Cảnh tượng tinh tinh đực đoạt con non vừa sinh khỏi tay tinh tinh cái và ăn sạch sẽ trong vòng một tiếng gây sốc cho các nhà nghiên cứu.

Tinh tinh non bị con đực lớn tuổi xem như nguồn thức ăn. Ảnh minh họa: AFP.
Tinh tinh non bị con đực lớn tuổi xem như nguồn thức ăn. Ảnh minh họa: AFP.

Các nhà khoa học làm việc ở Tanzania bị sốc khi lần đầu tiên chứng kiến một con tinh tinh đực giằng con non vừa chào đời khỏi tay mẹ nó để ăn thịt, New Scientist hôm 13/10 đưa tin. Quan sát mới này có thể giải thích lý do tinh tinh sắp làm mẹ rời khỏi đàn, điều khiến giới nghiên cứu băn khoăn từ lâu.

Nhà nghiên cứu Hitonaru Nishie và đồng nghiệp ở Đại học Kyoto, Nhật Bản làm việc ở dãy núi Mahale thuộc Tanzania trong vài năm qua.

Một trong những lý do họ bắt gặp rất ít ca sinh ở đây là tinh tinh chuẩn bị làm mẹ rời khỏi đàn khi con chúng sắp ra đời. Chúng thường tách mình khỏi cuộc sống bầy đàn thông thường cho đến lúc con non được vài tuần hoặc thậm chí vài tháng tuổi.

Các nhà nghiên cứu rất bất ngờ khi một con tinh tinh cái trong đàn bắt đầu sinh con trước những con tinh tinh khác vào một buổi sáng tháng 12 năm ngoái. Trước khi con mẹ kịp bế con non vừa chào đời lên, một con đực đã giật lấy tinh tinh con và lủi mất vào bụi rậm.

Một thành viên nhóm nghiên cứu phát hiện con tinh tinh đực ngồi trên cây và ăn thịt con non sau đó khoảng 1,5 tiếng. Trong vòng một tiếng, nó đã ăn hết toàn bộ cơ thể con non.

Tatyana Humle, giảng viên cấp cao môn bảo tồn linh trưởng ở Đại học Kent, Anh, người không tham gia nghiên cứu, nhận định nhiều khả năng tinh tinh cái không quan tâm tới những nghi thức quanh việc sinh nở. Nhưng hiện tượng ăn thịt đồng loại và giết chết con non như vậy rất hiếm gặp.

"Tôi làm việc với một cộng đồng tinh tinh ở Tây Phi, và tôi chưa bao giờ chứng kiến bất kỳ trường hợp nào. Tôi đoán con cái sẽ bỏ đi trong lần mang thai tới. Con đực ở một số loài thường giết con non của đồng loại, đặc biệt nếu đó là con của đối thủ cạnh tranh", Humle nói.

Hành vi giết chết con non phổ biến hơn ở động vật có vú từ cá heo đến sư tử khi con đực phải cạnh tranh để sinh sản. Con non được xem như yếu tố tiêu tốn nguồn tài nguyên cũng như mối đe dọa đối với sự sinh sản thành công của con đực.

Tinh tinh cái cũng được bắt gặp giết con của con cái khác, đặc biệt khi thức ăn khan hiếm. Các nhà nghiên cứu cho rằng có thể tinh tinh non bị giết do con đực lớn tuổi hơn coi nó như một nguồn dinh dưỡng.