Phát hiện về “hoạt động sinh học rõ ràng nhất ngoài hệ Mặt trời” gây tranh cãi

Sử dụng Kính viễn vọng Không gian James Webb (JWST), nhóm nghiên cứu do các nhà khoa học tại ĐH Cambridge (Anh) dẫn đầu đã phát hiện ra dấu vết của phân tử dimethyl sulfide (DMS) trong khí quyển của K2-18 b, một hành tinh nhỏ hơn sao Hải Vương và cách Trái đất khoảng 123,88 năm ánh sáng. Dữ liệu nghiên cứu gợi ý một phân tử liên quan là dimethyl disulfide (DMDS) có thể cũng hiện diện cùng hoặc thay cho DMS. Trên Trái đất, những chất này được tạo ra bởi các sinh vật sống như phiêu sinh vật biển. Họ tuyên bố đây là “gợi ý mạnh mẽ nhất cho đến nay về hoạt động sinh học bên ngoài hệ Mặt trời”.

Tuyên bố này khiến nhiều nhà khoa học chuyên nghiên cứu các “dấu hiệu sinh học” trong khí quyển của các ngoại hành tinh hoài nghi. Họ đặt vấn đề liệu DMS hoặc DMDS có thực sự hiện diện không, hay tín hiệu đó là giả. Các quan sát của nhóm nghiên cứu đã đạt đến mức ý nghĩa thống kê ba sigma - tức là chỉ có 0,3% khả năng là chúng xảy ra do ngẫu nhiên. Tuy nhiên, để được công nhận là một phát hiện khoa học chính thức, các quan sát cần vượt qua ngưỡng năm sigma, tức là xác suất xảy ra do ngẫu nhiên dưới 0,00006%.

Hơn nữa, nếu tín hiệu thực sự có thật thì vẫn còn rất nhiều câu hỏi cần được làm rõ trước khi quy kết nó cho sự sống. Ví dụ, các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm đã cho thấy DMS có thể được tạo ra thông qua các quá trình phi sinh học - không liên quan đến sự sống. Những báo cáo khác cũng ghi nhận sự hiện diện của DMS trên một sao chổi đã được Cơ quan Vũ trụ châu Âu thăm dò và xác định là không có sự sống.

Nhóm nghiên cứu vẫn hy vọng sẽ có thêm thời gian quan sát với JWST để củng cố ý nghĩa thống kê của tuyên bố.

Nguồn: Nature.com, Sciencedaily.com