Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nghiêm trọng bởi biến đổi khí hậu với 10 - 12% dân số bị ảnh hưởng trực tiếp, tổn thất khoảng 10% GDP. Đặc biệt, TPHCM là một trong những địa phương chịu ảnh hưởng lớn nhất khi có trên 20% diện tích sẽ bị ngập.

Đó là phát biểu khai mạc của Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tại Hội nghị chuyên đề IPU khu vực châu Á - Thái Bình Dương “Ứng phó với biến đổi khí hậu - Hành động của các nhà lập pháp nhằm thực hiện các mục tiêu về phát triển bền vững” do Liên minh Nghị viên thế giới (IPU) và Quốc hội Việt Nam phối hợp tổ chức tại TPHCM ngày 10/5.

Hội nghị có sự tham dự của Chủ tịch Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU) Saber Chowdhury; Tổng thư ký IPU Martin Chungong; Chủ tịch Thượng viện kiêm Chủ tịch Quốc hội Myanmar Mahn Win Khaing Than; Chủ tịch Hạ nghị viện Philippines Alvarez Pantelon; Chủ tịch Quốc hội Timor Leste Aderito Hugo Da Costa; Tổng thư ký Hội đồng Liên minh nghị viện Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (AIPA) Isra Sunthornvut; và lãnh đạo các bộ ngành, địa phương của Việt Nam và hơn 200 đại biểu đến từ Quốc hội của 24 nước trong khu vực châu Á- Thái Bình Dương.

Về phía Bộ KH&CN, Thứ trưởng Phạm Công Tạc đã tham dự hội nghị.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu khai mạc Hội nghị
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu khai mạc hội nghị. Ảnh: Vân Ly.

Biến đổi khí hậu hiện đang là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với khu vực châu Á- Thái Bình Dương và có phạm vi ảnh hưởng rộng lớn, nhất là đối với người nghèo, những đối tượng dễ tổn thương và đặc biệt là đối với phụ nữ. Việc nhận định rõ những thách thức này là hết sức cần thiết để bảo đảm sự phát triển bền vững trong khu vực. Hiện nay, Quốc hội các nước đang phát huy vai trò dẫn dắt trong việc giải quyết các vấn đề biến đổi khí hậu. Thông qua hoạt động lập pháp, giám sát, quyết định ngân sách và thực hiện chức năng đại diện, Quốc hội sẽ đề xuất và bảo đảm việc thực hiện các kế hoạch phát triển bền vững của quốc gia và khu vực.

Việc tổ chức Hội nghị chuyên đề tại Việt Nam nhằm tạo diễn đàn để các nhà lập pháp trong khu vực châu Á- Thái Bình Dương, các tổ chức quốc tế, các nhà tài trợ chia sẻ kinh nghiệm, thúc đẩy hợp tác trong quá trình thực hiện Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu; thể hiện trách nhiệm của Việt Nam trong các hoạt động của IPU, góp phần nâng cao vai trò, vị thế của Quốc hội Việt Nam trên trường quốc tế nhất là trong bối cảnh Quốc hội Việt Nam vừa được bầu làm thành viên Ban Chấp hành IPU (2016- 2019).

Bí thư thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân
Bí thư thành ủy TPHCM - Nguyễn Thiện Nhân phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Vân Ly.

Theo bà Nguyễn Thị Kim Ngân, theo các kịch bản biến đổi khí hậu của Việt Nam cho thấy, vào cuối thế kỷ 21 sẽ có khoảng 40% diện tích vùng Đồng bằng sông Cửu Long, 11% diện tích vùng Đồng bằng sông Hồng và 3% diện tích của các địa phương khác thuộc khu vực ven biển sẽ bị ngập nước. Theo đó, có khoảng 10 - 12% dân số Việt Nam bị ảnh hưởng trực tiếp, với tổn thất khoảng 10% GDP. Đặc biệt, TPHCM sẽ bị ngập trên 20% diện tích.

"Vì vậy, chúng ta cần phải tăng cường sự đoàn kết, phối hợp hành động một cách có trách nhiệm để giữ gìn hành tinh xanh cho thế hệ tương lai. Đó là chính là mục tiêu phát triển bền vững mà các quốc gia đã thống nhất thông qua tại phiên họp Đại hội đồng Liên hợp quốc vào tháng 9/2015" - Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Thiện Nhân - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM cho biết thêm, TPHCM nằm ở cửa sông Sài Gòn - Đồng Nai, có địa hình thấp nên gần đây phải đối mặt với thách thức mới mang tính thời đại là ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Đây là một trong 10 thành phố trên thế giới bị đe dọa nhiều nhất bởi biến đổi khí hậu. Qua đánh giá các yếu tố gây ra biến đổi khí hậu, các nhà khoa học nhận định các yếu tố tác động mạnh nhất đến TPHCM sẽ là nhiệt độ, lượng mưa và triều cường. Trong những năm qua, tình trạng nước biển dâng ngập lụt ở đô thị, xâm nhập mặn ngày càng sâu vào thượng nguồn đã và đang gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, nguồn cung cấp nước sạch, cơ sở hạ tầng và đời sống nhân dân TPHCM.

Toàn cảnh Hội nghị
Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: Vân Ly.

Trước thực trạng này, TPHCM đã sớm nhận thức được và đã có những chủ trương, chính sách tương ứng để ứng phó với biến đổi khí hậu ở nhiều mức độ và được mồng ghép vào nhiều lĩnh vực khác nhau như quy hoạch, năng lượng, giao thông,… Thành phố cũng đã tham gia hoạt động, phối hợp với các bộ ngành, cơ quan hợp tác quốc tế về giảm thiểu phát thải nhà kính, phát triển thành phố cacbon thấp,…

"Thành phố cũng đã quyết định chủ trương xây dựng TPHCM trở thành đô thị thông minh, trong đó việc giám sát tác động các chỉ số môi trường và giám sát của mọi người dân được triển khai mọi nơi, góp phần bảo vệ môi trường sống lành mạnh cho mọi người dân" - Bí thư Thành ủy TPHCM chia sẻ.

Tại hội nghị chuyên đề lần này, các đại biểu tập trung thảo luận về các mục tiêu phát triển bền vững, tập trung vào mục tiêu về bình đẳng giới và sức khỏe trong bối cảnh ứng phó với biến đổi khí hậu; thách thức, cơ hội và hành động ứng phó với biến đổi khí hậu; Các cam kết quốc tế và vai trò của các cơ quan lập pháp; Huy động nguồn lực để thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững nói chung và ứng phó với biến đổi khí hậu nói riêng;…

Kết quả của Hội nghị sẽ được chuyển đến Đại hội đồng liên minh thế giới để chia sẻ với các thành viên IPU, trong đó có đề xuất các giải pháp và hành động của Quốc hội, Chính phủ các nước, các tổ chức quốc tế cùng ứng phó với biến đổi khí hậu. Nhân dịp này, Quốc hội Việt Nam cũng phối hợp với IPU công bố Bộ công cụ tiêu chí cho các nghị viện tự đánh giá việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững. Đây là một văn bản quan trọng, cung cấp thông tin về các mục tiêu phát triển bền vững, khuôn khổ hành động, sự tham gia của các Nghị viện trong việc thúc đẩy thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững.

Trong khuôn khổ Hội nghị, Việt Nam cũng đã tổ chức đi thăm thực địa huyện Cần Giờ (TPHCM) để các đại biểu có những trải nghiệm thực tế về tác động của biến đổi khí hậu ở Việt Nam, đồng thời tham khảo về mô mình chuyển đổi kinh tế nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu.