Hiện nay, cụm từ LGBT (là tên viết tắt của Cộng đồng những người đồng tính luyến ái nữ (Lesbian), đồng tính luyến ái nam (Gay), song tính luyến ái (Bisexual) và hoán tính hay còn gọi là Người chuyển giới (Transgender) đã khá quen thuộc đối với nhiều người. Người ta ủng hộ phụ nữ khởi nghiệp, ủng hộ người khuyết tật khởi nghiệp, vậy còn LGBT?

Từ chuyện LGBT đi làm ở Ấn Độ

Chi phí mua nhà ở và thuê nhà ở riêng đang ngày càng trở nên đắt đỏ và vượt quá tầm với của nhiều người dân, đặc biệt là giới trẻ ở các thành phố Ấn Độ. Để giải quyết vấn đề này, một loạt startup đã giới thiệu mô hình kinh doanh mới: cho thuê những ngôi nhà sống chung, nơi những người thuê chia sẻ không gian phòng tắm, phòng bếp và phòng khách đồng thời được cung cấp nhiều dịch vụ thông qua các ứng dụng trên smartphone. Đặc biệt hơn, ở Bengaluru, chúng ta có thể bắt gặp được trong những khu nhà vệ sinh có những cánh cổng được sơn màu trắng hoặc đen, được giải thích là khu vệ sinh dành chung cho tất cả mọi người, mọi giới tính. NestAway- một dự án khởi nghiệp với chủ đề nêu trên, được thành lập vào năm 2015, đã dẫn đầu xu hướng tạo không gian ở, làm việc thoải mái, thân thiện đối với cộng đồng LGBT (đồng tính, song tính, chuyển giới,...).

Amarendra Sahu- đồng sáng lập của NestAway cho hay: Công ty của họ đã rất cố gắng trong việc kết nối với cộng đồng những người chuyển giới ở địa phương, nhưng bước đầu vẫn đang bí ý tưởng. Cho đến khi Sahu gặp Neelam Jain của Hiệp hội khởi nghiệp xã hội Peri Ferry tại Hội nghị khởi nghiệp toàn cầu vào năm 2017, thì mới đưa ra được ý tưởng độc đáo như sau.

“Một trong những điều đầu tiên mà NestAway có thể làm được đó chính là cho xây dựng hệ thống nhà vệ sinh ở văn phòng trụ sở công ty để làm sao những nhân viên thuộc giới tính nào đi chăng nữa cũng cảm thấy thoải mái khi sử dụng. Bên cạnh đó, chúng tôi thường xuyên tổ chức những buổi tọa đàm nhằm nâng cao hiểu biết về cộng đồng những người đồng tính, song tính và chuyển giới cho hơn 800 nhân viên trực thuộc công ty.”

Thêm vào đó, nhiều nhà tuyển dụng khởi nghiệp hoặc những công ty phi lợi nhuận đang dẫn đầu xu hướng khi mở ra nhiều cơ hội việc làm hơn cho những cá nhân thuộc cộng đồng LGBT để có lan tỏa mạnh hơn những thông điệp, cũng như góp phần để thúc đẩy nhà nước nhanh chóng đưa ra những chính sách nhằm nâng cao quyền bình đẳng giới.

Và một thế hệ startup ủng hộ LGBT

“Chúng tôi thấy rằng làm việc với những công ty, tổ chức nhỏ lẻ thì có vẻ sẽ dễ dàng và thân thiện hơn với chúng tôi. Trong vài năm, tôi đã làm việc cho nhiều khách sạn 5 sao hoặc những công ty chuyên sản xuất về trà rất lớn. Và tôi cảm thấy có nhiều điều chưa thực sự làm chúng tôi thoải mái ở nơi làm việc vì nó đòi hỏi quá nhiều chu trình, giai đoạn và ít linh hoạt. Làm việc với những công ty nhỏ thì có vẻ ổn hơn.” Santa Khurai- một người chuyển giới 34 tuổi và là thành viên của nhóm Saathi- chuyên giúp những doanh nghiệp nhỏ đưa ra những giải pháp tuyển dụng cũng như tạo môi trường làm việc thân thiện cho những người chuyển giới ở Ấn Độ.

