rất cao, thu hái bằng sức người không thuận lợi.

Thu hoạch theo cách này là chờ khi quả Dẻ trên cây phát dục đầy đủ và 1/3 số quả Dẻ từ màu xanh chuyển sang màu vàng, hơi bắt đầu nứt ra. Dùng sào tre đập rụng quả một lượt, chất đống mấy ngày, chờ đại bộ phận quả Dẻ nứt toác ra mới lấy hạt.

Dùng phương pháp đập quả Dẻ, thời gian thu hái tập trung, tiết kiệm sức lao động nhưng đòi hỏi phải nắm được mức độ chín quả để quyết định thu hái. Khi đập quả rụng cần hết sức chú ý, tránh đập gãy cành cây ảnh hưởng đến ra quả năm sau. Thường kết hợp khi đập quả Dẻ đập rụng luôn cả một bộ phận cành yếu đuối coi như tiện thể tỉa cành luôn.

Phương pháp đập quả dẻ có nhược điểm là: hạt chín không đồng đều, hàm lượng nước trong hạt tương đối lớn, bảo quản khó hơn. Màu sắc hạt dẻ không đẹp, không bóng và chất lượng của hạt ăn không ngon bàng hạt chín tự nhiên.

Có thể kết hợp 2 phương pháp “nhặt” và “đập” trong mùa thu hái, nghĩa là thời kỳ đâu khi mới chỉ có một bộ phận nhỏ quả dẻ chín và rơi rụng thì áp dụng phương pháp “nhặt” còn khi đại bộ phận quả trên cây nứt ra, vỏ bên ngoài của quả đã chuyển màu thì “đập” rụng luôn một lần. Cách kết hợp này vừa bảo đảm cho quả Dẻ chín kỹ, nâng cao được chất lượng, giảm tổn thất trong thu hoạch.

Xác định đúng thời điểm thu hái: Đối với các cây nên thu hái vào lúc 2/3 số quả dẻ chuyển sang màu nâu vàng và chớm nứt, không nên hái quá sớm. Ngoài ra cần chú ý đến thời tiết khi thu hái, tránh thu hái khi mưa, mưa xong vừa tạnh hoặc sáng sớm khi sương chưa khô.