Các công ty startup Việt thường có quy mô nhỏ, nhân sự trình độ học vấn cao, và người điều hành chủ yếu là nam.

Văn phòng Đề án 844 (Bộ Khoa học và Công nghệ) mới đây đã phối hợp cùng Startup Vietnam Foundation, Nền tảng kết nối Đổi mới sáng tạo BambuUP, và Viện Nghiên cứu Quản lý Phát triển bền vững - MSD United Way Việt Nam tiến hành khảo sát "Thực trạng và tình hình phát triển của các startups tại Việt Nam".

153 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo đã tham gia cung cấp thông tin. Đây là năm đầu tiên khảo sát được thực hiện và có thể mở rộng trong thời gian tới.

Quy mô nhân sự

Kết quả khảo sát chỉ ra một lượng lớn doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo có quy mô dưới 10 nhân sự. Sự nhỏ gọn này giúp các startups có khả năng đổi mới, thích nghi nhanh chóng với các biến động của thị trường. Các startup này có thể thoải mái hơn trong việc thay đổi chiến lược, mô hình kinh doanh, đưa ra ý tưởng mới, việc này phù hợp với tính chất biến động và thay đổi thường xuyên của loại hình doanh nghiệp khởi nghiệp.

Quy mô nhân sự tại doanh nghiệp. Ảnh: Văn phòng Đề án 844
Quy mô nhân sự tại doanh nghiệp. Ảnh: Văn phòng Đề án 844

Ngược lại, các startup có quy mô từ 10-50 nhân sự trở lên thường có sự ổn định, có thể cảm nhận rõ ràng hơn về thị trường thông qua những kinh nghiệm và khả năng nghiên cứu thị trường chuyên sâu, từ đó ứng dụng chiến lược dài hạn hiệu quả. Các startups có quy mô nhân sự này thường hoạt động từ trên 5 năm, đã gọi được vốn đầu tư từ các nhà đầu tư cá nhân hoặc các quỹ đầu tư mạo hiểm.

Trình độ nhân lực

Đa số nhân sự trong các doanh nghiệp khởi nghiệp đã tốt nghiệp đại học trở lên. Một tỷ lệ lớn (70%) doanh nghiệp được khảo sát cho biết họ có có hơn ba phần tư số nhân viên là nhưững người có trình độ từ đại học. Khoảng 13% doanh nghiệp có hơn một nửa nhân viên từ trình độ đại học trở lên, và chỉ một phần nhỏ doanh nghiệp (dưới 6%) có tỷ lệ nhân sự tốt nghiệp đại học chiếm dưới một phần tư.

Tỷ lệ phần trăm nhân sự đã tốt nghiệp đại học trở lên. Ảnh: Văn phòng Đề án 844
Tỷ lệ phần trăm nhân sự đã tốt nghiệp đại học trở lên. Ảnh: Văn phòng Đề án 844

Có thể hình dung, các startup thường hoạt động trong môi trường làm việc đầy “chất xám” với đội ngũ học vấn cao, có khả năng nghiên cứu và áp dụng kiến thức chuyên sâu. Điều này có thể thúc đẩy sự đổi mới sáng tạo và giải quyết các bài toán phức tạp một cách hiệu quả.

Tuy nhiên, các startup không có quá nhiều nhân lực trình độ cao cũng rất đáng chú ý. Thực trạng này có thể xuất hiện ở một số lĩnh vực cần kinh nghiệm thực tế, đề cao kỹ năng thực hành hơn trình độ học vấn học vấn. Những nhân sự có nền học vấn đa dạng cũng có thể đem đến những sáng tạo và quan điểm mới bất ngờ cho doanh nghiệp.

Giới tính của chủ sở hữu

Có một sự chênh lệch giới tính rõ ràng trong vai trò chủ doanh nghiệp khởi nghiệp khi nam giới chiếm khoảng 74%. Sự chênh lệch này có thể ảnh hưởng đến phong cách ra quyết định và quản lý doanh nghiệp.

Giới tính chủ doanh nghiệp. Ảnh: Văn phòng Đề án 844
Giới tính chủ doanh nghiệp. Ảnh: Văn phòng Đề án 844

Việc nam giới vượt trội hơn nữ giới ở vai trò lãnh đạo tương đồng với xu hướng hoạt động chung của xã hội. Tuy nhiên quá trình khởi nghiệp với những khó khăn, thử thách cao góp phần khiến cho tỷ lệ nam giới sáng lập, điều hành các doanh nghiệp startup có xu hướng cao hơn các loại hình doanh nghiệp, tổ chức khác.

Đối với các doanh nghiệp do nữ làm chủ, khảo sát chỉ ra rằng mặc dù chiếm tỷ lệ không nhiều nhưng vẫn có một số doanh nghiệp đã gọi vốn thành công và đạt được thành tích cao trong các cuộc thi khởi nghiệp toàn cầu.