Robot tự hànhBên trong kho hàng của Nhà máy Samsung Điện tử Thái Nguyên (SEVT), những robot đang di chuyển liên tục để vận chuyển hàng hóa nặng từ vị trí nhập hàng đến giá đỡ kho và từ giá đỡ kho đến vị trí xuất hàng. Không cần bất cứ ai điều khiển, chúng có thể hoàn toàn tự động tìm đường đi, lấy và chuyển hàng. Cùng lúc đó, những thông tin về vật liệu và hàng hóa cũng được cập nhật theo thời gian thực trên phần mềm quản lý của nhà máy.
Những robot đó có tên là AMR Pallet Mover, một sản phẩm do Phenikaa-X (startup chuyên nghiên cứu về giải pháp tự hành của Tập đoàn Phenikaa) phát triển. Cũng giống với những robot AMR (robot tự hoạt động) khác trên thế giới, chúng có thể hiểu và di chuyển trong môi trường xung quanh mà không cần người vận hành trực tiếp giám sát, và không bị giới hạn tuân theo một đường đi cố định, lập sẵn.
Robot AMR Pallet Mover này có thể nâng một kiện hàng có tải trọng 1 tấn, sau đó điều chỉnh tốc độ và khả năng tăng tốc dựa trên trọng lượng của tải. “Đây là robot đầu tiên của Việt Nam được thiết kế theo tiêu chuẩn an toàn ISO 3691-4”, ThS. Khổng Minh - Trưởng phòng Robotics của Phenikaa X - chia sẻ. Đây là tiêu chuẩn an toàn cao nhất cho robot di động, quy định các yêu cầu về thiết kế, chế tạo, vận hành và bảo trì robot để đảm bảo an toàn cho người và tài sản.
Trước khi đưa robot vào sử dụng, kỹ sư của Phenikaa-X sẽ quét và dựng bản đồ nhà máy. Trong quá trình robot di chuyển, nó sẽ quét lần nữa, so sánh với dữ liệu bản đồ mà mà kỹ sư đã quét và định vị được vị trí của mình trong nhà xưởng. Tuy nhiên, đường đi của robot không phải lúc nào cũng cố định. Trong một nhà kho, những người công nhân di chuyển qua lại liên tục và các vật dụng đặt rải rác khắp nơi có thể cản trở đường đi của robot. Khi đó ba lớp bảo vệ, gồm camera AI phát hiện người và vật thể, cảm biến an toàn LiDAR mức độ PL-d và cảm biến va chạm của robot sẽ giúp chúng nhận biết chướng ngại vật để tránh va chạm, đi chậm, dừng lại hoặc thay đổi tuyến đường đi. Vì máy quét laser có độ cao 180mm so với mặt đất, ngay cả khi một người ngã xuống sàn thì robot vẫn nhận biết được vật cản.
Với kinh nghiệm nghiên cứu về công nghệ xe tự hành, sản xuất và thương mại hóa robot, máy bay không người lái, Phenikaa-X có thể tùy chỉnh robot theo yêu cầu để tối ưu hóa quy trình vận chuyển và quản lí hàng hóa, hỗ trợ con người trong việc kéo, chở, nâng và sắp xếp hàng tải trọng lớn và tăng cường năng suất lao động cho nhà máy.
|
Bản thân hàng hóa không phải lúc nào cũng được xếp đúng vị trí - nó có thể được để dưới sàn hoặc trên kệ tại nhiều khu vực khác nhau. Với camera AI, robot có thể phân loại hàng hóa và xác định cần trả về vị trí nào trong kho hàng. “Điều này giúp người công nhân không bị áp lực phải để hàng ở những vị trí chính xác thì robot mới nhận diện được”, ThS. Khổng Minh cho hay.
Ông chia sẻ thêm rằng robot này cũng giúp khắc phục tình trạng thiếu hụt lao động phổ thông trong nhà máy. “Nhiều người cho rằng đây là một công việc nhàm chán và nặng nhọc”, ông nói. Một con robot có thể đi 150-200 chuyến hàng trong hai ca làm, thay thế tương đương sáu nhân công. Là nhà máy sản xuất điện thoại xuất khẩu lớn nhất của Samsung trên thế giới, số lượng hàng hóa cần di chuyển rất nhiều, và những con robot có thể làm việc liên tục 8-10 tiếng, sau đó mất 2 phút rưỡi để thay pin và tiếp tục hoạt động.
“Hiện tại Nhà máy Samsung Điện tử Thái Nguyên đang chạy thử nghiệm một số robot để cân nhắc tính hiệu quả”, TS. Lê Anh Sơn - Tổng Giám đốc Phenikaa-X - cho biết các phản hồi của kỹ sư trong nhà máy cho đến hiện tại rất tích cực và số lượng robot được sử dụng sẽ bắt đầu tăng lên.
Tích hợp vào hệ thống khoTS. Lê Anh Sơn tiết lộ rằng thực chất Phenikaa-X không phải là đơn vị duy nhất được Nhà máy Samsung Điện tử Thái Nguyên liên hệ để tạo ra một robot vận chuyển hàng hóa.
“Họ tìm đến rất nhiều đơn vị và đặt ra một bài toán: tạo ra robot vận chuyển có thể tích hợp với hệ thống quản lý kho của họ”, TS. Lê Anh Sơn kể. “Chẳng hạn, khi hệ thống kho thông báo vị trí này đang còn thiếu hộp hàng nào, thì robot phải tự hiểu và ra ngoài kia lấy đúng hàng để bỏ vào. Quá trình này diễn ra hoàn toàn tự động mà không cần con người ra lệnh hay điều khiển”.
