14 nhà khoa học có những đóng góp tích cực cho tri thức của nhân loại đã nhận được tổng giá trị giải thưởng lên tới 25 triệu USD trong đêm trao Giải thưởng đột phá (Breakthrough Prize) vừa diễn ra tuần qua.
Là giải thưởng được thành lập vào năm 2012, Breakthrough Prize được tài trợ bởi hàng loạt những tỉ phú tên tuổi của Thung lũng Silicon như Yuri Milner - tỉ phú đầu tư công nghệ, Sergey Brin - đồng sáng lập của Google và Mark Zuckerberg - người sáng lập và là CEO của Facebook.
Một trong những giải thưởng đáng chú ý nhất năm nay đó là Giải thưởng cho ngành vật lý cơ bản. Một trong 2 công trình đoạt giải cho hạng mục này được công bố từ hồi đầu năm, dành cho các nhà khoa học đứng sau Thí nghiệm LIGO - thí nghiệm vào tháng 2/2016 -g iúp tìm ra sóng hấp dẫn mà Einstein từng đề cập tới.
Với thành tựu này, các nhà khoa học được trao tặng 3 triệu USD, trong đó người có công lớn trong thí nghiệm này là Ronald Drever và Kip Thorn của Học viện công nghệ California cùng Rainer Weiss của Học viện công nghệ Massachusetts, Mỹ sẽ chia nhau số tiền là 1 triệu USD. 2 triệu USD còn lại sẽ chia đều cho 1012 người có đóng góp cho thí nghiệm này.
3 triệu USD tiền thưởng trong lĩnh vực vật lý cơ bản khác được chia cho 3 nhà vật lý: Joseph Polchinski của Đại học California, Santa Barbara cho Học thuyết về chân trời sự kiện của Hố đen; Andrew Strominger và Cumrun Vafa thuộc Đại học Harvard cho những đóng góp về trọng lực lượng tử và Học thuyết dây (theo học thuyết này, các hạt cơ bản mà chúng ta quan sát được không có dạng chấm tròn mà dạng sợi dây. Ngoài ra, học thuyết này cho rằng ngoài chiều dàu, rộng, sâu còn có nhiều dạng kích thước khác tồn tại nhưng chúng ta không cảm nhận được vì chúng chụm lại trong những không gian nhỏ).
Với những đóng góp lớn lao cho phân tích, tổ hợp, phương trình vi phân từng phần, học thuyết số và nhóm hình học, nhà khoa học Jean Bourgain của Viện nghiên cứu cao cấp ở Princeton, New Jersey, Mỹ đã được nhận giải thưởng 3 triệu USD dành cho Toán học.
5 giải thưởng - mỗi giải trị giá 3 triệu USD - được trao cho các nhà khoa học với những đóng góp thiết thực cho sự sống.
Stephen Elledge thuộc Đại học Y Harvard đã nhận được giải thưởng cho những nghiên cứu về cách cảm nhận và phản ứng với tổn thương trong DNA của tế bào rồi từ đó phát triển các phương pháp điều trị ung thư.
Trong khi đó, nhà khoa học Harry Noller thuộc Đại học California, Santa Cruz, Mỹ được vinh danh nhờ khám phá về đóng góp của RNA trong quá trình tổng hợp protein ở tế bào, qua đó giúp giải thích về cơ chế hoạt động của các kháng sinh tự nhiên.
Nhà khoa học Roeland Nusse thuộc Đai học Standford và Viện Y học Howard Hughes, Mỹ được vinh danh cho những nghiên cứu về Con đường Wnt- một cách thức kích thích tế bào phân chia , đóng góp quan trọng cho ngành sinh học tế bào gốc, cho nghiên cứu về ung thư và tiến hóa.
Với những phát hiện mới về cơ chế đứng sau quá trình tự thực – một quá trình mà ở đó tế bào chết đi, tái sinh và tự sửa chữa - nhà khoa học Yoshinori Ohsumi thuộc Viện công nghệ Tokyo, Nhật cũng được vinh danh trong giải thưởng Đột phá năm nay.
Giải thưởng cuối cùng trong mục giải thưởng cho khoa học sự sống được trao cho nhà khoa học Huda Yahya Zoghbi thuộc Đại học Y, Houston, Texas, Mỹ vì những khám phá có liên quan tới nguyên nhân di truyền và cơ chế sinh hóa của bệnh thoái hóa thần kinh và các bệnh thần kinh, trong đó có Hội chứng Rett và thoái hóa tiểu não.
6 người đoạt giải trong hạng mục New Horizons cho những đóng góp cho Vật lý và Toán học cùng giải thưởng Breakthrough Junior Prize dành cho video khoa học của tuổi thiếu niên sẽ nhận được các giải thưởng có tổng trị giá 1 triệu USD.