Jeff Bezos rời ghế CEO, Amazon sẽ trở thành công ty kinh doanh đám mây?

Nhà sáng lập và giám đốc điều hành Amazon - Jeff Bezos - vừa cho biết ông sẽ từ chức CEO, chỉ còn giữ chức chủ tịch hội đồng quản trị.

Tin này được Amazon đưa ra trong một thông báo gửi nhân viên, cùng với thống kê thu nhập của Amazon trong quý 4 năm 2020 (hơn 125 tỷ USD, được thúc đẩy bởi mua sắm vào dịp lễ và thời gian diễn ra dịch Covid).

Người kế nhiệm Bezos không đến từ mảng kinh doanh tiêu dùng mà từ mảng kinh doanh đám mây của Amazon. Andy Jassy, đồng sáng lập Amazon Web Services (AWS) vào năm 2006 và đã điều hành AWS kể từ đó, sẽ đảm nhận vị trí giám đốc điều hành của Amazon khi Bezos rời đi vào quý 3 năm nay.

Jassy vẫn là gương mặt mới với nhiều người tiêu dùng thông thường, nhưng với những người theo dõi chặt chẽ hoạt động của Amazon thì việc bổ nhiệm ông không gây bất ngờ.

Patrick Moorhead, nhà phân tích tại Moor Insights & Strategy, bình luận: “Khá đột ngột, nhưng Andy Jassy là sự thay thế hoàn hảo và duy nhất cho Bezos nhờ thành công rõ ràng của ông với AWS.”

Jassy gia nhập Amazon vào năm 1997, ba năm sau khi Bezos thành lập công ty.

Theo The Everything Store, cuốn sách do nhà báo Brad Stone của Bloomberg viết, Jassy tốt nghiệp Trường Kinh doanh Harvard và dường như là người "không thể phù hợp với một công ty khởi nghiệp công nghệ."

Jassy đã làm việc ở một vài vị trí khác nhau trong những ngày đầu của Amazon - theo Stone, Jassy đã soạn thảo kế hoạch kinh doanh ban đầu cho dịch vụ kinh doanh âm nhạc của Amazon vào cuối thập niên 1990, nhưng không được chọn làm người lãnh đạo mảng dịch vụ này. Jassy cũng được giao phụ trách nhóm làm nhiệm vụ cá nhân hóa trải nghiệm người dùng cho Amazon trong một khoảng thời gian, nhưng thời cơ của ông chỉ thực sự đến khi được Bezos bổ nhiệm làm "cánh tay phải", vai trò tham mưu trưởng cho phép ông tham gia vào thế giới của Bezos. Và Jassy tìm được chỗ đứng cuối cùng của mình tại Amazon Web Services vào năm 2006.

Mục đích ban đầu của AWS là giải quyết các vấn đề mà Amazon phải đối mặt do tốc độ phát triển quá nhanh. Khi đó, Amazon hoạt động trên cùng một phần mềm và máy chủ mà nhiều công ty internet khác sử dụng tại cùng thời điểm, nhưng vì Amazon lớn quá nhanh, dịch vụ "may sẵn" đã kìm hãm sự phát triển của nó. Vì vậy, công ty xây dựng dịch vụ cơ sở hạ tầng đám mây không chỉ để sử dụng cho riêng mình, mà theo tuyên bố của Jassy về tầm nhìn của AWS, ​​còn để cho các công ty khác sử dụng.

Và thực tế cho thấy đó là một bước đi khôn ngoan. Năm 2014, AWS báo cáo doanh thu đáng ngạc nhiên là 4,6 tỷ USD. Mặc dù rất nhiều người dùng internet có thể không biết về sức mạnh mà Amazon có được nhờ AWS, nó đang cung cấp nền tảng cơ bản cho nhiều ứng dụng phổ biến.

Theo thời gian, AWS đã trở thành nơi sinh lời chính của Amazon và nó cũng được đầu tư để trở nên thông minh hơn, vì Amazon phát hiện ra rằng việc kết hợp các công cụ học máy vào dịch vụ đám mây của mình có thể giúp nó vượt qua các đối thủ Microsoft, Google và IBM.

Năm 2016, AWS đã mở các dịch vụ học máy mới cho phép khách hàng “từ những gã khổng lồ như Pinterest và Netflix đến các công ty khởi nghiệp nhỏ, xây dựng các Alexas nhỏ [các phần mềm trợ lý thông minh] của riêng họ”, Steven Levy viết trên WIRED.