Bài toán đó hóa ra đã làm khó rất nhiều đơn vị trong nước. Việc tích hợp đòi hỏi các bên phải nắm được hệ thống phần mềm của robot tự hành. Các đơn vị trong nước đa phần là các bên phân phối chứ không sản xuất robot, vì vậy họ không đủ khả năng tích hợp được robot vào hệ thống đã có sẵn của Samsung. “Họ phân phối robot nên chỉ có thể cài đặt robot đi từ điểm A đến điểm B, còn Phenikaa-X sở hữu công nghệ lõi và biết cách điều khiển, cài đặt các lớp bảo vệ, tích hợp với hệ thống kho vận”, TS. Lê Anh Sơn giải thích.
Với kinh nghiệm nghiên cứu nhiều năm về công nghệ xe tự hành, sản xuất và thương mại hóa robot, máy bay không người lái, Phenikaa-X có thể tùy chỉnh robot theo yêu cầu để tối ưu hóa quy trình vận chuyển và quản lí hàng hóa, hỗ trợ con người trong việc kéo, chở, nâng và sắp xếp hàng tải trọng lớn và tăng cường năng suất lao động cho nhà máy.
Từ năm 2020 đến nay, các nhà khoa học tại Phenikaa-X đã bắt đầu nghiên cứu về các sản phẩm tự hành, thử nghiệm nhiều phiên bản khác nhau để sản xuất ra các robot phù hợp. “Quá trình phát triển công nghệ mất rất nhiều thời gian”, TS. Lê Anh Sơn chia sẻ. “Và khi giải pháp đã chín muồi và có thể áp dụng được, chúng tôi bắt đầu tiếp cận với thị trường.”
Nhờ đó, “khi Samsung hỏi Phenikaa-X về việc có thể tích hợp được hay không, tôi trả lời rằng công nghệ là do chúng tôi sản xuất ra, vì vậy chúng tôi có thể tích hợp được mọi thứ”, TS. Lê Anh Sơn cho biết. Chỉ sau 16 tuần từ khi có đầu bài về dự án, đội ngũ kỹ sư của Phenikaa-X và đội ngũ R&D của Samsung đã hoàn thành thiết kế chế tạo và chuyển giao AMR Pallet Mover đến kho nguyên liệu, vật tư của nhà máy.
Nếu khả năng tích hợp giúp Phenikaa-X có thể vượt lên những đối thủ trong nước, thì một lợi thế khác cũng giúp họ thuyết phục Samsung chọn họ thay vì những đơn vị sản xuất robot nước ngoài, đó là khả năng hỗ trợ kỹ thuật ngay lập tức, tại chỗ. “Với thế mạnh là công ty có trụ sở tại Việt Nam, Phenikaa-X đảm bảo sự vận hành liên tục và hiệu quả của hệ thống robot tự động trong nhà máy, hạn chế thời gian chờ khi cần bảo trì, hoặc có sự cố - yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí, nâng cao năng suất”, ông Sơn nhận định.
Phenikaa-X đang đứng trước những cơ hội để sản xuất các loại robot dành cho nhà máy thông minh - một thuật ngữ được nhắc đến nhiều trong ngành công nghiệp sản xuất vài năm trở lại đây. Theo báo cáo của Mordor Intelligence, thị trường robot toàn cầu dự kiến sẽ đạt khoảng 42,59 tỉ USD vào năm 2024 và đạt 79,87 tỉ USD vào năm 2029, mức tăng trưởng hằng năm cho giai đoạn 2024-2029 là 13,4%; trong đó thị trường tăng trưởng nhanh nhất là châu Á Thái Bình Dương. Tại Việt Nam, theo báo cáo của Statics, thị trường robot công nghiệp được kì vọng đạt 309,8 triệu USD, trong bối cảnh các doanh nghiệp sản xuất đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ nói chung và robot AI để nâng cao năng suất và tuân thủ các tiêu chuẩn phát triển bền vững. TS. Lê Anh Sơn dự đoán trong vòng ba đến năm năm tới, sẽ có nhiều nhà máy tại Việt Nam sử dụng robot để làm các công việc nặng nhọc thay cho con người.
Không chỉ sản xuất dựa trên đơn đặt hàng - như trường hợp Nhà máy Samsung Điện tử Thái Nguyên, Phenikaa-X cũng tự phát triển các giải pháp và tìm đến các đơn vị phù hợp. Đại diện công ty cho hay họ đang hoàn thiện giải pháp máy bay tự hành không người lái, robot tự hành cho quán cà phê, robot tự hành cho ngành y tế. Trong đó, một số robot tự hành vận chuyển mẫu phẩm đến các khu xét nghiệm hiện đang được triển khai tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội và Bệnh viện 199 ở Đà Nẵng. Chúng được chứng minh có thể thay thế 2,5 - 3 người làm công việc này.
Theo TS. Lê Anh Sơn, sẽ cần thêm thời gian để những robot tự hành như trên có thể thực sự được ứng dụng rộng rãi trong đời sống. “Tôi hy vọng các doanh nghiệp FDI, các đơn vị có thể nhìn thấy được hiệu quả của các robot tự hành mà chúng tôi đang triển khai và tin vào năng lực của một công ty Việt Nam”, ông bày tỏ mong muốn. “Đây mới chỉ là điểm khởi đầu của Phenikaa-X”.