Sex tiến hóa để chống lại bệnh tật

“Sinh sản vô tính, như đẻ trứng không được thụ tinh hoặc tự cắt một phần cơ thể để phát triển thành cơ thể mới – là cách sinh sản đơn giản hơn rất nhiều so với sinh sản qua tình dục” – tiến sĩ Da Silva, trường Khoa học sinh vật học thuộc Đại học Adelaide, đồng thời là tác giả nghiên cứu trên - cho biết.

“Hình thức này không đòi hỏi phải tìm bạn giao phối, không cần phải tốn thời gian và năng lượng, cũng như vấn đề về gen như với giao phối sinh sản. Và đứng ở khía cạnh này, thật khó hiểu là vì sao sex lại tiến hóa” – bà nói thêm.

Một giả thuyết về việc sinh sản thông qua sex được biết đến với tên gọi Sự can thiệp của Hill Robertson – đưa ra hàng nhiều thập kỷ nay – đang ngày càng nhận được sự quan tâm của dư luận.

Theo giả thuyết này, sex dẫn tới sự tái kết hợp về gene giữa 1 cặp cá thể, từ đó mang lại nhiều lợi ích về mặt tiến hóa bởi con con được sinh ra theo cách này sẽ mang nhiều đột biến có lợi.

Trong khi đó, với sinh sản vô tính, các đột biến có lợi buộc phải cạnh tranh với nhau và cuối cùng là không đột biến nào được lựa chọn.

Tuy giải thích được nguyên nhân vì sao sex tiến hóa nhưng học thuyết này lại không lý giải được vì sao sinh sản qua giao phối lại có thể được duy trì trong một cộng đồng dân cư thích nghi tốt và ổn định bởi hầu hết các đột biến trong một quần thể dân cư đã thích nghi sẽ không mang lại điều gì tốt đẹp.

Để trả lời thắc mắc này, tiến sĩ Da Silva đã đi phân tích một giả thuyết mới, có tên gọi Nữ hoàng đỏ (Red Queen).

Theo giải thuyết này những mầm bệnh như vi khuẩn, virus, vật ký sinh thường xuyên thích nghi với con người và chúng ta cũng thường xuyên phải tiến hóa để chống lại chúng. Điều này đã tạo điều kiện cho những đột biến có lợi được lựa chọn, giống như vấn đề kháng thuốc kháng sinh hiện nay.

Tiến sĩ Da Silva đã tạo ra một giả thuyết kết hợp 2 giả thuyết trên và kiểm chứng bằng các mô phỏng trên máy tính. Với những mô hình này, các nhà nghiên cứu đã tái tạo lại một quá trình tiến hóa trong một khoảng thời gian ngắn. Họ nhận thấy số lần sex của giun sán nhiều hơn khi chúng được tiến hóa cùng với các vi khuẩn gây bệnh.