AWS cũng ra mắt một dịch vụ máy tính dựa trên đám mây mới có tên là Rekognition - cho phép người dùng trích xuất nội dung, nhận diện và phân tích (đối tượng, con người, cảnh, khuôn mặt, văn bản, lọc nội dung không phù hợp, v.v...) từ các video hoặc ảnh.

Các dịch vụ này vừa là “công cụ tạo ra doanh thu mạnh mẽ vừa là động lực cho phát triển AI của Amazon, khi các khách hàng như NASA và NFL đang trả tiền để có được công nghệ máy học từ Amazon”, Levy viết.

AWS không thu hút sự chú ý như mảng thương mại điện tử của Amazon, nhưng cũng gây ra nhiều tranh cãi trong giới công nghệ.

Việc AWS bán các tính năng nhận dạng khuôn mặt của Rekognition cho cơ quan hành pháp của Mỹ đã vấp phải chỉ trích gay gắt từ các nhóm dân quyền và các nhà nghiên cứu trí tuệ nhân tạo.

Tháng 2/2020, Jassy đứng ra bảo vệ việc AWS cung cấp công nghệ nhận dạng khuôn mặt cho cơ quan hành pháp, nói rằng AWS cũng cảm thấy thoải mái khi bán công nghệ này cho các chính phủ nước ngoài. Nhưng vài tháng sau, trong bối cảnh các cuộc biểu tình sau khi cảnh sát Minneapolis giết chết George Floyd, Amazon cho biết họ sẽ tạm dừng bán công nghệ này trong một năm để Quốc hội có thời gian điều chỉnh luật pháp. Nhưng Amazon cũng không ngừng vận động hành lang các nhà lập pháp về các quy định sắp tới.

Năm vừa qua, AWS tiếp tục phát triển, mặc dù mức tăng trưởng 28% trong quý 4 thấp hơn kỳ vọng của các nhà phân tích. Đây cũng là lần đầu tiên AWS trở thành đơn vị phát triển chậm nhất của Amazon, trong bối cảnh đại dịch làm cho công chúng đổ xô đến hoạt động kinh doanh thương mại điện tử. Nhưng AWS vẫn lớn hơn nhiều so với các đối thủ kinh doanh đám mây. Alphabet, công ty mẹ của Google, mới đây lần đầu tiên công bố kết quả tài chính của đơn vị kinh doanh đám mây của mình: lỗ 5,6 tỷ USD vào năm ngoái; doanh thu 13 tỷ USD vào năm ngoái của đơn vị này cũng chưa bằng một phần ba của AWS - 45 tỷ USD.

Bên cạnh đó, AWS đã trở thành nhà cung cấp quen thuộc trong các hợp đồng đám mây của chính phủ Mỹ, trong đó có hợp đồng với CIA trị giá 600 triệu USD vào năm 2013.

Nhưng Amazon sẽ không thể mãi vượt mặt tất cả các đối thủ kinh doanh đám mây. Daryl Plummer, Phó chủ tịch quỹ đầu tư Gartner, lưu ý rằng Google hiện cung cấp một số dịch vụ đám mây mà AWS không có. Và vào tháng 12/2020, AWS đã phải tiếp tục cuộc chiến pháp lý để đảo ngược quyết định của Lầu Năm Góc trong việc ký hợp đồng đám mây có tên JEDI, khả năng trị giá tới 10 tỷ USD, với Microsoft.

Quy mô và ảnh hưởng thị trường của Amazon, đặc biệt là trong lĩnh vực bán lẻ, đã khiến một số nhà lập pháp kêu gọi hành động chống độc quyền. Đối mặt với những cáo buộc về hành vi cạnh tranh không lành mạnh có thể là một trong những thách thức chính của Jassy trong vài năm tới, bên cạnh việc duy trì tăng trưởng của các mảng kinh doanh.

Nói chung, việc Jassy chuyển sang vai trò giám đốc điều hành báo hiệu rằng AWS sẽ còn trở nên quan trọng hơn nhiều với Amazon so với hiện tại.

“Họ đã tham gia vào AI. Họ đã thử nghiệm máy tính lượng tử. Họ đang tiến vào không gian,” Plummer nói. “Đây là thời điểm thuận lợi cho AWS, nhưng cũng cần một người thực sự có tầm hiểu biết về cách thế giới đang thay đổi để điều hành nó.”