Thử nghiệm dùng dòng điện xoay chiều tần số cực thấp để điều trị đau lưng

Theo một nghiên cứu mới trên tạp chí Science Translational Medicine, dòng điện tần số cực thấp giúp giảm 90% cảm giác đau thắt lưng ở một nhóm 18 bệnh nhân. “Tác động giảm đau được báo cáo rất ấn tượng," Jeremy Walker, bác sĩ gây mê tại Trung tâm Y tế Đại học Vanderbilt, người không tham gia vào nghiên cứu mới, cho biết. “Có một số lo ngại về những ảnh hưởng lâu dài của phương pháp này, nhưng mức độ giảm đau hiệu quả là tiền đề để thực hiện các nghiên cứu sâu hơn.”

Phương pháp giảm đau chính hiện nay là dược phẩm, nhưng những loại thuốc này có thể đi kèm với các tác dụng phụ nghiêm trọng, bao gồm cả nguy cơ phát triển chứng rối loạn sử dụng chất kích thích. Vì vậy, Stephen McMahon, nhà sinh lý học tại Đại học King’s College London và các đồng nghiệp đã có cách tiếp cận khác: sử dụng điện để điều chỉnh hoạt động của các tế bào thần kinh giảm đau.

Đây không phải là lần đầu tiên kích thích điện được sử dụng để điều chỉnh kích thích thần kinh. Kích thích não sâu - đưa một điện cực vào sâu trong não để nó có thể phát ra các xung kích hoạt một số tế bào thần kinh nhất định và giải phóng chất dẫn truyền thần kinh - chẳng hạn, đã được sử dụng trong nhiều thập kỷ để điều trị bệnh Parkinson. Một số nhóm nghiên cứu thậm chí đã thử kỹ thuật tương tự để kích thích các dây thần kinh trong tủy sống nhằm kiểm soát cơn đau, nhưng các kết quả đến nay vẫn chưa rõ ràng.

McMahon, tác giả chính của nghiên cứu mới, giải thích đó là bởi việc kiểm soát cơn đau đòi hỏi một chiến lược kích thích khác với việc điều trị các bệnh như Parkinson, thay vì kích thích hoạt động của các tế bàothì phải ức chế hoạt động của chúng.

Các dòng điện một chiều, chạy liên tục theo một hướng, trong thời gian dài hơn nhiều so với các xung chỉ kéo dài mili giây của các tế bào thần kinh, có thể ức chế hoạt động các tế bào, nhưng dòng điện không ngừng như vậy có thể gây tổn thương mô nếu lặp đi lặp lại trong thời gian dài. Vì vậy, McMahon và nhóm của ông sử dụng dòng điện xoay chiều ở tần số cực thấp, nhằm bắt chước các tác động ức chế hoạt động tế bào của dòng điện một chiều mà không gây tổn thương mô.

Nhóm nghiên cứu bắt đầu nghiên cứu trên chuột. Và theo đúng giả thuyết, việc truyền các xung chậm đến các dây thần kinh cột sống của chuột đã ngăn chặn được các tín hiệu thần kinh liên quan đến cơn đau.

Sau đó, nhóm nghiên cứu thử nghiệm kỹ thuật này trên 20 người bị đau thắt lưng. (Không có nhóm kiểm soát.) Nhóm nghiên cứu đã cấy các điện cực dọc theo tủy sống vùng lưng dưới của những người tham gia, các điện cực này được kết nối với một dây đai tạo ra dòng điện. Sau đó, họ lập trình thiết bị để truyền các xung điện tần số cực thấp suốt cả ngày. Trong suốt thời gian điều trị hai tuần, vài ngày một lần, các bệnh nhân lại gặp các nhà nghiên cứu để báo cáo mức độ đau và để điều chỉnh kích thích điện khi cần thiết. Hai bệnh nhân phải dừng thử nghiệm do nhiễm trùng tại nơi cấy ghép. Mỗi người tham gia hoàn thành thử nghiệm đã trải qua từ 249,5 đến 336,4 giờ kích thích điện trong 15 ngày.

Chỉ trong vòng vài giờ đầu, nhiều bệnh nhân bắt đầu báo cáo sự cải thiện điểm số cơn đau. Sau 15 ngày, họ cho biết họ cảm thấy giảm đau lưng trung bình 90% và nói rằng việc đi lại và di chuyển cũng dễ dàng hơn.

Laura Bohn, nhà sinh học phân tử và nhà khoa học thần kinh tại Viện nghiên cứu Scripps, người không tham gia nghiên cứu, cho biết: “Đây là một bước tiến so với các phương pháp kích thích điện khác, vì nó tránh sử dụng dòng điện một chiều có thể dẫn đến tổn thương tế bào thần kinh." Tuy nhiên, Bohn cảnh báo, “vẫn chưa rõ liệu việc sử dụng liên tục có dẫn đến giảm tác dụng sau một khoảng thời gian dài hơn, hoặc liệu có thể phát sinh tác động sức khỏe hay không”.

Các hiệu ứng giảm đau nhanh chóng biến mất sau khi các bệnh nhân được tháo các điện cực vào ngày thứ 15. Đáng lưu ý, một tuần sau, những người tham gia đánh giá cơn đau của họ dữ dội hơn 72% so với trước khi bắt đầu điều trị. Cho đến nay, chưa có bất kỳ dữ liệu nào về tác động của việc kích thích điện tần số cực thấp liên tục.

“Về mặt thống kê, tôi nghĩ đó là một phát hiện rất đáng kinh ngạc," McMahon nói, nhưng đồng thời thừa nhận quy mô của nghiên cứu và thiếu tính ngẫu nhiên là những hạn chế. “Chúng tôi cần đảm bảo rằng kết quả điều trị sẽ tồn tại trong thế giới thực, trong một quần thể lớn, trong một thời gian dài.” Tuy nhiên, McMahon nói thêm, phần thú vị nhất của kết quả này là “các hiệu ứng rất rõ ràng, thật kinh ngạc khi chúng ta có khả năng kiểm soát như vậy với cơn đau".