Y học tái sinh - giải pháp cho nhiều bệnh hiểm nghèo

Bà Sammy Jo Wilkinson - một phụ nữ 51 tuổi ở bang California, Mỹ - đã được áp dụng liệu pháp tế bào gốc để điều trị đa xơ cứng. Căn bệnh nguy hiểm này đã tiến triển tới mức khiến bà bị liệt phần mặt bên trái và tê các ngón tay.

Người phụ nữ này đã bay tới Houston để chữa trị tại Công ty Celltex Therapeutics. Các kỹ thuật viên ở đây trích tế bào gốc từ các mô mỡ của bà, sau đó nhân nuôi chúng trong 13 ngày trước khi cấy trở lại vào cơ thể bệnh nhân. Nhờ ứng dụng phương pháp tế bào gốc, hiện bà Wilkinson đã có thể đi lại được sau nhiều năm bị liệt.

“Phương pháp này có tác dụng ngay tức khắc. Tôi đau ít hơn, cảm giác có nhiều năng lượng hơn. Tôi đang sống ở tương lai mà mọi người sẽ sống” - bà Wilkinson, đồng sáng lập nhóm Tế bào gốc cho bệnh nhân - nói.

Hiện nay, hầu hết các phương pháp chữa bệnh mạn tính hoặc nguy hiểm tới tính mạng đều tập trung vào điều trị biểu hiện bệnh chứ không phải chữa trị tận gốc căn bệnh. Không nhiều liệu pháp chữa bệnh hiện hành có khả năng chữa trị hoặc làm thay đổi một cách đáng kể tiến trình phát triển bệnh. Tuy nhiên, thực trạng này đã phần nào thay đổi với sự ra đời của y học tái sinh hiện đại.

Theo nhiều chuyên gia, liệu pháp tế bào có bước phát triển mạnh một phần nhờ công nghệ loại bỏ tế bào gốc (Decellularization), giúp loại bỏ tế bào của người hiến tạng ra khỏi lớp vỏ nội tạng của họ. Sau đó, các tế bào của người nhận sẽ được dùng để “điền” đầy vào lớp vỏ. Do đó, hệ miễn dịch của người nhận sẽ không đào thải nội tạng mới nhận.

Nhờ vậy, các kỹ thuật sửa chữa, nuôi cấy, tái sinh mô và cơ quan bằng tế bào, bằng các mô hiến tặng đã được loại bỏ tế bào hay bằng sự giúp đỡ của các loại vật liệu đặc biệt đang được áp dụng rộng rãi trong y học tái sinh.

Sản phẩm của y học tái sinh có khả năng hàn gắn, thay thế những mô và cơ quan bị tổn thương bởi tuổi tác, bệnh tật, vết thương cũng như các khiếm khuyết bẩm sinh của cơ thể. Các số liệu thử nghiệm lâm sàng gần đây còn hứa hẹn rằng y học tái sinh thậm chí có thể chữa được một số bệnh mạn tính, nan y như bệnh tim mạch, bệnh ung thư…

Bên cạnh đó, liệu pháp tế bào - trong đó có tế bào gốc - khi kết hợp cùng với hệ miễn dịch và liệu pháp gene được kỳ vọng là có thể mở ra một kỷ nguyên mới cho thuốc, thay đổi vĩnh viễn cách tạo ra thuốc chữa bệnh trong tương lai.

Theo thống kê của Forbes vào tháng 11/2015, hơn 500 sản phẩm y học tái sinh đang có mặt trên thị trường. Hằng năm, có hơn 60.000 ca cấy ghép tế bào gốc được thực hiện trên thế giới, hơn 160.000 bệnh nhân được chữa trị bằng các liệu pháp tế bào. Hơn 2.500 cuộc thử nghiệm lâm sàng của y học tái sinh đang diễn ra.

Riêng trong năm 2012, có tới 7 sản phẩm của liệu pháp tế bào được chứng nhận an toàn, có thể đưa vào sử dụng cho bệnh nhân. Và một con số ấn tượng khác cần nhắc tới, đó là thế giới đã đầu tư hơn 5 tỷ USD vào ngành công nghiệp này.

Trên thế giới có hơn 700 công ty chuyên về các sản phẩm của y học tái sinh, trong đó Mỹ chiếm thị phần lớn nhất (52%), tiếp theo là Vương quốc Anh (8%), Đức (7%) và Nhật Bản (7%).

Với thực tế là dân số thế giới ngày càng già đi, kéo theo việc có thêm nhiều loại bệnh cần chữa trị, tương lai của y học tái sinh được đánh giá là vô cùng xán lạn. Theo tính toán của Forbes, hiện có 25% dân số Nhật Bản ở lứa tuổi trên 65. Tới năm 2030, 19% dân số Mỹ là người trên 65 tuổi.

Đây sẽ là một gánh nặng vô cùng lớn cho ngân sách quốc gia trong việc chăm sóc sức khỏe người dân. Để giải bài toán ngân sách dành cho chăm sóc sức khỏe, đồng thời vẫn kéo dài được tuổi thọ cho nhân dân, nhiều quốc gia đang rất quan tâm tới việc hỗ trợ các công ty dược sản xuất thuốc tái sinh.

Nhu cầu chữa trị bằng phương pháp tế bào gốc đang lên rất cao, với rất nhiều tour du lịch trị bệnh, chủ yếu là ở Mỹ. Chi phí cho những ca chữa trị này không hề rẻ, khoảng từ 20.000 tới 100.000USD/ca (không được thanh toán bảo hiểm). Trong khi đó, hầu hết các bệnh nhân phải trải qua nhiều hơn 1 đợt điều trị.

Tuy nhiên, có một thực tế đáng lưu ý trong y học tái sinh là rất nhiều phương pháp trị liệu chưa được kiểm chứng hoặc chưa được chứng nhận bởi cơ quan có thẩm quyền, nhưng đã được đưa vào chữa trị cho bệnh nhân. Điều này có thể gây ra rất nhiều hệ lụy, không chỉ về kinh tế mà còn cả về sức khỏe người bệnh, với nguy cơ mọc u, mù, đột quỵ và thậm chí mất mạng.