“Đánh thức” tiềm năng phát triển nguồn năng lượng tái tạo ở TP Móng Cái (Quảng Ninh)

Hiện nay, biến đổi khí hậu đã gây ra những tác động nghiêm trọng đến an ninh lương thực, an ninh nguồn nước, phát triển bền vững và thậm chí đe dọa sự tồn vong của nhiều quốc gia và cộng đồng, đòi hỏi cộng đồng quốc tế phải hành động nhanh hơn và mạnh mẽ hơn để ứng phó với biến đổi khí hậu. Trong bối cảnh đó việc phát triển năng lượng xanh hay năng lượng tái tạo đã và đang là vấn đề mà các quốc gia cùng nhiều địa phương quan tâm, dần chiếm vị trí quan trọng trong tầm nhìn phát triển kinh tế bền vững.

Với chủ trương định hướng “Việt Nam thực hiện các biện pháp mạnh mẽ hơn để đạt phát thải ròng bằng 0” trước năm 2050, Việt Nam đã tích cực, chủ động thực hiện cam kết ngừng phát thải vào giữa thế kỷ này hoặc sau đó, từ đó góp phần ngăn chặn tình trạng nóng lên toàn cầu. Ngày 11-2-2020, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 55-NQ/TW về “Định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” với định hướng là “Ưu tiên khai thác, sử dụng triệt để và hiệu quả các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới, năng lượng sạch”. Chính phủ cũng đã ban hành Nghị quyết số 140/NQ-CP ngày 2-10-2020 về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 55 của Bộ Chính trị.

Trong dự thảo Quy hoạch tỉnh Quảng Ninh đến năm 2030 để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đã định hướng phương hướng phát triển ngành công nghiệp; Quảng Ninh xác định tập trung phát triển công nghiệp năng lượng thân thiện với môi trường; tiếp tục duy trì là một trung tâm năng lượng của quốc gia (một trong những trung tâm điện gió, điện khí LNG của miền Bắc), chuyển dần sang phát triển năng lượng sạch và năng lượng tái tạo; phát triển mạng lưới điện tỉnh Quảng Ninh, phát triển nguồn điện gió trên bờ, gần bờ và ngoài khơi với tổng công suất bước đầu khoảng 2.500 MW.

Với nhiều tiềm năng lợi thế về biển, đảo, tỉnh Quảng Ninh nói chung và Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái nói riêng có nhiều điều kiện để phát triển nguồn năng lượng này. Theo Quyết định số 368/QĐ-TTg ngày 16/3/2021 của Thủ Tướng chính phủ "Quyết định Phê duyệt Điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái đến năm 2040", TP Móng Cái thuộc Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái có vị trí chiến lược nằm trong khu vực hợp tác “Hai hành lang, một vành đai” kinh tế Việt Nam-Trung Quốc; Khu hợp tác liên vùng Vịnh Bắc Bộ mở rộng, cầu nối ASEAN - Trung Quốc, hành lang kinh tế Nam Ninh - Singapore; vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ (Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh) và hành lang Tiểu vùng sông Mê Kông mở rộng.

Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái có diện tích khoảng 121.197 ha, trong đó diện tích đất liền là 66.197 ha và diện tích mặt biển là 55.000 ha bao gồm hệ thống các đảo như Vĩnh Trung, Vĩnh Thực, Cái Chiên. TP Móng Cái nói riêng, Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái nói chung có vị trí địa lý, đường bờ biển dài, đặc thù khí hậu nhiệt đới gió mùa và có nguồn năng lượng tái tạo dồi dào và đa dạng, giàu tiềm năng cho việc khai thác, sản xuất, phát triển nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, năng lượng gió…có khả năng chống chọi lại các cơn bão, đảm bảo nguồn điện lâu dài, ổn định cho tương lai.

Trước những định hướng căn cơ đó, ngày 01/3/2022, UBND tỉnh có văn bản số 1200/UBND-CN về việc nghiên cứu tiềm năng phát triển điện gió ngoài khơi, trên bờ tại địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Trong đó đồng ý chủ trương giao Sở Công thương chủ trì phối hợp với một số đơn vị nghiên cứu để khảo sát, rà soát, xác định về diện tích ranh giới khu vực nghiên cứu phát triển điện gió ngoài khơi, trên bờ tại địa bàn tỉnh Quảng Ninh, trong đó có khu vực đảo Vĩnh Trung - Vĩnh Thực thuộc TP Móng Cái. Chủ trương này của tỉnh sẽ giúp TP Móng Cái khai thác được tiềm năng, thế mạnh địa phương, góp phần vào việc phát triển nguồn năng lượng tái tạo trong tương lai không xa. Đặc biệt khi tuyến cao tốc Vân Đồn - Móng Cái chính thức đi vào hoạt động, cùng với 2 tuyến cao tốc đã hoàn thành trước đó gồm tuyến Hạ Long - Hải Phòng và Hạ Long - Vân Đồn đã góp phần tạo ra sự liên kết, kết nối các cửa khẩu quốc tế của khu vực miền Bắc, đưa Quảng Ninh ngày càng trở thành điểm trung chuyển chiến lược, tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy liên kết vùng của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, vùng đồng bằng sông Hồng. Từ đó mở ra những cơ hội mới cho sự tăng trưởng kinh tế nói chung và ngành du lịch nói riêng không chỉ của Móng Cái mà còn của cả tỉnh Quảng Ninh.

Ông Hồ Quang Huy, Phó bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND Thành phố cho biết: “TP Móng Cái trên quan điểm nhanh chóng triển khai thực hiện các chiến lược, quy hoạch đã được công bố, từng bước đầu tư phát triển, hiện đại hóa cơ sở hạ tầng kết nối các vùng kinh tế động lực trong khu vực đặc biệt là khu vực ven biển. Trong đó quan tâm đến việc đầu tư nghiên cứu, phát triển công nghệ liên quan đến nguồn năng lượng tái tạo, nguồn năng lượng mới “từ nâu sang xanh”, chuyển đổi từ việc tiêu thụ các nguồn năng lượng truyền thống như than, dầu, khí tự nhiên…sang các nguồn năng lượng sạch và an toàn như gió, mặt trời, nước, nhiên liệu sinh học theo định hướng chung của Trung ương, của Tỉnh, vừa đảm bảo phục vụ sản xuất, sinh hoạt vừa đảm bảo quốc phòng, an ninh. Bên cạnh đó phát huy tiềm năng tối đa, tăng cường giám sát, quản lý, bảo vệ môi trường biển, tránh ô nhiễm môi trường biển; đầu tư phát triển hạ tầng kết nối các vùng kinh tế động lực ven biển gắn với đầu tư khai thác có hiệu quả cảnh quan tự nhiên nhất là khu vực biển song vẫn bảo tồn được hệ sinh thái biển, đảo góp phần phát triển ngành kinh tế biển theo hướng bền vững…”

Hiện nay, TP Móng Cái đang triển khai điều chỉnh quy hoạch phân khu D1 khu vực đảo Vĩnh Trung - Vĩnh Thực đảm bảo phù hợp với quy hoạch cấp trên và định hướng của Trung ương về phát triển năng lượng sạch và năng lượng tái tạo. Thành phố Móng Cái sẽ thu hút nhà đầu tư có năng lực, kinh nghiệm để nghiên cứu đầu tư hệ thống điện gió theo định hướng của Trung ương, Tỉnh. Việc phát triển nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng sạch sẽ giúp tạo đà cho nền kinh tế địa phương ngày càng bền vững, vừa giữ được những giá trị thiên nhiên, vừa nâng tầm, vị thế trong xu hướng phát triển của thời đại mới; góp phần hiện thực hóa chủ trương, đường lối, Nghị quyết của Trung ương và Tỉnh Quảng Ninh./.