Hai trung tâm chính thức ra mắt sau hơn bốn năm Việt Nam ký thỏa thuận với UNESCO về việc bảo trợ.
Ngày 29/10, Trung tâm Vật lý Quốc tế ICP (thuộc Viện Vật lý) và Trung tâm Quốc tế Đào tạo và Nghiên cứu Toán học - ICRTM (thuộc Viện Toán học) do UNESCO bảo trợ đã có buổi ra mắt tại Hà Nội.
Phát biểu tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Hoàng Giang cho biết, việc hình thành một số tổ chức nghiên cứu cơ bản và ứng dụng đạt trình độ khu vực và thế giới, đủ năng lực giải quyết các vấn đề trọng yếu quốc gia đặt ra đối với khoa học và công nghệ là một trong những mục tiêu của Chiến lược Phát triển khoa học và công nghệ giai đoạn 2011-2020.
Từ năm 2015, Bộ KH&CN đã phối hợp chặt chẽ với Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam, đề xuất với UNESCO việc thành lập Trung tâm Vật lý quốc tế và Trung tâm quốc tế Đào tạo và Nghiên cứu Toán học được UNESCO công nhận và bảo trợ.
“Việc UNESCO công nhận và bảo trợ cho hai trung tâm toán học và vật lý quốc tế đã khẳng định vị thế khoa học của Việt Nam trên bản đồ khoa học thế giới, đồng thời, giúp cho nền khoa học Việt Nam hội nhập sâu rộng với khu vực và thế giới”, Thứ trưởng nhấn mạnh.
Ông khẳng định, Bộ KH&CN sẽ luôn đồng hành với các nhà khoa học, ủng hộ và tạo điều kiện cho hai trung tâm hoạt động hiệu quả và cam kết đảm bảo cho hai trung tâm thực hiện đúng thỏa thuận với UNESCO.
Theo đó, trong thời gian tới, hai trung tâm sẽ có các nhiệm vụ chính là: đào tạo, nghiên cứu vật lý và toán học ở trình độ quốc tế; tư vấn cho các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia giáo dục; và phổ biến các kiến thức về lĩnh vực vật lý và toán học cho công chúng
Cụ thể, hai trung tâm sẽ tổ chức các khóa học, hội nghị, hội thảo, bài giảng đại chúng, cũng như hợp tác nghiên cứu và ứng dụng vật lý và toán học với các trường đại học, viện nghiên cứu trong nước và quốc tế (trong đó đặc biệt chú ý đến các quốc gia ASEAN, châu Á - Thái Bình Dương và châu Phi) thông qua các hoạt động như cử chuyên gia của Việt Nam đi dạy các lớp ngắn hạn, tham gia các hội nghị, hội thảo hay đón chuyên gia và học viên của các nước đến học tập và làm việc tại trung tâm.
Từ năm nay, hai trung tâm cũng sẽ bắt đầu đào tạo tài năng, nâng cao; đào tạo trình độ sau đại học, sau tiến sĩ; và xây dựng chương trình đào tạo, quy trình tuyển chọn, quản lý, hỗ trợ tài chính đào tạo quốc tế trình độ thạc sĩ và tiến sĩ. Đồng thời, hai trung tâm cũng sẽ tổ chức các nhóm và các đề tài nghiên cứu nhằm xây dựng các nhóm nghiên cứu mạnh, đạt trình độ khu vực và quốc tế, trong đó chú trọng sự tham gia của các nhà vật lý và toán học nước ngoài.
Chia sẻ tại buổi lễ, ông Mai Phan Dũng - Tổng thư ký Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam, cho biết, hiện nay UNESCO đã công nhận và bảo trợ 98 trung tâm khoa học dạng hai, trong đó có 49 trung tâm thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên. Việt Nam có 2 trung tâm, chiếm số lượng lớn trong gần 200 thành viên của UNESCO và là một trong bốn quốc gia ở ASEAN (bên cạnh Malaysia, Thái Lan và Indonesia) có trung tâm dạng hai trong lĩnh vực này được UNESCO công nhận và bảo trợ.
“Sự kiện này không những giúp Việt Nam tăng cường hợp tác với các nước trong khu vực ASEAN mà còn với các quốc gia khác thông qua mạng lưới của UNESCO, qua đó giúp nâng cao vị thế khoa học của Việt Nam đối với khu vực và quốc tế cũng như góp phần vào sự phát triển khoa học cơ bản của khu vực và thế giới”, ông Dũng nhận định.
Ông cho rằng, hai trung tâm sẽ giúp thu hút sinh viên, nghiên cứu sinh các nước đến học tập tại Việt Nam. “Tôi hi vọng trong thời gian tới, hai trung tâm quốc tế toán học và vật lý sẽ hoạt động hiệu quả, tích cực tham gia vào các chương trình khoa học cơ bản quốc tế của UNESCO và đạt được những mục tiêu chung mà UNESCO đề ra theo các định hướng là: nghiên cứu khoa học, giáo dục và đào tạo”, ông Dũng chia sẻ.
Kể từ khi thành lập vào tháng 8/2018, Trung tâm Vật lý Quốc tế (ICP) đã xây dựng các nhóm nghiên cứu mạnh với 30 đề tài nghiên cứu và 32 công trình khoa học trên tạp chí quốc tế uy tín, 5 công trình trên tạp chí quốc gia, 1 chương sách quốc tế,tổ chức 8 lớp học quốc tế và thu hút được 532 học viên với 69 học viên quốc tế. Trung tâm cũng đã tổ chức 11 hội nghị quốc tế lớn với sự tham gia của hơn đại biểu, trong đó có gần 500 đại biểu quốc tế.
Còn Trung tâm Quốc tế Đào tạo và Nghiên cứu Toán học (ICRTM) đã xây dựng nhóm nghiên cứu mạnh với hơn 10 đề tài nghiên cứu xuất sắc và 20 công trình khoa học trên các tạp chí quốc tế uy tín, 10 khóa đào tạo quốc tế, 30 đoàn công tác song phương, 21 hội thảo quốc tế với sự tham dự của hơn 300 nhà khoa học và 500 học viên. Đồng thời, Trung tâm cũng tổ chức các ngày hội toán học, bài giảng đại chúngthu hút 400 lượt tham dự và hơn 200.000 lượt xem online. |