Một nhóm nhà khoa học Trung Quốc do Giáo sư Yu Xuekui đứng dầu thuộc Viện Dược phẩm Thượng Hải (Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc (CAS)) và Giáo sư Zeng Musheng từ Đại học Tôn Trung Sơn đã quan sát được mô hình nguyên tử hoàn chỉnh đầu tiên của virus gây bệnh herpes Epstein-Barr (EBV).

Hai hạt truyền nhiễm của virus Epstein Barr trên kính hiển vi điện tử. Nguồn: DOI: 10.1371/journal.pbio.0030430.g001

Tương tự như các loại virus herpes khác, EBV mang hình dạng ba lớp đặc trưng của họ virus Gammaherpesvirinae, bao gồm lớp vỏ lipid kép bên ngoài, cấu trúc cơ bản bên trong và lớp màng giữa. Quá trình hình thành cấu trúc cơ bản là bước quan trọng trong quá trình hình thành phần lây nhiễm của virus truyền nhiễm. Bởi vậy, khám phá được cơ chế hình thành cấu trúc EBV có thể cung cấp những thông tin quan trọng trong phát triển thuốc kháng virus.

Là một trong những virus gây ung thư (oncovirus) đầu tiên được xác định, EBV đã truyền bệnh herpes cho hơn 90% dân số trên toàn thế giới. Virus này cũng được chứng minh là có liên quan chặt chẽ tới nhiều bệnh ác tính khác, bao gồm ung thư hạch Hodgkin, ung thư hạch Burkitt, ung thư hạch tế bào NK/T và ung thư biểu mô vòm họng.

Dù có tầm quan trọng về y học như vậy nhưng các nghiên cứu về cấu trúc và chức năng của EBV đa phần vẫn còn hạn chế do những khó khăn trong việc chuẩn bị vật mẫu. Bằng phương pháp nuôi virus mới và sử dụng kính hiển vi điện tử truyền qua quan sát mẫu lạnh (cryo-electron microscopy), các nhà khoa học đã thu được mẫu virus EBV chất lượng cao và xác định được cấu trúc có độ phân giải lớn của nó. Từ đó, mô hình nguyên tử hoàn chỉnh đầu tiên đã được mô phỏng lại.

Dựa trên quan sát này, nhóm nghiên cứu đã đề xuất một cơ chế điều chỉnh áp lực mới để virus herpes đạt được trạng thái cân bằng giữa khả năng lưu trữ và giải phóng bộ gen.

Nguồn: https://phys.org/news/2020-07-scientists-uncover-atomic-epstein-bar-virus.html