Các nhà nghiên cứu đã phát triển được một dòng tế bào gốc giúp họ tạo ra được một nguồn cung không giới hạn về tế bào máu đỏ nhân tạo theo yêu cầu.
Nếu những tế bào máu nhân tạo này có thể vượt qua được phòng thử nghiệm lâm sang thì chúng sẽ hữu dụng hơn rất nhiều so với các sản phẩm máu đỏ - được tạo ra từ máu hiến tặng - đang được dùng hiện nay. Đây là một thông tin vô cùng tuyệt vời cho những bệnh nhân thuộc nhóm máu hiếm và thường xuyên phải đối mặt với tình trạng phải đi tìm người cho máu phù hợp.
Hiện vấn đề nguồn máu hiến tặng đang ngày càng trở nên trầm trọng. Ở Mỹ, hang năm cần tới 1,5 triệu đơn vị máu mới đủ đáp ứng nhu cầu của bệnh nhân, đặc biệt là với những người bị bệnh hiếm gặp về máu như bệnh hồng cầu lưỡi liềm.
“Chúng ta cần một sản phẩm tế bào hồng cầu thay thế trên quy mô toàn thế giới. Những máu được tạo ra có nhiều ưu điểm hơn máu hiến tặng, chẳng hạn như nó giảm khả năng lan truyền các bệnh truyền nhiễm” – nhà nghiên cứu Jan Frayne tới từ Đại học Bristol, Anh cho hay.
Trong quá khứ, các nhà nghiên cứu đã cố gắng biến tế bào gốc hiến tặng thành tế bào hồng cầu trưởng thành – công nghệ thì có thể nhưng quá trình tạo ra nó thì tỏ ra không hiệu quả.
Mỗi tế bào gốc có thể tạo ra được khoảng 50.000 hồng cầu trước khi nó chết đi và đây là lúc các nhà nghiên cứu cần tới máu hiến tặng. Trong khi đó, một túi máu thông thường trong viện thường chứa khoảng 1 nghìn tỷ tế bào hồng cầu.
Để giải quyết được khó khăn này, các nhà khoa học thuộc Đại học Brisstol đã tìm ra hướng đi khác: họ biến những tế bào gốc trưởng thành thành một dòng tế bào gốc erythoid (nghĩa là quá trình tạo ra hồng cầu) bất tử và gọi là tế bào BEL-A.
Để tạo ra những tế bào bất tử, họ “nhốt” các tế bào gốc trưởng thành trong những giai đoạn đầu của quá trình phát triển, điều này đồng nghĩa với việc chúng có thể phân chia và tạo ra hồng cầu một cách vĩnh viễn mà không chết, tránh trường hợp phải cần tới máu hiến tặng.
“Chúng tôi đã tìm ra được cách để sản xuất ra hồng cầu, phục vụ cho nhu cầu trong bệnh viện. Hiện chúng tôi đã tạo ra được nhiều lít máu dạng này” – Frayne nói.
Loại máu nhân tạo trên vẫn cần phải trải qua nhiều thí nghiệm lâm sang ở người trước khi có thể biết được chúng có an toàn và hiệu quả không.
Những thử nghiệm đầu tiên về độ an toàn dựa trên phowng pháp sản xuất trước kia sẽ được bắt đầu vào cuối năm nay. Nếu mọi thứ diễn ra theo đúng kể hoạch thì các nhà nghiên cứu sẽ thử nghiệm BEL-A ngay sau đó.
Hiền Thảo (theo SA)