Ô nhiễm ánh sáng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer

Nghiên cứu, được công bố trên tạp chí Frontiers in Neuroscience, cho biết đã tìm thấy mối tương quan giữa các khu vực được chiếu sáng quá nhiều vào ban đêm và tỷ lệ mắc bệnh Alzheimer trong khu vực.

Tại Mỹ, ít nhất 19 bang đã ban hành luật nhằm mục đích giảm ô nhiễm ánh sáng hay tình trạng chiếu sáng sai hướng hoặc sử dụng ánh sáng quá mức cần thiết, đặc biệt là trong chiếu sáng công cộng. Nhưng các tác giả của nghiên cứu cho biết "chiếu sáng vào ban đêm vẫn ở mức cao ở nhiều nơi trên cả nước". "Đèn đường và biển báo có đèn góp phần ngăn chặn tội phạm, giúp đường sá an toàn hơn và cải thiện cảnh quan", nhưng ánh sáng liên tục vào ban đêm đi kèm với hậu quả về mặt sinh thái, hành vi và sức khỏe, theo nghiên cứu.

Đối với nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu đã xem xét cường độ ánh sáng ban đêm trung bình theo bang và quận tại Mỹ từ năm 2012 đến năm 2018, sử dụng dữ liệu ô nhiễm ánh sáng thu được từ vệ tinh, và báo cáo dữ liệu Medicare về tỷ lệ mắc bệnh Alzheimer tại các khu vực tương ứng. Họ cũng kết hợp dữ liệu y tế về các yếu tố nguy cơ gây bệnh Alzheimer đã biết vào phân tích.

Trong khi các tình trạng như tiểu đường, tăng huyết áp liên quan chặt chẽ hơn với tỷ lệ mắc bệnh Alzheimer so với cường độ ánh sáng ban đêm, ánh sáng ban đêm vẫn có liên quan chặt chẽ hơn với tỷ lệ mắc bệnh Alzheimer so với lạm dụng rượu, bệnh thận mãn tính, trầm cảm, suy tim và béo phì.

Đặc biệt, đối với những người dưới 65 tuổi, việc tiếp xúc với ánh sáng ban đêm liên quan chặt chẽ hơn với tỷ lệ mắc bệnh Alzheimer so với bất kỳ yếu tố nào khác được tính đến trong nghiên cứu.

Các nhà nghiên cứu cho biết: "Điều này có thể gợi ý rằng những người trẻ tuổi có thể đặc biệt nhạy cảm với tác động của việc tiếp xúc với ánh sáng vào ban đêm".

Theo tiến sĩ Robin Voigt-Zuwala - phó giáo sư tại Trung tâm Y tế Đại học Rush, một trong những tác giả của nghiên cứu, một số người dễ bị tổn thương trước tác động của ánh sáng ban đêm do họ sở hữu một số gen ảnh hưởng đến bệnh Alzheimer khởi phát sớm và tác động đến cách cơ thể họ phản ứng với các tác nhân gây căng thẳng sinh học. Ông nói thêm rằng những người trẻ tuổi cũng có nhiều khả năng sống ở "khu vực thành thị và có lối sống làm tăng mức độ tiếp xúc với ánh sáng vào ban đêm".

Voigt-Zuwala tin rằng ánh sáng là "yếu tố lớn nhất" ảnh hưởng đến nhịp sinh học - đồng hồ bên trong não báo hiệu khi nào nên thức hay ngủ bằng cách phản ứng với những thay đổi về ánh sáng trong môi trường. Tiếp xúc với ánh sáng vào ban đêm làm gián đoạn những nhịp điệu đó, và điều này tác động đến bệnh Alzheimer. Bà cho biết nghiên cứu của nhóm đã chỉ ra sự gián đoạn nhịp sinh học làm giảm khả năng phục hồi, về bản chất "khiến cá nhân dễ mắc bệnh hơn".

Samuel Gandy - nhà nghiên cứu về bệnh Alzheimer ở Mount Sinai, New York, cho biết những phát hiện của nghiên cứu mới này có lý. "Ánh sáng kiểm soát nhịp sinh học và nhịp sinh học kiểm soát giấc ngủ", ông nói, lưu ý thêm rằng đối với bệnh Alzheimer, giấc ngủ kém làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Nghiên cứu nêu rõ rằng sống ở khu vực có nhiều ánh sáng ngoài trời vào ban đêm liên quan đến thời gian ngủ ngắn hơn, buồn ngủ nhiều hơn vào ban ngày, và không hài lòng với chất lượng giấc ngủ.

Tiến sĩ Jason Karlawish - đồng giám đốc Trung tâm trí nhớ Penn tại Đại học Pennsylvania, người không tham gia vào nghiên cứu, cho biết: một trong những trụ cột của sức khỏe não bộ, bảo vệ não khỏi chứng mất trí theo thời gian, là có giấc ngủ chất lượng tốt. "Không có gì ngạc nhiên khi thấy rằng việc tiếp xúc với ánh sáng vào buổi tối có thể làm gián đoạn giấc ngủ, và liên quan đến chứng sa sút trí tuệ," ông nói thêm.

Nhưng Karlawish chỉ ra, bản thân nhóm nghiên cứu thừa nhận một số hạn chế, bao gồm dữ liệu Medicare được lấy từ nơi cư trú hiện tại của các cá nhân và không nhất thiết phản ánh nơi cư trú suốt đời và việc tiếp xúc với ánh sáng theo thời gian.

Các tác giả cũng thừa nhận trong bài báo rằng họ đã đo lường tỷ lệ dân số mắc bệnh tại một thời điểm nhất định, chứ không phải tỷ lệ các trường hợp mới mắc bệnh trong một nhóm dân số trong một khoảng thời gian. Họ lưu ý cần có thêm các nghiên cứu đánh giá sức khỏe lâm sàng và sức khỏe dân số theo thời gian, và các nghiên cứu tìm hiểu tác động của "tổng lượng ánh sáng ban đêm trong nhà và ngoài trời" để có kết luận chính xác hơn.