Chưa bao giờ những khu coworking space - nơi làm việc, tiếp khách và hội họp của cộng đồng khởi nghiệp lại vắng lặng như thời điểm này. Dịch cúm không chỉ làm cho người ta hoảng sợ, mà như một bài đánh giá năng lực, nhìn nhận lại thị trường và… sức chiến đấu của mọi người.
Người ra đi…
Tin mới nhất, là hãng thông tấn Australian Associated Press (Úc) sẽ đóng cửa vào tháng 6 tới, sau khi các cổ đông lớn Nine Entertainment và News Corp Australia cho biết tổ chức 85 tuổi này không bền vững.
Đây là một mất mát lớn khi thông tin chuyên môn và nghiên cứu do AAP cung cấp đang được thay thế bằng thông tin không được nghiên cứu và thường không chính xác, giả mạo như tin tức thực sự trên nền tảng kỹ thuật số, ông Re Reid, người điều hành nhóm của News Corp, nói với nhân viên tại cuộc họp tại phòng tin tức Sydney. AAP cung cấp hơn 500 câu chuyện, 750 hình ảnh và 20 video ngắn mỗi ngày gồm các tin tức, chính trị, tài chính và thể thao cho khoảng 200 đơn vị đăng ký sử dụng là các tờ báo, tin tức phát thanh và các talkshow, tin tức truyền hình và trang web.
Khoảng 180 việc làm sẽ bị mất, nhưng có thể có các cơ hội tại Nine hoặc News Corp. Tổng biên tập, Tony Gillies, cho biết AAP không giống bất cứ đơn vị truyền thông nào trong ngành báo chí. Ông nói: “Chúng tôi tồn tại vì lợi ích cộng đồng và tôi bây giờ lo sợ về khoảng trống còn lại do không có tiếng nói mạnh mẽ, được đánh giá cao của AAP.”
Anh Nguyễn Đăng Bền, một nhà báo kỳ cựu đã ra khởi nghiệp với một platform truyền thông mới thở than: “Chúng ta đang hoạt động trong một ngành kinh doanh có tốc độ thay đổi quá nhanh. Giờ đây cơ quan hay doanh nghiệp truyền thông không thể tiếp tục định vị mình là nhà cung cấp nội dung hàng đầu, hay lớn nhất, tốc độ nhất hay sáng tạo nhất.... nữa. Họ phải là thứ gì tinh gọn hơn rất nhiều, giống như kẻ khuấy động, kể chuyện và dẫn dắt những câu chuyện truyền thông phi tuyến tính mới…”
Phá huỷ để sáng tạo
Chuyện AAP đóng cửa, tự dưng làm các câu chuyện quanh bàn cà phê chùng xuống. Thế giới thay đổi nhanh quá, và những đế chế lớn cũng đang thay đổi hoặc sụp đổ. Những doanh nghiệp khởi nghiệp Việt, hay doanh nghiệp vừa và nhỏ đều vốn mỏng, tích luỹ chưa bao nhiêu, nên cú sốc “dịch Corona” như một gáo nước lạnh, đổ ập xuống đầu làm mọi người bừng tỉnh. Ai cũng phải ra những quyết định hết sức khó khăn: bắt đầu từ việc cắt giảm nhân sự, chuyển chế độ làm việc sang bán thời gian hoặc cộng tác viên, xin giảm tiền thuê nhà hoặc co cụm lại một không gian nhỏ hơn. Và câu chuyện lớn nhất, là thực sự nhìn lại mô hình kinh doanh và giá trị mà doanh nghiệp mình đang tạo ra có đủ để… tồn tại hay không trong một môi trường bắt đầu khắc nghiệt…
Ai đó nhắc, việc một trong những doanh nghiệp khởi nghiệp hàng đầu Việt Nam đang… vô cùng lao đao. Mọi người lặng im. Ai đó nhắc, nhà đầu tư từ Trung Quốc và Hàn Quốc đang bắt đầu gặp khó ngay trên chính quốc gia của họ, nên nguồn quỹ đang chậm lại khá nhiều trong việc đầu tư vào Việt Nam. Mọi người nhìn xa xăm. Ai đó nói, thời dịch cúm, đúng ra là cơ hội của các bạn khởi nghiệp trong lĩnh vực y tế hoặc đào tạo trực tuyến, nhưng thời thế này cũng chưa tạo ra một “anh hùng” nào đúng nghĩa. Mọi người thở dài: có lẽ lực của chúng ta chưa đủ, và khả năng xoay sở chưa cao…
Anh Hồ Quang Dũng, phó giám đốc Vườn ươm Doanh nghiệp Đà Nẵng nhắn: “Đang ở Đà Lạt, dự một khoá học của Hội đồng Anh tên là Phá huỷ để sáng tạo, hay lắm”. Tự dưng đem đề tài này ra để bàn với nhóm các anh em khởi nghiệp. Thời dịch, có khi là cơ hội để chúng ta nhìn lại, và ra những quyết định đau lòng hơn, là phá huỷ chính cái mơ hồ hào nhoáng của khởi nghiệp, để trở về với những điều cơ bản nhất, thực chất nhất về kinh doanh: công thức 4P của Philips Kotler, năng lực cạnh tranh cốt lõi của Michael Porter và những thứ nền móng nhất để doanh nghiệp có thể đi qua mùa giông bão…
Tiến sĩ Phan Dũng, một người thầy mấy mươi năm nay theo đuổi việc dạy học và viết sách về sáng tạo cũng nhắn tin, đầy bất ngờ: “Gửi tặng anh em khởi nghiệp bộ sách điện tử mà tôi tâm huyết nhất về đổi mới sáng tạo. Anh em tranh thủ đợt này đọc, và bồi bổ năng lực sáng tạo thực sự của mình nhé”.