Một nhóm các nhà khoa học Trung Quốc đã phá vỡ kỷ lục về truyền thông lượng tử bằng cách gửi một khóa mã hóa bí mật qua khoảng cách 12.900 km, sử dụng vệ tinh siêu nhỏ Jinan-1.
Theo một công bố xuất bản trên Nature, một nhóm các nhà khoa học Trung Quốc đã phá vỡ kỷ lục về truyền thông lượng tử bằng cách gửi một khóa mã hóa bí mật qua khoảng cách 12.900 km, sử dụng vệ tinh siêu nhỏ Jinan-1 nhẹ hơn 10 lần, rẻ hơn 45 lần và hiệu quả hơn nhiều so với vệ tinh Micius (Mặc Tử) được phóng vào năm 2016.
Vệ tinh này đã gửi các xung ánh sáng laser, được đặt vào các trạng thái lượng tử đặc biệt, từ một tòa nhà ở Bắc Kinh đến một điểm khác tại ĐH Stellenbosch, gần Cape Town (Nam Phi). Các xung này tạo thành một khóa lượng tử được sử dụng để mã hóa hình ảnh Vạn Lý Trường Thành của Trung Quốc và một phần khuôn viên của Stellenbosch.
Kỹ thuật trên, được gọi là “phân phối khóa lượng tử” (QKD), là một bước tiến để có thể gửi thông tin siêu bảo mật giữa hai vị trí ở cách xa nhau mà không bị các máy tính lượng tử đọc được. Hiện tại, QKD đã được các ngân hàng và chính phủ sử dụng để truyền khóa mã hóa qua cáp quang. Tuy nhiên, do cáp quang hấp thụ photon nên tín hiệu bị suy giảm theo khoảng cách. Trong khi đó, ánh sáng bị hấp thụ ít hơn nhiều khi truyền qua không khí so với cáp quang, nên vệ tinh có thể đóng vai trò trung gian để gửi khóa bảo mật đến bất kỳ đâu trên hành tinh, mở ra khả năng gửi tin nhắn siêu bảo mật giữa hai điểm bất kỳ trên Trái đất.
Nguồn: Nature.com
Tin đăng KH&PT số 1337 (số 13/2025)
Đinh Hương và nhóm tác giả lược dịch