Neelam Jain- nhà sáng lập của Peri Ferry cũng đồng ý với ý kiến trên, cô còn bổ sung như sau: “Với những công ty đa quốc gia hay tập đoàn lớn trên thế giới, thì quy trình làm việc phải có hàng chục, hàng tá quy định cần thông qua và ngốn rất nhiều thời gian để thực hiện. Trong khi đối với những công ty khởi nghiệp mà chúng tôi đã và đang làm việc cùng thì quy trình hầu như rất ngắn gọn, dễ dàng thực hiện và tốn rất ít thời gian để thay đổi, ví dụ như quy trình tuyển dụng chẳng hạn. Từ đó chúng tôi dần dần có thể thay đổi để đảm bảo rằng quy trình tuyển dụng cũng như môi trường làm việc sẽ ngày càng thân thiện hơn với cộng đồng người chuyển giới.”

Preethisha L, 29 tuổi, một người giao hàng thuộc nhánh của tập đoàn UberEats cho hay môi trường làm việc của cô hết sức thoải mái: “Tôi hầu như không bao giờ phải đối mặt với vấn đề kì thị tại công sở. Mọi người đều rất ủng hộ chúng tôi. Và tuyệt vời hơn nữa là tôi có thể tự do thoải mái sử dụng nhà vệ sinh cho nhân viên nữ mà không hề có một trở ngại nào.” Hiện tại, địa điểm mà Preethisha đang làm việc có sự hỗ trợ cơ sở vật chất từ công ty PeriFerry.

Dĩ nhiên không phải vô cớ mà có hàng loạt hoạt động nhằm khuyến khích sự thân thiện ở cơ quan làm việc đối với những người đồng tính, song tính và chuyển giới như vậy. Theo thống kê của Tổng cục Ngân hàng Thế giới về cộng đồng LGBT thì có khoảng 20% những người nhân viên nhận được sự phân biệt khi cởi mở về giới tính của mình, 30% bị quấy nhiễu bởi đồng nghiệp và hơn 80% đã từng nghe những ý kiến kỳ thị đồng tính ở nơi làm việc. Đó là một con số đáng báo động và có thể gây ra không ít những ảnh hưởng tiêu cực.

“Thật ra có vô số những người thuộc cộng đồng LGBT có học thức, phẩm hạnh tốt nhưng họ lại bị đối xử bất công bằng tại cơ quan hay phải chịu những mức lương rẻ mạt cho những công việc hạng xoàng chỉ vì một lý do vô lý: giới tính của họ. Vậy nên chúng tôi thấy được sự cấp thiết trong việc tái cấu trúc lại bộ máy quản lý của cơ quan hoặc đơn giản là những phương tiện vật chất phục vụ cho nhân viên để góp phần tạo một môi trường cởi mở hơn, thân thiện hơn đối với tất cả mọi người, mọi giới tính. Từ đó cũng góp một phần công sức vào việc yêu cầu chính quyền ban hành những chính sách nhằm thúc đẩy bình đẳng giới.” Jain cho hay.

Santosh Muruganantham- một chủ doanh nghiệp khởi nghiệp của hệ thống Kolapasi nói rằng: “Nhằm tạo điều kiện cho cộng đồng những người chuyển giới có thể tự tin hơn ở công ty, chúng tôi đã bố trí họ phụ trách quầy đóng gói và thu ngân. Để khách hàng có cơ hội nhiều trong việc giao tiếp cũng như tiếp xúc với họ, từ đó họ có thể dần dần chiếm được thiện cảm đối với khách hàng.”

Có được công việc chỉ là bước đầu tiên. Những khoản thuế phải trả, rồi cả hàng tá giấy tờ cần phải thực hiện trong một thế giới vốn ranh định chỉ có nam và nữ quả thật là một khó khăn đối với cộng đồng những người chuyển giới. Một ví dụ khác cho sự nhọc nhằn này đó chính là việc lựa chọn “Nam” hoặc “Nữ” trong mục trả thuế của EPFO mà rất nhiều những người chuyển giới phải gặp.

“Lộ trình để hướng tới việc tạo nên một môi trường làm việc chuyên nghiệp, toàn diện, thân thiện đối với cộng đồng LGBT là vô cùng khó khăn, nhưng tôi tin chắc rằng, dần dần chúng ta sẽ làm được. Và bước khởi điểm phải là một quy trình tuyển dụng thân thiện. Hi vọng những nhà khởi nghiệp sẽ có một cái nhìn tiến bộ và đúng đắn với việc làm này. Vì cuối cùng thì ai cũng xứng đáng để có một công việc bình đẳng.” Jain kết luận.