Mở nhạc - đặc biệt là “hát ru” - để mời gọi chim yến về làm tổ trong những ngôi nhà được thiết kế phù hợp với chúng đang là công nghệ giúp nhiều hộ gia đình ở Khánh Hòa thu tiền tỷ.
Công nghệ này đã được Công ty cổ phần yến sào Khánh Hoà chuyển giao cho Phú Yên, Trà Vinh theo chương trình: “Hỗ trợ ứng dụng và chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội nông thôn và miền núi giai đoạn 2011-2015”.
Công nghệ làm nhà cho yến
Về kỹ thuật nuôi chim yến trong nhà, thạc sỹ Lê Hữu Hoàng - Tổng Giám đốc Công ty yến sào Khánh Hòa - cho biết, các yếu tố quan trọng là vị trí xây dựng nhà yến, nhiệt độ trong nhà, vốn chịu sự tác động của thời tiết, môi trường bên ngoài. Khi thiết kế phải tính toán sao cho nhiệt độ trong nhà yến luôn ổn định ở mức 27-290C - mức chuẩn cho yến làm tổ và sinh sản.
Ánh sáng trong nhà cũng ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của yến. “Qua theo dõi, chúng tôi nhận thấy khi nhà mới xây dựng và đưa vào hoạt động, chim lần đầu tiên vào nhà thường chọn góc tối, kín và ấm áp. Những yếu tố này đều có thể điều chỉnh dễ dàng khi thiết kế nhà yến” - ông Hoàng nói.
Việc thiết kế nhà yến cũng cần tính đến đường bay của chim khi vào phòng, chọn hướng nhà và hướng lỗ chim ra vào. Vì thế, cùng một địa phương nhưng các nhà yến có thể thiết kế lỗ chim ra vào theo các hướng khác nhau.
Dụ chim yến bằng... “hát ru”
Để chim yến về làm tổ, hệ thống âm thanh cũng có vai trò rất quan trọng. Âm thanh đồng loại là tín hiệu dẫn đường cho yến bay về. Theo ông Hoàng, khi phát tín hiệu này, cần chọn tiếng chim yến phù hợp với từng vùng - miền. Ngoài ra, yến rất thích nghe “hát ru” và việc phục vụ nhu cầu này giúp tăng năng suất làm tổ.
Thực tế cho thấy, ở những nhà yến được chăm sóc tốt, hiệu quả nuôi yến sẽ cao hơn. Cần đảm bảo các thông số kỹ thuật về môi trường sống của chim luôn ổn định, đạt chuẩn thì chim mới phát triển tốt, sinh sản, làm tổ nhanh. Sự sát sao còn giúp phát hiện kịp thời các thiên địch đe dọa sự sinh tồn của chim yến để có phương án xử lý.
Nhờ áp dụng công nghệ nhà yến và dụ yến bằng âm nhạc, có những hộ gia đình vừa xây xong nhà đã đón 20-30 cặp yến về làm tổ. Nhiều gia đình đã làm giàu từ việc nuôi yến, như ông Nguyễn Văn Bình ở Bình Định. Chỉ sau 4 năm đầu tư, ông đã thu lãi tiền tỷ. Hiện tổ yến được bán với giá 35-40 triệu đồng/kg (khoảng 100-120 tổ được 1kg), phân chim yến giá 100.000 đồng/kg.
Xét điều kiện tự nhiên, Việt Nam có tiềm năng lớn về nghề nuôi yến. Tuy nhiên, theo ông Hoàng, các địa phương nên quy hoạch nghề này, tránh phát triển tự phát, có thể dẫn tới rủi ro cho người nuôi.