Vì sao cháy rừng ở Canada cực nghiêm trọng?

Diện tích rừng bị cháy trên khắp Canada trong năm nay cao gấp đôi mức trung bình cùng kỳ hằng năm. Thông thường, phải đến cuối mùa hè, cháy rừng mới đạt đến mức tàn phá này. Thậm chí, khói từ các đám cháy rừng đang hoành hành ở miền đông Canada biến bầu trời ở khắp vùng đông bắc nước Mỹ thành màu cam trong tuần qua. Điều gì đã gây ra mùa cháy bất thường này?

“Nguyên nhân số một là do thời tiết. Hỏa hoạn ở Canada là chuyện thường ngày, nhưng đây là một mùa xuân đặc biệt nóng và khô hạn trên khắp đất nước", Anthony Taylor, chuyên gia quản lý rừng tại Đại học New Brunswick, cho biết. Miền đông Canada vừa trải qua mùa xuân với lượng mưa ít hơn khoảng 50% so với bình thường. David Phillips, nhà khí hậu học tại Môi trường và Biến đổi khí hậu Canada, cho biết ở miền tây Canada, tháng 5 vừa qua là tháng nóng nhất và khô nhất được ghi nhận.

Không có lời giải thích chắc chắn cho mùa xuân bất thường ở Canada năm nay. Theo Piyush Jain, nhà khoa học tại Cục Lâm nghiệp Canada, nguyên nhân không phải là hiện tượng El Niño, hiện tượng thời tiết xảy ra khi phía đông Thái Bình Dương nóng lên và thường làm ấm toàn bộ hành tinh. Cơ quan Hải dương học và Khí quyển Quốc gia Mỹ mới đây xác nhận rằng El Niño đã đến, nhưng phải đến cuối năm mới bắt đầu có tác động.

Tuy nhiên có thể xác định nguyên nhân cháy lớn là do nắng nóng và thiếu mưa, khiến đất và rừng trở nên khô như bùi nhùi. Khi ngọn lửa bùng cháy, nó phát triển và lan rộng nhanh chóng, kể cả ở những nơi thường hiếm khi xảy ra các đám cháy lớn có sức tàn phá, chẳng hạn như các tỉnh miền đông New Brunswick và Nova Scotia (Canada).

Nguyên nhân trực tiếp của các đám cháy mỗi vùng một khác. Marc-André Parisien, nhà khoa học tại Cục Lâm nghiệp Canada, cho biết lửa đang cháy khắp tỉnh Quebec, nguồn trực tiếp gây ra khói bay đến Thành phố New York, là do sét đánh. Sét thường là nguyên nhân gây ra khoảng một nửa số vụ hỏa hoạn ở Canada và 85% diện tích bị cháy mỗi năm.

Nhưng năm nay, hầu hết các vụ cháy ở các tỉnh phía Tây Canada và bờ biển phía Đông xảy ra trước thời điểm có sấm chớp, và có thể do hoạt động của con người gây ra. Ví dụ, một đám cháy gần St Andrews ở tỉnh New Brunswick bắt đầu khi một chiếc xe ô tô bốc cháy trên một con đường mòn, làm ngọn lửa lan ra khu rừng xung quanh.

Parisien cho biết mùa cháy rừng khắc nghiệt trong năm nay là một phần của xu hướng đang diễn ra ở Canada và trên toàn thế giới. Canada có nhiều đám cháy lớn hơn, lan rộng hơn và kéo dài hơn. Mùa cháy hiện đã bắt đầu sớm hơn khoảng một tuần và kết thúc muộn hơn một tuần so với 50 năm trước. Thời tiết khắc nghiệt dễ gây cháy - nóng, khô và nhiều gió - đang trở nên phổ biến hơn ở cả Canada và toàn cầu.