Giao dịch gạo ở châu Á đã án binh bất động vào ngày 21/7 sau khi Ấn Độ ra lệnh tạm dừng xuất khẩu gạo, nhằm giảm giá mặt hàng lương thực thiết yếu này ở trong nước.

Thứ Năm tuần trước, Ấn Độ - nước chiếm 40% lượng gạo xuất khẩu của thế giới - đã ra lệnh tạm dừng danh mục các mặt hàng xuất khẩu gạo lớn nhất của mình. Thời tiết thất thường ảnh hưởng tới sản xuất đã khiến giá gạo ở nước này tăng lên mức cao nhất trong nhiều năm qua.

Một công ty giao dịch quốc tế tại Singapore cho biết: “Giá gạo sẽ còn tăng cao hơn trên thị trường xuất khẩu. Chúng tôi ước tính mức tăng tối thiểu là khoảng 50 USD/tấn và có thể lên tới 100 USD hoặc hơn. Hiện nay, cả bên bán lẫn bên mua đều đang đợi xem thị trường sẽ lên cao tới đâu”.

Các bên mua sẽ phải trả giá cao hơn để được nhận hàng vì quyết định của Ấn Độ đã lấy đi một lượng lớn gạo ra khỏi thị trường.

Nông dân cấy mạ trên một ruộng lúa ở rìa thành phố Ahmedabad, Ấn Độ. Ảnh: Amit Dave
Nông dân cấy mạ trên một ruộng lúa ở rìa thành phố Ahmedabad, Ấn Độ. Ảnh: Amit Dave

Quyết định cấm xuất khẩu gạo của Ấn Độ trùng hợp với thời điểm thị trường lúa mì tăng mạnh. Điều này làm dấy lên các lo ngại về giá thực phẩm tăng cao quá mức. Giá lúa mì toàn cầu đã tăng hơn 10% vào tuần trước. Đây là mức độ tăng giá tính theo tuần lớn nhất trong 16 tháng qua, kể từ khi xảy ra xung đột Nga - Ukraina.

Gạo là lương thực thiết yếu cho hơn 3 tỷ người, và gần 90% sản lượng từ cây lương thực cần nhiều nước trong quá trình canh tác này được sản xuất ở châu Á. Đây cũng là nơi thời tiết khô hạn do hiện tượng El Nino gây ra có khả năng ảnh hưởng mạnh tới ngành lúa gạo.

Tại Thái Lan, nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới, các nhà cung cấp đang đợi để biết giá trước khi ký các thỏa thuận mới.

Theo ông Chookiat Ophaswongse - chủ tịch danh dự của Hội xuất khẩu gạo Thái Lan: “Các nhà xuất khẩu sẽ không muốn bán ra vì không biết niêm yết giá nào. Một số thương gia cho rằng giá có thể lên cao tới 700-800 USD/tấn”.

Ở các nước xuất khẩu gạo lớn khác, giá cũng đã lên cao sau lệnh cấm của Ấn Độ tạo ra. Gạo 5% tấm của Việt Nam được rao bán với giá 515-525 USD/tấn, cao nhất kể từ năm 2011, trước khi Ấn Độ đưa ra lệnh cấm. Loại gạo 5% tấm của Ấn Độ cũng ngấp nghé ở mức giá cao nhất trong 5 năm qua là 421-428 USD/tấn. Còn giá gạo 5% tấm của Thái Lan nhảy vọt lên 545 USD/tấn, cao nhất kể từ tháng 2/2021.

Cho tới ngày hôm nay (25/7), lệnh tạm dừng xuất khẩu gạo vẫn chưa được Ấn Độ dỡ bỏ, các chuyên gia dự báo lệnh này sẽ còn được duy trì để bình ổn giá gạo trong nước.

Trong bốn ngày qua, không có giao dịch nào được thực hiện. Giá các kiện hàng quá cảnh cũng bị đẩy giá thêm 50-100USD/tấn.

Việt Nam đang thu hút người mua do đưa ra mức giá thấp hơn Thái Lan. Số lượt khảo giá đã tăng lên 20%.

Song Việt Nam đang chuẩn bị ký kết một thoả thuận lớn với Philippines để cung cấp đủ số lượng gạo nhằm đảm bảo an ninh lương thực cho nước này. Đổi lại, Việt Nam sẽ được tiếp cận thị trường trái cây của Philippines.


Nguồn: